Mehmet KAYA
Direkt yatırımlarda son yıllarda gözlenen yavaşlama 2020 de barizleşti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Escort Saadetdere bünyesinde yapılan bir çalışmaya nazaran son 10 yılda yatırım teşvik evraklarının toplam fiyatı içinde yüzde 22 düzeyinde bulunan yabancı sermayeli şirketlerin hissesi 2020 de yüzde 8 e geriledi Bu durumun Saadetdere Escort Bayan memleketler arası şirketlerin pandemi periyodunda yatırımlarını önemli seviyede ertelemesinden kaynaklandığı varsayımı yapıldı Tartısını Türkiye de hala faaliyette bulunan yabancı sermayeli kuruluşların oluşturduğu yabancı sermaye yatırımları salgın yılında azaldı Sanayi ve Saadetdere Escort Teknoloji Bakanlığı bünyesinde yapılan bir çalışmada son 10 yılda meblağ bazında yabancı sermayeli kuruluşların aldığı teşvik dokümanlarının sabit yatırım fiyatlarının toplam sabit yatırım meblağlarının yüzde 22 sini oluşturduğu lakin 2020 yılında bu oranın yüzde 8 e gerilediği belirlendi Bu durumun milletlerarası şirketlerin salgın yılında yatırımlarını önemli seviyede ertelemesinden kaynaklandığı varsayımı yapıldı
Türkiye de 2020 yılında yerli yatırımcılar için düzenlenen teşvik evrakının 10 bin 144 adet olduğu belirtildi Yabancı yatırımcılar için ise 361 evrak düzenlendi Adet bazında yabancı yatırımcı için düzenlenen evrakların oranı toplamın yüzde 3 6 sını oluşturdu Yerli firmalar için düzenlenen teşvik evraklarının sabit yatırım meblağı 219 2 milyar TL olarak belirlendi Yabancı yatırımcılar ise 19 2 milyar TL sabit yatırım fiyatı içerek evrak aldı Yabancı yatırımcıların öngörülen sabit yatırım meblağı toplamın yalnızca yüzde 8 i oldu
Son 10 yılda alınan dokümanların ortalamaları dikkate alındığında adet bazında yabancı yatırımcıların aldığı dokümanların toplamının yüzde 5 ini oluşturduğu kaydedildi Sabit yatırım fiyatı bazında ise tekrar son 10 yılda yabancı yatırımcıların dokümanlarının toplam fiyatın yüzde 22 si seviyesinde olduğu belirtildi Çalışmada Yabancı sermayeli firmaların dünya genelinde katma paha zincirlerinin modülü olan çok uluslu şirket kontakları sebebiyle proje başına sabit yatırım fiyatı hisseleri yatırım teşvik evrakı adet hisselerinden yüksektir 2020 yılında yabancı sermayeli firma projelerinin geçtiğimiz yıl ortalamalarına kıyasla daha az hisse alması ise pandemi sürecinin yarattığı öngörülemez şartların deniz çok yatırım tercihlerini daha hassas bir noktaya taşıdığını düşündürmektedir denildi
Fiyat bazında hizmet kesimine yönelik alınan yatırım teşvik evraklarının uzun periyotlu ortalamalara nazaran salgın yılında imalat dalına nazaran daha fazla düşüş kaydettiği belirlendi Uzun devirli ortalamalarda imalat sanayii için alınan teşviklerin fiyat bazında toplamın yüzde 45 olduğu lakin salgın yılı 2020 de bu oranın yüzde 61 olarak gerçekleştiği belirlendi
Koronavirüsle yükselen bölümler
Pandemi nedeniyle dezenfektan vb hijyenik eserler tıbbi gözetici maske giysi vb eserlerin yüksek talebinin dokumacılık ve kimya alanında yatırımları artırdığı belirtildi Çalışmada 2020 yılında tıbbi ve cerrahi mamullerin imalatının da içinde yer aldığı tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı 2019 yılına nazaran evrak adedi açısından yüzde 350 öngörülen toplam sabit yatırım fiyatı açısından yüzde 346 ve öngörülen istihdam açısından yüzde 446 oranında önemli bir artış göstermiştir Kimyasal husus ve eserlerin imalatı 2019 yılına nazaran evrak adedi açısından yüzde 82 öngörülen toplam sabit yatırım fiyatı açısından yüzde 80 ve öngörülen istihdam açısından yüzde 163 oranında artmıştır denildi
