Salgında artan hadise ve hasta sayıları nedeniyle 29 Nisan akşamından 17 Mayıs tarihine kadar 17 gün sürecek tam kapanma devrine geçildi.
Kelam konusu periyotta sokağa çıkma yasağı uygulaması kapsamına dahil edilmeyen makul işkolları bulunuyor. İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan genelgeye nazaran bu işkollarında çalışanlar, e-Devlet üzerinden alacakları çalışma müsaade dokümanı ile tam kapanmadan muaf tutulacak. Tam kapanma periyodunda uzaktan çalışma kurallarının uygun olmadığı işyerleri ise kapalı olacak. Bu yazı dizimizde tam kapanma devrinde çalışma hayatını ve çalışanların haklarını ele almaya çalışacağım.
1-) MUAF TUTULAN HARİÇ TAM KAPANMA GEÇERLİ
Geçtiğimiz perşembe günü başlayan ve 17 gün sürecek olan tam kapanma süreci, İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan genelgede belirtilen işkolları haricindeki tüm işyerlerini kapsıyor.
Genelgede sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulan işyerleri ile şahıslar 43 unsurluk bir listede tek tek sayılmış durumda. Sokağa çıkma kısıtlamasının uygulandığı devirde genelgede belirtilen kamu yahut özel dal işyerlerinde çalışanların istisna kapsamında olduklarını belgelemeleri gerekiyor. Bununla birlikte, bu bireylerin muafiyeti işyeri güzergahı ile hudutlu.
2-) ÇALIŞMA MÜSAADESİ NASIL ALINIR?
Çalışma müsaade evrakının temel olarak e-Devlet üzerinden alınması gerekiyor. E-Devlet üzerinde yapılan müracaat, tıpkı vakitte kolluk kuvvetlerinin bilgi sistemine de iletilecek.
Böylelikle, kontrol faaliyetleri sırasında geçerli vazife dokümanı olmayan ya da muafiyet dokümanında yer alan muafiyet nedeni, vakti ve güzergahı ile kontrol sırasındaki durumu uyumlu olmayan çalışanlar ile yanlış ya da eksik bilgi veren işyeri yetkilisi hakkında isimli ve idari süreç yapılması kelam konusu olacak.
Öteki taraftan, çok sayıda çalışanın sisteme girişi nedeniyle yaşanan yoğunluğa tahlil olarak İçişleri Bakanlığı tarafından Ek-1 misyon dokümanının indirilerek doldurulması biçiminde alternatif bir yol de sağlanmış durumda. Bu bakımdan, yoğunluk sebebiyle e-Devlet çalışma müsaade evrakı alma ekranına ulaşamayan çalışanlar, bakanlık tarafından düzenlenen Ek-1 vazife evrakını indirip doldurarak kontroller sırasında yetkililere sunabilecekler.
3-) KISA ÇALIŞMA UYGULANABİLİR
Daha evvel 31 Mart prestijiyle sona erdirilen kısa çalışma uygulaması, salgının seyri nedeniyle 22.04.2021 tarihli ve 3910 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile nisan; 31.01.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) Kovid-19 salgını gerekçesiyle kısa çalışma müracaatında bulunmuş olan tüm kesimlerdeki işyerleri için mayıs ve haziran aylarını kapsayacak formda uzatıldı. Hasebiyle, tam kapanma periyodunda faaliyetine orta veren yahut kısmen devam eden işyerlerinde şartları sağlayan çalışanların kısa çalışma ödeneğinden yararlanması mümkün.
Uzatma kararı doğrultusunda devam edecek olan kısa çalışma uygulamasında, uygulamadan yararlanabilmek için yeni bir uygunluk tespiti yapılmayacak ve e-Devlet aracılığıyla yeni bir talepte bulunulmayacak. Bu bakımdan, 2021 Mart ayında uzatma kapsamında kısa çalışmadan yararlanan patronlar için nisan, mayıs ve haziran aylarında İŞKUR tarafından otomatik uzatma süreci gerçekleştirilecek. Patronların İŞKUR ile irtibata geçerek 2021 Nisan ve sonrası için çalışılmayan müddetleri bildirmeleri kâfi olacak.
YERSİZ ÖDEME VARSA
Tıpkı devir için hem kısa çalışma ödeneği hem de nakdi fiyat dayanağından yararlanılma imkanı bulunmuyor. Bu sebeple, nisan ayı için nakdi fiyat takviyesine başvurmakla birlikte, kısa çalışma ödeneğinin müddetinin uzatılması sebebiyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak isteyen patronların nakdi fiyat dayanağı müracaatlarını iptal etmeleri gerekiyor.
YERSİZ ÖDEMELER FAİZİYLE GERİ ALINACAK
Öteki taraftan, olağan faaliyetine başladığı için uzatmadan faydalanmak istemeyen yahut daha evvel uygulanan çalışılmayan müddetleri azaltmak isteyen patronların bu durumu İŞKUR ünitelerine bildirmeleri gerekiyor. Aksi halde, yapılacak yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte geri alınacak.
4-) FESİH YASAĞI VE NAKDİ FİYAT TAKVİYESİ SÜRECEK
30.04.2021 tarihli ve 3930 sayılı Cumhurbaşkanı kararı yeterince fesih (işten çıkarma) yasağı ve fiyatsız müsaade uygulaması da 30 Haziran tarihine kadar uzatıldı. Bu kapsamda, tam kapanma devrinde sokağa çıkma kısıtlamasında muafiyet tanınmayan işyerlerinde çalışan çalışanlar fiyatsız müsaadeye çıkarılabilecek.
EK-1 VAZİFE DOKÜMANI 17 GÜN GEÇERLİ Mİ?
EK-1 misyon dokümanı, bir sefere mahsusu olmak üzere en fazla üç gün için geçerli olacaktı. Lakin dün bu mühlet 7 Mayıs’a kadar uzatıldı. Kelam konusu dokümanın, manuel olarak doldurulduktan sonra çalışan ve işyeri yetkilisi tarafından imzalanması gerekiyor. Vazife dokümanına sahip çalışan, kendisi ile ilgili bilgilerin doğruluğu ve sokağa çıkma kısıtlaması sırasında çalışma muafiyetine bağlı vakit ve güzergahla sonlu davranmaktan sorumlu tutuluyor.
Benzeri biçimde, işyeri yetkisi de imza attığı dokümanda belirtilen kişinin yetkilisi olduğu işyerinde çalıştığı ve sokağa çıkma kısıtlaması sırasında mecburî bir hedefle işyerinde olması gerektiği bilgisinin doğruluğundan sorumlu tutuluyor.
