Mahfi Eğilmez
TÜİK in açıkladığı istatistik göstergeler ortasında kamuoyunda en fazla tartışma konusu olanları enflasyon Escort Etlik ve işsizlik bilgileridir TÜİK son devirde işsizlik verisini resmi işsizlik ve geniş işsizlik verisi olarak açıklamaya başlayınca tartışmanın işsizlik kısmı bir manada sona erdi Resmi işsizlik verisi yüzde 12 dolayında Etlik Escort olduğu halde geniş işsizlik verisi yüzde 30 dolayında açıklanınca resmi işsizliğin sadece bir tarif farklılığından kaynaklandığı gerçekte işsizliğin yüzde 30 oranında olduğu konusu resmi olarak da onaylanmış oldu Buna karşılık Etlik Escort Bayan enflasyon oranı problemi hala karışık TÜİK Mart ayı prestijiyle 12 aylık enflasyon oranını tüketici fiyatları açısından TÜFE yüzde 16 19 yurt içi üretici fiyatları açısından Yİ ÜFE yüzde 31 20 olarak açıkladı
TÜFE Yİ ÜFE ve USD TL kuru Euro TL kuru gelişmeleri son 12 ay prestijiyle aşağıdaki tabloda yer alıyor kaynak TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi TÜİK Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ve Bloomberg HT
Tabloya baktığımızda TL nin yarım Dolar ve yarım Euro dan oluşan kur sepetine nazaran yüzde 29 a yakın kıymet kaybettiğini görüyoruz Bu önemli paha kaybı birebir periyotta yüzde 31 2 oranında artmış bulunan Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksine Yİ ÜFE yansımış bulunuyor Buna karşılık Tüketici Fiyatları Endeksine TÜFE ye yansıma bunun yarısı kadar görünüyor
Mart 2020 den Mart 2021 e TÜFE ve Yİ ÜFE endekslerinin görünümü aşağıdaki grafikte yer gösteriliyor
Grafik bize Yİ ÜFE ile TÜFE ortasında giderek TÜFE aleyhine büyüyen bir fark olduğunu açık biçimde gösteriyor
TÜİK sitesinde Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinde Yİ ÜFE temel alınan üretici fiyatları yurt içinde üretimi yapılan eserlerin KDV ve gibisi vergiler hariç peşin satış fiyatıdır diye tanımlanıyor Buna nazaran Yİ ÜFE de üreticinin toptancıya eğer yoksa perakendeciye KDV ve gibisi vergiler hariç satış fiyatı temel alınıyor Tekrar TÜİK sitesinde temel alınan tüketici fiyatları da şöyle tanımlanıyor Endeksin fiyat kapsamı satın alış fiyatları olarak tespit edilmektedir Fiyatlar vergiler dâhil peşin ödemeler olarak belirlenerek taksitli satışlar üzerinden fiyatlandırmalar yahut mutabakatlı fiyatlar dikkate alınmamaktadır
Son 12 ayda içinde KDV ve gibisi vergiler olmayan Yİ ÜFE yüzde 31 20 yükseldiği halde içinde KDV ve gibisi vergiler olan TÜFE yüzde 16 19 artmışsa bu durumda üreticiler üretim maliyetlerine kurdan gelen artışları satış fiyatlarına yansıtamamış ve münasebetiyle önemli biçimde ziyan etmiş olmalıydılar Birkaç aylık ziyanlar sineye çekilebilir tahminen lakin bu aylarca sürerse üreticilerin batmış olması gerekir Bilançolara baktığımızda bu türlü bir durum göremiyoruz
TÜİK ten öbür enflasyonu ölçen ENAGRUP isminde bir akademik teşebbüs var Bu küme TÜİK ile tıpkı mal ve hizmetlerin yüzde 80 ini birebir yüklerle ele alarak hesaplıyorlar Hesaplamadıkları üç kümesi da ay sonlarında direkt TÜİK hesabından alarak kendi hesaplarına ekliyorlar ENAGRUP şimdi bir yılını doldurmadığı için 7 aylık TÜFE hesabı var Buna nazaran ENAGRUP hesaplarında 7 aylık TÜFE yüzde 27 89 olarak çıkıyor Buradan gidersek ENAGRUP un yıllık TÜFE hesabının yüzde 35 in üzerinde olacağını iddia etmek sıkıntı değil
Özetle söylemek gerekirse TÜİK tarafından açıklanan TÜFE endeksinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konusunda insanların kuşkularının haksız olmadığı görülüyor
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsî blogundan alınmıştır