*Mahfi Eğilmez
Beklentilerdeki değişmelerin ne kadar tesirli olduğunu yakın geçmişte TCMB Başkanlığına yapılan atama ve misyondan alma olayıyla değerlendirelim. 7 Kasım 2020’de TCMB Başkanlığına atanan Naci Ağbal, 19 Kasım 2020’de siyaset faizini yükseltti ve enflasyonla çabada faizi artırmak dâhil sıkı para siyaseti uygulanacağı vurgusunu yaptı. Ağbal, 20 Mart 2021’de yani atandıktan yaklaşık 4 ay sonra misyonundan alındı. Periyot boyunca faiz artırımları ve beklenti anketi sonuçları (TCMB’nin piyasa aktörleri, akademisyen ve gazetecilere uyguladığı anketlere nazaran oluşan beklentileri gösteriyor) aşağıdaki tablodaki üzere oluştu:
Beklentilerdeki bu süratli bozulma bir vazifeden alma olayından çok daha kıymetli bir şeyi gösteriyor: Ekonomik üniteler hükümetin sıkı para siyaseti yürüteceğine olan inançlarını yitirdiler ve o nedenle beklentileri bozuldu.
TCMB’nin Nisan 2021 anketine nazaran oluşan 2021 yılı kestirimler ve IMF’nin Nisan 2021 iddiaları mukayeseli olarak şöyle görünüyor:
(TCMB Beklenti Anketinin Naci Ağbal’ın misyondan alınmasından sonraki durumu, IMF’nin varsayımlarının ise Naci Ağbal’ın vazifeden alınmasından evvelki duruma nazaran yapılmış kestirimleri yansıttığına dikkat edilmelidir.)
Aşağıdaki grafik TCMB Liderinin misyondan alınması sonrasında Türkiye’nin CDS priminde (risk priminde) ortaya çıkan olağandışı sıçramayı gösteriyor (kaynak: Bloomberg HT.)
Tabloların ve grafiğin ortaya koyduğu gerçek çok açıktır: İrrasyonel kararlar, toplum o kararları ne kadar içselleştirmiş olursa olsun, beklentileri son derecede olumsuz istikamette etkileyebiliyor.
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in ferdî blogundan alınmıştır