His Erdoğan
Türkiye’nin Avrupa’ya bağlanan iki değerli hudut kapısındaki ihracat yoğunluğu, araç geçiş sayılarından somut olarak görülebiliyor. Artan talep, on gündür TIR geçişlerinde rekor getiriyor. Kapıkule’de günde 1300’ün üzerinde TIR geçişi olurken, Hamzabeyli’de ise bu sayı 600’ün üzerine çıktı. Türkiye-Bulgaristan hudut kapılarında araç geçiş sayıları günlük ortalama 1500’den 2 bine ulaştı. Bu sayede, Kapıkule ve Hamzabeyli’de araç bekleyişleri de hayli azaldı. Martın birinci yarısında TIR parklarında 2 bin 500 bekleyen araç varken, bu sayı 400’e kadar düştü. Pandemi periyodunda Avrupa’nın Türkiye’den artan temini ve öbür ülkelere lojistik erişimi de bu yoğunlukta kıymetli yer tutuyor. İki kapının da Türkiye tarafındaki modernizasyon çalışmalarının tamamlandığını anlatan taşımacılar, Bulgaristan tarafının da birebir sistemleri hayata geçirmesini bekliyor. Bulgar tarafındaki eksikliklerin giderilmesiyle günde 3 bine yakın TIR’ın süratle geçebileceği tabir ediliyor. Bu sayı da, mevcut geçişlerden 1000 TIR daha fazla olacağı manasına geliyor.
‘Geçişler artar’
Memleketler arası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Heyeti Lideri Alper Özel, Hamzabeyli’nin Bulgaristan tarafında başlatılan çalışmaların 135 günde bitirileceğini belirtirken, Kapıkule’de Bulgaristan tarafının yaptığı ihaleler sonucu işlerin 1.5 ay içinde başlatılacağını söyledi. Özel, “Bu sayede 3 ay sonra geçişler hızlanacak ve ileride günlük 3 bin araç geçişine uygun hale gelecek” dedi.
İhracat artışının çok görünür olduğunu vurgulayan Özel, “Bulgaristan tarafındaki kapasite meselesini uzun müddettir gündeme getiriyoruz. Özel kesim ve devletimizde ilgili bakanlıkların teşebbüsleri oldu. Bulgar tarafında bir kadro düzgünleştirme ve inşa çalışmaları, Lesovo’da (Hamzabeyli karşısı) başladı. 135 gün süreceği söz edildi. Kapıkule’de ihaleleri yaptılar. 1.5 ay içinde inşa çalışmalarının başlayacağı bilgisi iletildi. UND’nin önerdiği bu iyileştirmeleri hayata geçirirlerse iki kapıdan günlük çıkışımız 3 bin olacaktır” dedi.
Milletlerarası Nakliyecilik ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) İdare Heyeti Lideri Emre Eldener, Türkiye’nin ihracat artışına dikkat çekerken, bu hareketin Kapıkule ve Hamzabeyli’de yoğunluğu artıracağını söyledi. Eldener, “İthalat ise azaldı. Yurtdışına çıkan araçlar dönüşte yük bulamayınca fiyatlar da yükseldi. Öbür taraftan da taşımada konteyner azlığı ve buna bağlı olarak yüksek fiyatlar sürüyor. Bu süreç dezavantaja dönüşmesin diye kara nakliyatında suratın artması lazım. Türkiye tarafında kapıların modernizasyon süreçleri yapıldı. Altyapısal olarak süratli geçişe imkan veriyor. Lakin kapıların karşı tarafında iyileştirmeler bekleniyor. Bunlar da tamamlanırsa, daha fazla taşıma artışı sürpriz olmayacak” dedi.
Bulgaristan başladı
UND’nin yaptığı çalışmalar sonucu, Bulgaristan’ın bu iyileştirmelere yönelik tekliflerini dikkate aldığını anlatan Alper Özel, şöyle devam etti:
“Öncelikle iki kapıda da Bulgar tarafında eleman desteği gerekiyor. Bulgaristan tarafının işbirliği içinde olduğumuz derneğiyle yaptığımız karşılıklı görüş alışverişleriyle bunun onayını aldık. İki kapı için 25 – 30 memur alımı yapılacak. Kapıkule’de sıfır noktasında bizim 5 peronumuz var, onların ise iki tane. Bu iki peronda öncelikle karbondioksit ölçümü yani insan kaçakçılığı olup olmadığı tespiti yapılıyor. Gerisinde ise 10 tane peronları var. Biz, ‘Ölçümü hızlandırın, gerideki 10 peronu etkin kullanın’ teklifini yaptık. Ölçüm yapan iki peron yanına bir peronun da yalnızca soğutuculu araçların geçişi için kullanılmasını önerdik. Günde 350 soğutuculu aracımız geçiyor. Fakat öndeki tenteli aracı beklemek zorunda kalıyor. Tenteli aracı beklemeden başka bir x-ray’a gitseler, o peron süratli ilerler. Lesovo’da ise iki kantardan biri çalışıyor. 4 tescil peronu var, ikisi çalışıyor. Artık bunlar da düzeltiliyor.”
Yüzde 13 artış var
Kapıkule ve Hamzabeyli gümrük kapıları, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) sonu olarak kabul ediliyor. Hatta AB ile Avrasya hududu olarak da fonksiyon görüyor. Yalnızca Türk araçlar için değil, Slovak, Çek, Sırp, Bulgar, Polonyalı pek çok ülke ve firmanın Batı’dan Doğu’ya; Doğu’dan Batı’ya geçişi için büyük ehemmiyet taşıyor.
Türkiye’den Avrupa’ya yapılan taşımalar incelendiğinde Türk araçları yüzde 67, yabancı araçlar yüzde 33 hisseye sahip. 2021’in ocak-şubat toplamında bir evvelki yılın birebir devrine nazaran Türk araçları yüzde 13, yabancı araçlar yüzde 15, toplamda ise yüzde 14 artış sağlandı. Avrupa’nın tümüne yapılan ihracat taşıma sayıları artış gösterirken en dikkat çeken artış yüzde 22 ile Polonya, yüzde 19 ile Almanya, yüzde 17 ile İtalya olarak görülüyor.