VEP, daima ticaret tekniğine nazaran işleyen bir piyasa. Bu piyasa; iştirakçisine gelecekte yapmayı planladığı ticaretin hacmini şahsen kendisi tarafından belirleme imkanını sunacak.
Bu çerçevede AVM’ler, OSB’ler, endüstriciler üzere büyük tüketiciler gelecek devirlerin (çeyrek periyot, yıllık vs.) elektriğini bugünden alarak fiyat değişimlerinden kendilerini koruyacak. Üreticiler de elektriğini evvelce satarak fiyat değişimlerinden etkilenmemiş olacak böylelikle gelir öngörülebilirliğini de artırmış olacak. Bu durumun maliyetleri azaltması ve istihdama olumlu katkı yapması bekleniyor.
Bu süreçte EPİAŞ’ın da garantör rolü sistemin risk idaresi için hayati ehemmiyet taşıyor. EPİAŞ rastgele bir temerrüt riskinde alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenecek.
YENİLENEBİLİR GÜÇ İÇİN KRİTİK ATAK: YEK-G SİSTEMİ.
Türkiye yenilenebilir güçte büyük bir atılım içerisinde.
Yenilenebilir güç kaynaklarının elektrik üretimimizdeki hissesinin artması, güçte dışa bağımlılığın ve cari açığın azalması manasına geliyor. 1 Haziran’da EPİAŞ tarafından devreye alınacak YEK-G sistemi ile bu alanda büyük bir dönüşüm başlayacak.
Bu piyasada, tüketicilerin kullandığı elektriğin yenilenebilir güç kaynaklarından üretildiği sertifikayla garanti edilecek. Tasarlanan sistem ile yenilenebilir güç kaynaklarından üretilen her megavatsaat elektrik de sertifikalandırılacak. EPİAŞ, oluşturacağı piyasa üzerinden talep eden üreticiler ismine elektronik YEK-G dokümanı düzenleyecek ve piyasada bu dokümanların ticareti yapılarak fiyatlar serbestçe belirlenebilecek.
EPİAŞ’ın kuracağı piyasanın arz tarafında lisans sahibi yenilenebilir güç santralleri yer alırken, talep tarafında elektrik tedarikçileri olacak. Elektrik tedarikçileri YEK-G sertifikalarını organize piyasadan yahut ikili muahedeler yoluyla alabilecek. Bu piyasa sayesinde yenilenebilir güç kaynaklarından elektrik üreten yatırımcılar için yeni bir eser ve gelir kalemi oluşturulacak.
Mevzuyu kıymetlendiren EPDK Lideri Mustafa Yılmaz, 1 Haziran’dan sonra elektrik piyasasında çok şeyin değişeceğini, Türkiye’nin güç ticaret merkezi olma yolunda kıymetli bir eşiği geçeceğini vurguladı.
Lider Yılmaz şunları söyledi:
“Gerek Vadeli Elektrik Piyasası gerek YEK-G Sistemi için; 20. yılını kutlayan EPDK’mızın gurur vesikası niteliğinde çalışmalarımız olduğunu söylemeliyim. Çok mesai harcadık ve ülkemize layık iki sistem ortaya koyduk. Özellikle VEP ile fiyat belirsizliğinden kaynaklanan riskler ortadan kaldırılırken piyasanın öngörülebilirliğini arttıracağız. EPİAŞ garantör rolü ile piyasaya olan inancı daha da arttıracak. YEK- G sistemi ile ihracatçılarımız üretim süreçlerinde yenilenebilir güç kullandıklarını şeffaf bir biçimde kanıtlayabilecek. Sistem AB’nin de gündeminde olan karbon hudut vergileri açısından da ihracatçılarımızın elini güçlendirecek. Ayrıyeten, bu piyasa sayesinde yenilenebilir güç kaynaklarından elektrik üreten yatırımcılar için ek bir gelir kalemi oluşacak ve yenilenebilir güce yatırım çok daha cazip hale gelecek.”
