Pandeminin dünya iktisadını birinci ve en sert vurduğu Mart 2020’de 2017 yılının birinci günlerinden bu yana en yüksek seviyesini gören dolar endeksi, dev teşvikler, süratli aşılar ve V tipi bir güzelleşme ihtimalinin güçlenmesiyle birlikte 2020 yılının birinci günlerinde neredeyse 3 yılın en düşük seviyesi olan 90 seviyesinin altını bile görmüştü. Fakat yıl başından bu yana dolar endeksinde düzgünleşme ve aşılamalara paralel beklendiği üzere bir düşüş değil güçlenme eğilimi gözlemleniyor.
Nisan ayı içinde güzelleşmeye bağlı yüzde 2’lik bir düşüş görüldü, lakin Hindistan’dan Japonya’ya, Fransa’dan Almanya’ya, Türkiye’nin de ortalarında olduğu birçok iktisatta yeni hadiselerin artmaya devam etmesi, yatırımcıların risk iştahını yine törpülemeye başladı. Salı günü bir buçuk ayın en düşük seviyesine 90,85’e gerileyen dolar endeksi dün TSİ 16:00 itibariyle 91,35 seviyesine yükseldi.
FAİZ ARTIŞI BEKLENTİLERİ ENDEKSİ YÜKSELTİYOR
Ortalarında Citibank, Morgan Stanley, UBS üzere büyüklerin olduğu birçok finans kuruluşu, güzelleşme ve aşının yaygınlaşmasıyla birlikte, gevşek siyasetlerinin da devam ettiği bir ortamda doların öbür para üniteleri karşısında bu yıl yüzde 10 ve üzerinde düşüş yaşayacağını öngörüyordu. Uzun vadede birçoğunun öngörüsünde bir değişiklik yok, düze çıkıldığında dolarda bir gerileme öngörülüyor. Lakin güzelleşmeyle birlikte doları basan ABD Merkez Bankası’nın faiz artışına ne vakit başlayacağı sorusu da pandemideki güçlenmenin yarattığı tasaların akabinde foreks piyasasının en büyük tetikleyicisi olarak görülüyor.
TAHVİLDEKİ YÜKSELİŞLERDEN DE TAKVİYE ALIYOR
RBC Küresel Markets’tan Baş Parabirimi Stratejisti Adam Cole, Marketwatch’ta yayınlanan notunda “Nisan ayının başında piyasalar 2022 sonunda Fed’in 25 baz puan faiz artırmasını fiyatladı. Şu anda fiyatlama 10 baz puan üzerinden ve bu dolarda satış da getirdi” diyor. Cole’a nazaran ABD 2 yıllık tahvillerinin getirisindeki yükselişin de dolar endeksinin güçleneceğine ait bir faktör olarak görülmesi gerekiyor. Geçmişte de tahvil getirilerinin yükseldiği periyotlarda tahvil getirilerine ve faize ait beklentilerin dolar endeksi hareketinde daha büyük hareketlere neden olduğu gözlemleniyor.
Alman Commerzbank stratejisti Lan Nguyen, ABD’den gelecek güçlü bilgilerin çok rahatlıkla dolarda yeni bir ralliyi tetikleyeceğini belirtirken, “Şimdilik dolarda ayı görünümü (düşüş) bekleyenlerin çok erken heyecanlanmadıklarından emin olması gerekiyor”
AŞI SORUNU PARİTEYE YARAMAZ
Euro Bölgesi’nde artan olay sayılarının yeni karantinalar getirdiğine dikkat çeken Citibank ise Euro Bölgesi’nde aşı arzına ait tasaların arttığını, perşembe günü gerçekleşecek toplantıda AB’nin kimi aşı bileşenlerine aşı ihracat yasağı getirebileceğini belirtiyor. Banka bu gelişmelerin Euro’yu baskılayacağını öngörüyor. ABD merkezli Goldman Sachs ise ABD datalarının dolardaki olumlu tesirini izliyor, global ticaretten yarar sağlayan para ünitelerini tercih ediyor. Banka düşük getirili Singapur doları, Güney Kore vonu, Tayvan doları ve Çin yuanı üzere Asya paralarının ve emtia ihracatçısı ülkelerin paralarının portföyünde olduğunu ekliyor.
ALMAN COMMERZBANK’TAN TL İÇİN KARAMSAR SENARYO
Doların gelişen ülke paralarına karşı seyri belirsizliğini koruyorken, TL için karamsar bir tablo öngören finans kuruluşlarına biri daha eklendi. Almanya merkezli yatırım bankası Commerzbank, Merkez Bankası Başkanı’nın vazifeden alınmasının 2018’dekine misal bir kur krizini tetiklediğini söylediği Türkiye özel notunda, TCMB Başkanı’nın telaffuzlarının bilakis “piyasaların şimdi anlaşılmamış siyaset deneylerinin devam edeceğini bildiği” değerlendirmesini yapıyor. 3. çeyrekte TCMB’nin muhtemelen bir Faiz indirim döngüsüne gireceğini iddia eden banka, bu nedenle de dolar/TL için sembolik bir 10,00 öngörüsü yapıyor. Sonucun bundan çok daha farklı da olabileceği, bu öngörünün TL riski olanların ne istikamette hedge yapması gerektiğini belirtmeyi amaçladığı vurgulanıyor. Banka dolar/ TL’nin haziranda 9,00; eylülde 9,50 ve aralıkta 10,00 seviyesine gelmesini öngörüyor. Euro/TL’de ise haziranda 10,62; eylülde 11,40; aralıkta ise 12,30 seviyesi öngörülüyor. Euro/TL’nin bu tarihten sonraki seyri de Commerzbank’a nazaran kademeli olarak yükselebilir ve Aralık 2022 itibariyle 12,80 seviyesine kadar çıkılabilir.
BÜYÜME YÜZDE 6, YIL SONU ENFLASYON YÜZDE 20,9
TCMB’nin Şahap Kavcıoğlu idaresinde nasıl bir siyaset izleyeceğinin şimdi meçhul olduğuna dikkat çeken banka Murat Uysal başkanlığında faizleri indirme döngüsüne gidilmesi ve kura kamu bankaları üzerinden müdahaleler yapılmasının TL’de yüzde 30 düşüşe neden olduğu hatırlatılıyor.
Kavcıoğlu’nun yüzde 5 enflasyon gayesine ulaşılana kadar faizi enflasyonun üzerinde tutma kelamı vermesine ise “Böyle bir vaat Erdoğan’ın kendisine verdiği siyasetle uyuşuyor. Bu sistemle amaca ulaşılması yıllar alabilir lakin Erdoğan muhtemelen birkaç ay içinde sabırsızlaşmaya başlar” değerlendirmesi yapılıyor. Banka Türkiye iktisadı için bu yıl yüzde 6, 2022’de yüzde 0,9 büyüme öngörüyor. Yıl sonu çekirdek enflasyon varsayımı ise yüzde 20,9. 2022’de de enflasyonun yüzde 21,5’e yükselmesi varsayım ediliyor. Dolar/TL dün TSİ 16:40 itibariyle yüzde 1’e yakın yükselişle 8,18 seviyesinin üzerinde süreç gördü.