Pandemiyle birlikte sağlıklı ömür ve şuurlu beslenmenin kıymeti daha fazla artarken ferdi tarıma ve üretime yönelik ilgi de dikkat çekiyor. Yerli üretimi giderek artan ceviz yetiştiriciliği de son yıllarda en çok istek edilen tarım yatırımlarından oldu. Ceviz Üreticileri Derneği (CÜD) Eş Bakanı Ömer Ergüder, cevize yatırım yapmak isteyenler için dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgiler verdi. Ceviz yetiştirmenin uzun ve sabır gerektiren bir seyahat olduğunu söyleyen Ergüder, “Yatırım düşünenlerin dikkat etmesi gereken en kıymetli faktör, dikim yapılacak alanda kâfi ölçüde ve nitelikte su bulunmasıdır. Ayrıyeten sabretmek gerekiyor zira ceviz fidanı, toprakla buluşmasından neredeyse 8-12 yıl sonra tam olarak eser vermeye başlıyor” dedi.
Cevizin anavatanı olan Türkiye, ceviz tüketiminde de şu an dünya sıralamasında birinci üçte yer alıyor. Lakin buna karşın Türkiye’de tüketilen cevizin şu an yalnızca üçte biri üretilebiliyor. Pekala lakin ceviz yetiştirmek isteyenler nelere dikkat etmeli? Ceviz üretimindeki en değerli öge ne? Ceviz ağacı dikmek için hangi bölgeler uygun? Ne kadarlık bir yatırım gerekiyor? Tüm bu soruların karşılıklarını, 2020 yılında ‘Türkiye’nin Üretimi Cevizin Yerlisi, Cevizin Lezzetlisi’ sloganıyla kurulan Ceviz Üreticileri Derneği (CÜD) Eş Lideri Ömer Ergüder yanıtladı.
Tarıma, bilhassa de cevize yatırım yapmayı düşünen yatırımcılara ve dala yeni girmek isteyenler için işin beş değerli püf noktasını paylaşan CÜD Eş Lideri Ergüder, yalnızca tek bir ceviz ağacının, toprakla buluşmasından neredeyse 8-12 yıl sonra tam olarak eser vermeye başladığını söyledi. Bir ceviz ağacının randımandan düşmesine karşın uzun bir müddet susuzluğa dayanabildiğini de belirten Ergüder, “Ancak, 48 saat suda kalması durumunda hayatı sona erebiliyor. Bu nedenle taban suyunun ceviz yetiştiriciliğinde çok değerli bir yeri var” diye konuştu. Yaklaşık 10 yıldır ceviz üreticiliği yapan Ergüder’e nazaran; ceviz üretimine başlamak isteyenlerin dikkat etmesi gerekenler şöyle:
1- “BİR CEVİZ AĞACININ 15 METREKÜP SUYA GEREKSİNİMİ VAR”
“Ceviz yetiştiriciliğine başlamayı planlayan yatırımcıların, kendilerine sormaları gereken birinci ve en kıymetli soru, “Yeterli suyum var mı?” olmalı. Bir ceviz ağacı, bilinen yanlışların bilakis tam randımana ulaşabilmesi için önemli manada suya muhtaçlık duyuyor. Bir dönemde tek bir ceviz ağacının; toprak yapısı ve yağış durumları da hesaba katıldığında, yaklaşık olarak 15 metreküp kadar suya gereksinimi var. Toprak yapısına uygun sulama altyapıları sayesinde, sulama rejimi ve ağaçların potansiyeli daha da üst çıkıyor.
2- DİKİM YAPILACAK BÖLGENİN İKLİMİNE UYGUN CİNSLER SEÇİLMELİ
Toprak derinliği ve taban suyu sorunlarının olmaması gerekiyor. Öte yandan dikim yapılacak bölgenin iklim şartları da göz önünde bulundurularak; iklime uygun, erken ya da geç donlardan etkilenmeyecek tiplerin seçilmesi gerekiyor. Ceviz, Türkiye’nin her bölgesinde yetişebilen bir meyve. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki, hasatta alınan randımanın, kış periyodunda gerçekleşen soğuklanma müddetiyle direkt bağı bulunuyor. Bu nedenle kışın soğuk, yazın ise erken ve geç donlardan etkilenmeyen, suyun olduğu rastgele bir bölge, ceviz yatırımı yapmak için uygun. Lakin son yıllardaki yatırımların birden fazla; Trakya, Marmara, Ege, İç Anadolu ve biraz da Güney Doğu Anadolu bölgelerinde ağırlaştı.
3- ARAZİNİN EĞİMİ ARTTIKÇA İNSAN GÜCÜNE MUHTAÇLIK ARTIYOR
Arazinin eğimi de büyük kıymet taşıyan bir diğer mevzu. Eğim arttıkça mekanizasyon yatırımları azalıyor ve insan gücüne yönelik muhtaçlık artıyor. Bu süreç de uzun vadede yatırımın verimliliğinin düşmesine neden oluyor. Ayrıyeten burada ceviz yetiştirecek kişinin kendisine şu soruyu sorması da gerekiyor: ‘Bu işi hobi olarak mı yoksa endüstriyel olarak mı yapacağım?’ Hobi olarak bakılıyorsa; hakikaten emek verilebilecek, hassas bakım yapılabilecek azamî alan amacı konulması gerekiyor. Dönem içerisinde önemli bakım ve emek isteyen bir bahçenin ilgilenilemeyen kısmı her vakit motivasyonu ve bahçenin genel randıman ortalamasını ne yazık ki aşağı çekebiliyor. Lakin hususa endüstriyel olarak bakılıyorsa, iş için asgarî 250 dekarlık bir alan gerekiyor. Yatırımcının gücüne nazaran alan büyüdükçe ve takım kuvvetlendikçe ölçek iktisadıyla birlikte maliyetler daha da düşebiliyor.
4- YATIRIM ÖLÇÜSÜ, AKTÜEL MALİYETLERE NAZARAN HESAPLANMALI
Bir ceviz yatırımında genel bilinen yanlışların bilakis, fidanlar dikildiğinde iş bitmiyor, bilakis işe daha yeni başlanılmış oluyor. Bahçe idaresine paralel, bir ceviz ağacı 8-12 yıl ortası azamî randımana ulaşıyor. Bu süreçte gereksinimler, kişi tarafından karşılanabiliyor. Verimli bir ceviz bahçesinin başlangıç noktası, tek bir traktörden azamî seviyede yararlanmak olarak düşünülebilir. Deneyimlerimize nazaran, bir traktörle yaklaşık 250 dekarlık bir bahçe yönetilebiliyor. Yapılacak arazi alt yapısı, sulama sistemi ve mekanizasyon yatırımlarının ünite maliyeti, lakin bu ölçek ve üzerinde verimli bir noktaya ulaşabiliyor. Yatırım ölçüsü için bir genelleme yapmak imkânsız olsa da yeni maliyetlere nazaran hesap yapmakta yarar var. Zira yatırım öncesinde hazırlanan iş planları ve gelir / sarfiyat tablolarının çok büyük bir kısmı, önümüze çıkanlarla çok farklı oluyor.
5- CEVİZ YERE DÜŞTÜKTEN SONRA 48 SAAT İÇİNDE TOPLANMALI VE KURTULMALI
Hasat devrinde en dikkat edilmesi gereken mevzu süratli olmak. Olgunlaşma sürecini tamamlayan ceviz, evvel yeşil kabuğunu çatlatır, akabinde da düşer. Mahsulü hastalıklardan koruyabilmek ve eserin kalitesinden ödün vermemek ismine, cevizin yere düştükten sonra en geç 48 saat içerisinde toplanması ve kurutulması gerekiyor. Kuvvetli bir hasat takımı, süratli bir mekanizasyon ya da etrafta şurası bir ceviz işletim tesisinin bulunması, eserin kıymetinin müdafaasında büyük kıymet taşıyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı