Evrim KÜÇÜK
Dünyanın en büyük hurda ihracatçılarından Avrupa’da geri dönüştürülebilir metal piyasalarındaki tartışma büyüyor. Avrupa Kurulu ve Avrupa Parlamentosu’nun birtakım üyeleri; iklim, çalışma ve güvenlik kaidelerini karşılayamayan üçüncü ülkelere hurda ihracatının kısıtlanması için harekete geçilmesini isterken, metal dönüştürme birlikleri mahallî fiyatlara ziyan vereceği gerekçesiyle bu fikre karşı çıkıyor. Bilhassa Türkiye üzere büyük ithalat yapan ülkelerin alımlarının azalmasının, AB pazarında hasara yol açacağı belirtiliyor.
Avrupa Komitesi, hurda metal dahil olmak üzere atıkların ihracatına yönelik yönetmeliği gözden geçiriyor. Almanya Federal Çelik Geri Dönüşüm ve Atık İdaresi Şirketleri Birliği’ne (BDSV) nazaran üçüncü ülkelere demir hurda ihracatının kısıtlanması piyasaya önemli hasarlar verebilir. Eurometal tarafından düzenlenen bir toplantıda konuşan BDSV yöneticilerinden Daniela Entzian, daha fazla demir hurdanın mahallî kullanım için AB’de tutulması halinde, bölgede fiyatların gerilemeye başlayacağı ve bunun da hurda toplama faaliyetlerini olumsuz etkileyeceği ikazında bulundu.
22.6 milyon ton hurda ithal ediyor
AB’nin ihracatının kısıtlanmasının memleketler arası piyasalarda da olumsuz tesir yaratması bekleniyor. Çünkü 2020 yılında 22.6 milyon tonluk sınırötesi satışıyla AB, dünyanın en büyük hurda ihracatçısı pozisyonunda. AB’den en çok ithalat gerçekleştiren ülkeler ortasında Türkiye de yer alıyor. Milletlerarası Geri Dönüşüm Birliği (BIR) datalarına nazaran, Türkiye 2020’de 22.4 milyon ton ile dünyanın en büyük ithalatçılarından biri oldu. Öbür büyük ithalatçılar ortasında Hindistan, Güney Kore, Endonezya, Malezya sayılabilir.
Türkiye’nin ithal HMS 1/2 fiyatı
515 dolarla 11 yılın doruğunda Entzian, Avrupalı üreticilerin Türkiye’ye ya da öteki üçüncü ülkelere ihracat yapamaması halinde Avrupa’daki fiyatların aşağı gelmeye başlayacağını söylüyor. Platts datalarına nazaran Türkiye’nin HMS 1/2 (80:20) ithalat fiyatı hafta başında 515.75 $/ton ile, Platts’in kayıtları izlediği Nisan 2010’dan bu yana en yüksek düzeye ulaştı.
Etzian, Türkiye’nin çelik ihracatını artırması için elverişli bir devir olduğunu, hasebiyle ülkenin yüksek talebinin hurda fiyatlarını üst itebileceğini söylüyor. Ayrıyeten otomotiv sanayisindeki dertler nedeniyle yeni hurda üretiminin düşük olmasının da fiyatları artırdığını kaydeden Etzian lakin ihracata kısıtlama getirilmesinin fiyatları bir anda baskı altına alacağı uyarısı yapıyor.
Çevresel kaygılar nedeniyle ihracatı engellemek istiyorlar
Avrupa Çelik Birliği (EUROFER) Genel Yöneticisi Axel Eggert, Yeşil Mutabakat ve Avrupa Çeliği başlıklı toplantıda, ‘Avrupa’nın çelik hurda sürece için global çapta en yüksek etraf standartlarına sahip olduğunu, bu bakımdan daha düşük standartları olan, etraf kirleten ve etraf maksadı olmayan üçüncü ülkelere hurda gönderiminin kısıtlanması davetinde bulunmuştu. AP üyeleri de, ihraç edilen hurdanın AB standartlarında geri dönüştürülmesi halinde etrafa vereceği zararın daha az olacağını ve karbon salımının düşeceğini savunuyor.
CE: Demir cevherinin tonu 140 dolara inecek
Memleketler arası yatırım kuruluşu Capital Economics strateji uzmanları, arz fazlası oluşan demir cevheri piyasasında fiyatların bu yılın sonunda 140 dolar/ton düzeyine ineceği varsayımında bulundu. CE, 2022 sonunda ise fiyatların 120 dolara ineceğini öngördü. Demir cevheri %62 Fe şu sıralar Çin’in Tianjin Limanı’nda yıla başına nazaran yüzde 32 primle 205 dolar/ton düzeyinden el değiştiriyor. Çin’in emtia piyasalarındaki spekülatif fiyat artışlarını durdurmak için aldığı terbirlerin önümüzdeki aylarda demir cevheri fiyatı üzerinde fazla tesir yaratmasını beklemeyen CE, lakin piyasa göstergelerinin fiyatlarda düşüşe işaret ettiğini savunuyor. CE ekonomistleri arz tarafına bakıldığında Brezilya’da ihracatın Brumadinho Barajı çökmeden evvelki düzeylere yaklaştğını, Çin’de de üretimin iki aydır arttığını söylüyor. Ayrıyeten Çin’de inşaat bölümüne yönelik teşviklerin bir kısmının durdurulmasının, talebi baskılaycağı belirtiliyor. CE ayrıyeten ABD çelik fiyatının halihazırda ton başına 1.600 dolar/ton düzeyinden yıl sonunda 1000 dolar düzeylerine gerileme beklediğini kaydetti.
