Memleketler arası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası bahar toplantıları 5 Nisan Pazartesi başlıyor. IMF’nin gündeminde üye ülkelerin rezervlerine toplamda 650 milyar dolarlık IMF parası (SDR) aktarılması olacak. Teklif onaylanırsa, Merkez Bankası (TCMB) brüt rezervlerine 6,4 milyar dolar eklenebilir.
Toplantıların akabinde 6 Nisan Salı günü IMF, Global Ekonomik Görünüm raporunu yayımlayacak. Bu raporda hem üye ülkelerin hem de global iktisadın makro ekonomik performanslarına ait değerlendirmelere ve kestirimlere yer verilecek.
Üye ülkeler rezerv transfer teklifine takviye veriyor
IMF toplantısının öne çıkan gündemlerinden biri, üye ülkelere toplamda 650 milyar dolara denk IMF parası (SDR-özel çekme hakları) aktarılması. Bloomberg, bu mevzudaki resmi teklifin haziran ayına kadar masaya gelmeyeceğini fakat üye ülkeler ortasında geniş takviye topladığını aktardı.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen de geçen hafta Kongre’de yaptığı konuşmada, rezerv transfer teklifine destekleme niyetinde olduklarını belirtmişti.
1 milyar 576 milyon dolarlık IMF parası TCMB brüt rezervlerinde duruyor
Sözcü’den Emre Deveci’nin haberine nazaran, teklifin hayata geçmesi durumunda, Türkiye’ye ülke kotası doğrultusunda 6 milyar 370 milyon dolarlık IMF parası (SDR) aktarılacak. Bu para da TCMB brüt rezervlerine eklenecek.
Ülke kotası en yüksek ülke olan ABD, rezerv transfer planı gerçekleşirse 113,4 milyar dolarlık IMF parası aktarılacak. Başka üyeler de kotaları ölçüsünde IMF parası alacak.
Türkiye gelen bu parayı SDR olarak brüt rezervlerinde tutabilir. Üye ülkeler, IMF parasını dolara ya da öteki fiat paralara çevirip harcayabilir lakin genelde SDR’ı çok zorda kalmadıkça harcamıyorlar.
Mevcut durumda 1 milyar 576 milyon dolarlık IMF parası TCMB brüt rezervlerinde duruyor. Bu para, IMF’nin üye ülkelere kredi olarak aktardığı paradan farklı.
Bir SDR 11,58 TL’ye denk
IMF şu ana kadar rezerv para olarak 204,2 milyar SDR (318 milyar dolara denk) üye ülkelere tahsis etti.
Bundan evvel en yüksek transfer, 2008 Global Finans Krizi’nin akabinde 28 Ağustos 2009 tarihinde yapılan 161,2 milyar SDR’lık transfer olmuştu.
Şu an bir SDR, 1,418 ABD dolarına ve 11,58 TL’ye denk durumda.
SDR nedir?
SDR (özel çekme hakları), IMF tarafından üye ülkelerin resmi rezervlerini destek etmek emeliyle yaratılmış memleketler arası bir rezerv para. 182,6 milyarlık kısmı 2009’da global finans krizinin çabucak sonrasında olmak üzere toplamda 204,2 milyar SDR’lık rezerv tahsisi yapıldı. SDR’ın pahası, ABD doları, euro, Çin yuanı, Japon yeni ve İngiliz sterlinin farklı yüklerde alındığı bir sepetle hesaplanıyor.
Net rezerv ekside
TCMB’nin şu an 90,9 milyar dolarlık brüt rezervi bulunuyor. Bundan bankaların TCMB’de zarurî karşılık olarak tuttukları döviz ve altınlar başta olmak üzere birtakım yükümlülükler çıkarıldığında 12,8 milyar dolarlık net rezerve ulaşılıyor.
TCMB’nin yurt içi ve yurt dışındaki bankalardan muhakkak bir müddetliğine swap (takas) ile ödünç aldığı döviz ve altınlar 26 Mart prestijiyle 60 milyar dolar düzeyinde. Bu sayı da çıkarıldığında TCMB’nin net rezervi şu an eksi (-) 47,2 milyar dolarla tarihi taban düzeylerde bulunuyor.
Son iki yılda TCMB rezervlerinden 130 milyar doların, gayri resmi yollardan kur artışını yavaşlatmak ismi altında harcanması, siyaset ve iktisat gündemlerinde birinci sıralarda yer alıyor.
