Leyla İLHAN
Pandemi şartlarının yanı sıra artan konut fiyatları karşısında yerin daha ulaşılır olması, enfl asyona karşı bir inançlı olarak görülmesi ve kısa vakitte çıkar sağlaması nedeniyle yatırım aracına dönüşen yere talep 2021 yılında en yüksek düzeye çıktı. TÜİK ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran arsa ve toprağa olan talep bir evvelki yıla nazaran yüzde 29,6 artarak 1 milyon 528 bin bandına geldi. Bu satışların 722 bin adedini tarla, 480 bini arsa olurken, öbür satışlar ise işyeri, fabrika, ofis, depo, sanayi sitesi oldu. Birebir periyotta Türkiye genelinde satılan konut adedi ise yüzde 0,5 puan azalarak 1 milyon 491 bin 856 olarak gerçekleşti. Yüksek talep fiyatları sıçrattı. 6 ay ile 1 yıl ortasında değişen tarla ve arazi fiyatları artık aylık bazda değişmeye başladı.
En yüksek artışlar Antalya ve Muğla’da
Gayrimenkul bedel tespiti yapan Endeksa datalarına nazaran konut imarlı yerlerde en yüksek fiyat artışı Antalya’da yaşandı. Antalya’da emlakın fiyatı yıllık bazda yüzde 131 artarak metrekare fiyatları bin 923 TL’ye çıkarken, İzmir’de yüzde 103 artışla 2 bin 228 TL’ye yükseldi. Muğla yüzde 98’lik artış ve bin 847 TL’lik metrekare fiyatıyla en fazla artışın yaşandığı 3’üncü kent oldu. İstanbul’da ortalama metrekare fiyatları yüzde 76 artarak fiyatı 2 bin 844 TL’ye çıkarak listede 4’üncü oldu.
Tarla-bağ-bahçede Antalya ve İstanbul önde
Tarla, bağ ve bahçe üzere yerlerin fiyatlarına baktıklarında ise yüzde 120 artışla en yüksek fiyat artışının Antalya’da görüldüğünü belirten Öğüt, Antalya’yı, yüzde 83’lük artışla İstanbul, yüzde 62’lik artışla İzmir ve yüzde 55’lik artışla Denizli’nin ilgi gördüğünü kaydetti.
2018’den itibaren yeni konut üretiminin talebin gerisinde kalması yani arz talep istikrarının kırılganlığı nedeniyle piyasanın arsa ve toprağa yönelerek bir istikrar oluşturmaya çalıştığını aktaran Görkem Öğüt şöyle konuştu: “Ekonomideki belirsizlik anları ve enfl asyona karşı vatandaş inançlı liman olan gayrimenkule yöneliyor her vakit. Bu denklemde elindeki parayı koruyabilmek isteyen lakin konut alamayan vatandaş yere yöneldi. ”
Enflasyondan korunma aracı
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “2021’nim birinci 6 ayında 576, bin 979 adet arsa ve arazi satılırken, ikinci yarıda bu oranın artarak 625 bin adete çıktığını ve yıl toplamında 1 milyon 262 bin 848 olduğunu söyledi. Bilhassa son 2 yılda enfl asyondan korunma maksadıyla da konut alamıyorsam arsa, arsa alamıyorsam arazi alayım fikriyle satışın arttığını kaydeden Maya, “Arsa ve tarlada aylık bazda bu fiyatlar değişmeye başladı. 2 yıl evvel genelde bu değişim müddetleri 6 ay ile 1 yıl olurdu. Fakat son 2 yılda bundan bahsetmek mümkün değil” tabirlerini kullandı.
Alımlarda yüksek gelirliler öne çıkıyor
“2021 yılı ortası ile 2022 Mayıs ayı ortasında gerçekleşen alımlar yatırım amaçlı” diyen EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, alımlarda yüksek gelirli kitlenin öne çıktığını söyledi. Yazıcı, “Beyaz yakalılar ise düşük fiyatlı, küçük yerleri tercih ediyor” değerlendirmesini yaptı.
Beyaz yakalının ilgisi artıyor
Türkiye’de yüksek gelir sahibi arsa yatırımcılarını bir kenara bıraktıklarında arsa alımının yüklü olarak orta sınıf tarafından yapıldığını söyleyen Görkem Öğüt, “Artan konut fiyatları, uzaktan çalışma sistemi ve büyükşehirlerden kıyı kentlerine göç nedeniyle arsa ve yere beyaz yakalıların ilgisi de artıyor” dedi.
Alım yaparken dikkat edilmesi gerekenler
Cansel Turgut Yazıcı, arsa ve arazi yatırımcıların dikkate etmesi gereken hususlarda da bilgi verdi. Bu durumların başında parselin pozisyon doğruluğu teyit etmeleri olduğunu belirten Yazıcı, “Hisseli olup olmadığı, güç nakil sınırından etkilenip etkilenmediği, kamu kurumlarının tarıma el verişi kısıtlayacak bir şerhi olup olmadığı üzere bilgiler araştırılmalıdır. Buradaki tavsiyemiz ise yatırım yapılacak arsa-arazi için profesyonel bir değerleme kuruluşundan hizmet alınmasıdır” dedi.
Türkiye yatırım, dünya iklim krizi için alıyor
İklim krizinden ötürü dünyada arsa/arazi alımlarında bir yükseliş trendi olduğunu lakin şu an Türkiye’de yapılan alımların ana sebebinin yatırım olduğunu gözlemlediklerini aktaran Görkem Öğüt, “Yatırım maksatlı alınan emlakta bölgenin gelişim potansiyeli ana faktör olarak öne çıkıyor. İleriki periyotta bölgede yapılacak olan altyapı projeleri, kamu projeleri, inşaat projeleri, ve o anki bedel göz önünde bulundurulan kıymetli faktörler” dedi. Makbule Yönel Maya da, son zamanlardaki gayrimenkul paha artışları nedeniyle yatırım emelli arsa ve arazi alımların daha ön plana çıktığını söyleyerek şunları kaydetti: “İklim değişikliği tesirini ise daha çok üzerine prefabrik mesken yapılabilecek ya da ekim dikim yapılabilecek topraklar tarafında olduğunu söyleyebiliriz. Bu manada İstanbul’un yakın etrafında potansiyel oluşturan vilayetler Sakarya, Çanakkale, Balıkesir üzere bölgeler olarak karşımıza çıkıyor.”
