2020 – 2021 bahar periyodu önümüzdeki ay içerisinde pek çok üniversitede sona erecek. Gençlerimiz diplomalarını alıp iş arama sürecine geçecek. Mezuniyet öğrencilik statüsünün de kaybı manasına geliyor. Öğrencilik statüsünün kaybı sağlık hakkından yararlanmak açısından değerli. Fakat yeni mezunların sıhhat hakkı açısından iki yıl müddetle tasa etmelerine gerek yok. İki yıl boyunca sıhhat hizmetlerinden fiyatsız olarak yararlanmaya devam edebilecekler.
Yeni mezun gençlerimiz için genel sıhhat sigortasından (GSS) yararlanma açısından 10 Şubat 2016’da yapılan değişiklikle 2 yıl boyunca prim muafiyeti getirildi. Münasebetiyle, mezunlar iş bulana kadar sıhhat sigortasından yararlanabilecek.
Genel sıhhat sigortasından 2 yıl mühletince muaf olmak, gençlerin geleceğe ait planlarını yapmaları açısından son derece kıymetli. Bu sayede kendilerine uygun olmayan bir işi kabul etmek yerine şayet ekonomik durumları da el veriyorsa kendilerine daha uygun ve iktisada daha fazla katkı verebilecekleri bir iş bulabilecekler.
Kim GSS kapsamında?
1 Ocak 2012 tarihi prestijiyle genel sıhhat sigortasının uygulanmaya başlamasıyla Türkiye’de yaşayan herkes genel sıhhat sigortası kapsamına girmiş oldu.
Buna nazaran, sigortalı olarak çalışan yahut bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan bireyler haricindeki herkesin sıhhat hizmetlerinden faydalanabilmesi için genel sıhhat sigortasına prim ödemesi gerekiyor. Uygulama yürürlüğe girdiğinde GSS primlerinin belirlenebilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyordu.
Mağduriyet giderildi
Fakat mecburilik tam olarak bilinmediğinden ve gelir testi yaptırması gerekenler bu testi yaptırmadıklarından gelir testi mağdurları kelam konusuydu. Bilhassa gençlerin mağduriyetlerinin giderilmesi için iki kez genel sıhhat sigortası prim borcu yapılandırması ve kısmi af hayata geçirilmişti.
Gelir testinde kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir dikkate alındığı için, yeni mezun gencin bir geliri olmadığı halde lakin anne yahut babasının geliri yüksek olduğunda bu gence prim borcu çıkıyordu. Kelam konusu sorunu aşmak maksadıyla pek çok gencin ikamet adresini değiştirdiği görülüyordu.
Bahse ait son düzenlemeyle gelir testinin yalnızca GSS priminin devlet tarafından ödenip ödenmeyeceğinin belirlenmesi emeliyle kullanılması yoluna gidildi. Böylelikle GSS primi 2021 yılı için 107,33 TL olarak sabitlendi ve mağduriyetler de ortadan kaldırılmış oldu.
Gençler için kritik düzenleme
Yaklaşık dört yıl evvel yapılan değişiklik öncesinde liseden ya da üniversiteden mezun olan gençler mezuniyet sonrasında ebeveynleri üzerinden sıhhat hizmeti almaya devam edemiyorlardı.
Burada, yaş hududu ve eğitime devam etme şartı nedeniyle gençlerin gelir testine girerek GSS primini yatırması gerekiyordu. Değişiklik sonrasında kelam konusu gençler için iki yıllık müddetle GSS prim muafiyeti getirildi. Böylelikle, liseden mezun olan bir genç 20 yaşını, üniversiteden mezun olan bir genç ise 25 yaşını aşmadığı sürece bu muafiyetten faydalanabiliyor.
Yaş kaidesi önemli
İki yıllık muafiyet uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Buna nazaran, muafiyetin uygulandığı müddet boyunca gencin 20 yahut 25 yaşını geçmesi durumunda muafiyet iki yıl halinde değil, yaş sonu geçilinceye kadar geçerli oluyor. Bu nedenle gençlerin öğrencilikleri sonlandıktan sonraki süreçte muafiyetlerinin biteceği tarihi uygun hesaplamaları gerekiyor.
Toplumsal çalışma programı önemli
İŞKUR tarafından uygulanan Toplumsal Çalışma Programları, üniversite öğrencilerinin bir yandan kamu kurumlarında toplumsal yararı olan işlerde çalışabilecekleri, öteki yandan mesleksel niteliklerini geliştirebilecekleri programlar. İŞKUR işbirliğiyle kamu kurumlarında uygulanan programlar gençlerin işgücü piyasasını tanımaları, çalışma dinamiklerine alışmasını sağlıyor.
Açıköğretim, yüksek lisans ve doktora öğrencileri hariç olmak üzere bütün yükseköğretim öğrencileri Toplumsal Çalışma Programlarına katılabiliyorlar. Vakıf yahut devlet üniversitesi öğrencisi olması fark etmeksizin bütün üniversite öğrencileri Toplumsal Çalışma Programları’na müracaat yapabilirler.
Müracaat internetten
Öğrencilik statüsü sonlanmamış yani okulunu uzatmış son sınıf öğrencileri ve bir, iki ve üçüncü sınıf öğrencileri Toplumsal Çalışma Programına internet üzerinden müracaat yapabiliyorlar. Başvurusu devam eden programlar www.iskur.gov.tr adresi üzerinden yayımlanıyor ve öğrenciler kullanıcı girişi yaparak programları inceleyip müracaat yapabiliyorlar. Programa katılan öğrencilerin sigorta girişinin yapılıyor olması çok kıymetli. Bu nedenle programa katılabilecek öğrencilerin müracaat sürecini yakından takip etmeleri çok kıymetli.
Cem Kılıç/Milliyet
