Sağlık meseleleri nedeniyle bir müddettir Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde tedavi gören Rasim Özdenören, 82 yaşında, hayatını kaybetti.
Usta edebiyatçı, İstanbullu mühendis Hakkı Özdenören ile Kahramanmaraşlı Ayşe Hanım’ın oğlu olarak 1940’ta Maraş’ta dünyaya geldi.
Şair Alaeddin Özdenören’in ikiz kardeşi olan muharrir, ilkokula Kahramanmaraş’ta başladı, babasının vazife yeri değişikliği nedeniyle Malatya’da devam etti. İlkokulu 1952’de tamamlayan Özdenören, 1955’te Tunceli Ortaokulundan mezun oldu.
Rasim Özdenören, Kahramanmaraş Lisesinde, edebiyatla yakından ilgili Fazilet Bayazıt, Hasan Seyithanoğlu, Sait ve Cahit Zarifoğlu kardeşlerle arkadaş oldu.
Öğrencilik yıllarında arkadaşlarıyla Türkiye’nin önde gelen edebiyat mecmualarını izleyip, mahallî gazetelerde sanat sayfaları düzenlemeye başlarken, birlikte, o periyot yayınına orta verilen Maraş Lisesinin Atılım mecmuasını tekrar çıkardılar.
İlk öyküsü Varlık’ta 1957’de yayınlandı
Usta müellifin birinci öyküsü, “Akarsu”, Varlık mecmuasında 1 Ocak 1957’de çıktı. Tıpkı mecmuada, “Kasap” ve “Bayır Dereden Öyküler” isimli yapıtları de yayınlandı. Özdenören’in birinci öyküleri 1957-1958 ortasında Türk Sanatı ve Arayış mecmualarında okuyucuyla buluştu.
Usta kalem, edebi hayatı için bir dönüm noktası olan lise tahsilini 1958’de tamamladı.
Üniversite tahsili münasebetiyle ailesiyle İstanbul’a taşınan Özdenören, İstanbul Üniversitesinde, İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsünü 1964’te, Hukuk Fakültesini ise 1967’de bitirdi.
Sezai Karakoç ile 1962’de tanışan müellif, 1964-1965’te Yeni İstiklal gazetesinin sanat sayfasını yönetti, 1950’li yıllarda yazdığı, “Eskiyen”, “Oda”, “Yolda”, “Kan Otları”, “Mani Olunmuş Adam”, “Ricat”, “Çark”, “Sabah”, “Koridor” ve “Düğüm” isimli kıssalarını birebir sayfada yayımladı.
Türk kıssasında yerlilik ögesini benimseyen Özdenören, 1969’da Nuri Pakdil, Mehmet Akif İnan, Fazilet Bayazıt ve Alaeddin Özdenören ile “Edebiyat” mecmuasının kurucuları ortasında yer aldı.
1969’da Edebiyat mecmuasında yazıları yayınlandı
Başarılı edebiyatçı, üniversitenin akabinde gittiği Ankara’da, Devlet Planlama Teşkilatında (DPT) uzman yardımcısı olarak işe başladı.
Akif İnan ve Fazilet Bayazıt üzere isimlerle 1969’da, Nuri Pakdil’in yayımladığı “Edebiyat” mecmuasında yazılar kaleme alan Özdenören, “Kalkınma İktisadı” bahisli yüksek lisans çalışması için 1970’te ABD’ye gitti.
Usta müellif, New Mexico Üniversitesinde tezini tamamlayamadan geri dönerek, Eylül 1971’de Ayşe Çalkaya ile Kahramanmaraş’ta evlendi. İkilinin, Ömer Ümran ile Merve ismini verdiği iki çocuğu dünyaya geldi.
Bursa’da yedek subay işçi okulunda 1972’de 6 ay eğitim gören muharrir, kışla misyonu için Mart 1973’te Şırnak’a gitti. Askerliğini 1974 Şubat’ında tamamladı.
7 Hoş Adam’dan biriydi
Rasim Özdenören, 1975’te Kültür Bakanlığına bakanlık müşaviri olarak atandı, 1977-1978’de müfettiş olarak çalıştı.
Kültür Bakanlığındaki vazifesinden 1978’de ayrılan muharrir, 1980’de DPT’de yine çalışmaya başladı. Burada uzman, yayın ve temsil dairesi başkanlığı, genel sekreter yardımcılığı ve müşavirlik üzere çeşitli misyonlarda bulunduktan sonra genel sekreter iken 2005 yılında bu kurumdan emekli oldu.
Cahit Zarifoğlu, Mehmet Akif İnan, Fazilet Bayazıt ve Alaeddin Özdenören ile 1976’nın sonunda “Mavera” mecmuasını kuran muharririn, kıssa ve yazıları Varlık, Türk Sanatı, Arayış, Atılım, Dost, Soyut, Yeni İstiklal, Diriliş, Edebiyat, Mavera, Yeni Dönem, Yeni Yer, Yedi İklim, Kaşgar, Hece, Vakit, Yeni Şafak, Yeni Devir’de yayımlandı.
Özdenören, 1967’de birinci kitabı “Hastalar ve Işıklar”ın akabinde 1973’te “Çözülme”, 1974’te “Çok Sesli Bir Ölüm” isimli kitaplarını okuyucuyla buluşturdu. Prag’da yapılan Memleketler arası TV Sinemaları Yarışması’nda Heyet Özel Ödülü’nü kazanan Çok Sesli Bir Mevt 1984’te, Çözülme ise 1973’te, televizyona sinema olarak uyarlandı.
Yazarın “Çarpılmışlar” kitabı 1977’de, “Gül Yetiştiren Adam” romanı 1979’da, “Denize Açılan Kapı” yapıtı 1983’te, Hz. Yusuf kıssasından yola çıkarak kaleme aldığı “Kuyu” 1999’da, “Ansızın Yola Çıkmak” ile “Hışırtı” 2000’de, “Toz” ise 2002’de okuyucuyla buluştu.
Rasim Özdenören’in, Türk edebiyatına damga vuran Cahit Zarifoğlu, Fazilet Bayazıt, Nuri Pakdil, Mehmet Akif İnan, Alaeddin Özdenören ve Ali Kutlay’dan oluşan 7 hoş adam ortasında yer aldığı belirtiliyordu.
Bütün yapıtları İz Yayıncılık’tan çıkan usta isim en son aylık yayımlanan Hece mecmuasının yayın direktörlüğünü üstlenmişti.
Özdenören’in ödülleri
1978’de İki Dünya kitabıyla Türkiye Ulusal Kültür Vakfı’nın Fikir Kolunda Heyet Özel Ödülü’ne layık bulundu.
1984’te Denize Açılan Kapı kitabı ile Muharrirler Birliği’nin ‘Yılın Hikâyecisi Ödülü’nü aldı.
1986’da Ruhun Gereçleri kitabı ile Türkiye Muharrirler Birliği’nin ‘Deneme Ödülü’ne layık görüldü.
2008’de Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Lisan Kurumu, RTÜK’ün iştirakiyle düzenlenen Karaman Türk Lisanı Mükafatı kapsamında “Türkçeyi Hoş ve Gerçek Kullanan Edebiyatçı Ödülü” verildi.
2009’da TBMM Üstün Hizmet Ödülü’ne layık bulundu.
2011’de Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ve 2015’te Sakarya Üniversitesi tarafından fahri doktora unvanı verildi.
2015’te Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık bulundu.
2016’da Star gazetesinin düzenlediği Necip Fazıl Kısakürek Hürmet Ödülü’nün sahibi oldu.
2018’de Bayburt Üniversitesi’nin düzenlediği 2. Dede Korkut Mükafatları kapsamında Özdenören’e “Bilge Adam Ödülü” verildi.
Eserlerinden kimileri şöyle:
Hikaye: Hastalar ve Işıklar (1967), Çözülme (1973), Çok Sesli Bir Vefat (1974), Çarpılmışlar (1977), Denize Açılan Kapı (1983), Kuyu (1999), Hışırtı (2000), Aniden Yola Çıkmak (2000), Toz (2002)
Roman: Gül Yetiştiren Adam (1979)
Deneme: İki Dünya (1977), Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler (1985), Yaşadığımız Günler (1985), Ruhun Gereçleri (1986), Tekrar İnanmak (1987), Baş Karıştıran Sözler (1987), Çapraz İlgiler (1987), Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı? (1987), Müslümanca Yaşamak (1988), Red Yazıları (1988), Yeni Dünya Nizamının Sefaleti (1996), Ben ve Hayat ve Mevt (1997), İpin Ucu (1997), Acemi Yolcu (1997), Kent Münasebetleri (1998), Yüzler (1999), Köpekçe Fikirler (1999), Eşikte Duran İnsan (2000), Yazı İmge ve Gerçeklik (2002), Aşkın Diyalektiği (2003), Düşünsel Duruş (2004) Siyasal İstiareler (2009), Açık Mektuplar (2014), Edebiyat ve Hayat (2012), Hadislerin Işığında Hz. Muhammed (2018)
Çeviri: Hayvan Çiftliği (George Orwell, 1964), İslam’da Devlet Nizamı (Mevdudi, 1967), İslam Devletinde Mali Yapı (Dr. S.A. Sıddıki, 1972)
