Kovid-19 salgınının yayılmasını engellemek için Ürdünlü yetkililer tarafından uygulanan sert tedbirler ve daima kapatmalar sebebiyle ülkedeki birçok bölüm büyük bir ekonomik baskı altında bulunuyor.
Artış şeker, pirinç, süt ve sıvı yağlar üzere temel eserleri derinden etkiledi. Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) bilgilerine nazaran, bilhassa sıvı yağ fiyatları dünya çapında bir artış kaydetti.
İktisat analistleri yaşanan artışları, kalan mal ölçüsüne, ticaret erbabının büyük ziyanlarını telafi etmeye çalışmasına ve Ürdün hükümetinin Kovid-19 tedbirlerine bağlıyor.
Haksız bir artış
Tüketiciyi Muhafaza Derneği Lideri Muhammed Ubeydat, AA muhabirine konuşarak, fiyatların yükselmesi konusunda bilgi verdi.
Yaptıkları çalışmaların rekabetçilik değil, bilinçlendirme gayeli yol gösterme olduğunu söyleyen Ubeydat, “Ülkede fiyatların artması sonucu, derneğe tüketicilerden çok sayıda şikayet başvurusu geliyor.” dedi.
Fiyatların kademeli olarak arttığını, artış oranının yağlarda yüzde 34’e, şekerde yüzde 12’ye ulaştığını söyleyen Ubeydat, 12 litrelik yağ paketlerinin 12 dinara (16,9 dolar) satılırken, fiyatının 16 dinara (22,5 dolar) yükseldiğine dikkati çekti.
Ubeydat, bilhassa yağ ve şeker fiyatları olmak üzere genel eser fiyatlarındaki artışın dünya piyasasıyla uyuşmadığına işaret ederek, fiyatları tüketici ve tüccar ortasında adil düzeyde tutması için yetkililere davette bulundu.
Makûs koşullar istismar ediliyor
Buna karşılık başşehir Amman’dan sonra ülkenin en büyük ikinci kenti olan İrbid’deki Ticaret Odası Lideri Muhammed eş-Şuha AA mikrofonuna yaptığı konuşmasında, “Ürdün’de temel eserlerdeki artış, ülkenin şu anki ekonomik durumuyla alakalı değil, geçmişten beri birikerek gelen ekonomik meselelerin bir sonucudur.” diye konuştu.
Artan fiyatların fırsatçılık için ortam hazırladığını söyleyen Şuha, kimi makûs fikirli tüccarın bu durumu istismar ettiğine değindi.
Tüm dünyada artış yaşanıyor
İktisat analisti Fadi Tabişat da “Ürün fiyatlarındaki artış tüm dünyada yaşanıyor.” formunda konuşarak, fiyat artışlarını Kovid-19 nedeniyle sonların kapanması üzerine nakliyat fiyatlarının artmasına bağladı.
Bununla birlikte, Ürdün Gümrük Çalışanları Sendikası Lideri Dayfullah Ebu Akule, malların taşınmasıyla ilgili maliyetlerde rastgele bir artış olduğu halindeki tezleri reddederek, tersine nakliyecilikte indirim ve ek kolaylaştırmalar yapıldığını söyledi.
FAO’nun şubat ayında yayınlanan aylık raporu, geçtiğimiz şubat ayında üst üste dokuz ay global olarak besin eserleri fiyatlarında artış yaşandığını ortaya koydu.
FAO bilgileri şeker fiyatlarının şubat ayında aylık yüzde 6,4, bitkisel yağ fiyatlarının ise aylık yüzde 6,2 arttığına işaret ediyor. Eser fiyatları global çapta Nisan 2012’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
Ürdün hükümeti yakın takipte
AA’ya konuşan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sözcüsü Yenal el-Bermavi ise “Ürdün hükümeti, tedarik mallarının fiyatlarının yükselmesiyle ilgili söylentileri dikkate alıp çabucak harekete geçiyor.” dedi.
Bermavi, yaklaşık 135 besin eserinin fiyatları üzerinde bir araştırma yapıldığını, kimi malların fiyatının düştüğünü ve kimilerinin ise yükseldiğini söyleyerek, “Kovid-19 krizinin ortaya çıkardığı ekonomik krizden ötürü kimi mallarda katiyetle fiyat artışı oldu. Eserlerin yüzde 80’inde ise fiyat istikrarı korundu.” formunda konuştu.
Bermavi ayrıyeten, bakanlık yetkililerinin, ticaret odası temsilcileriyle hususa ait toplantılar düzenleyerek, fiyatların düşürülmesinin ele alındığına dikkati çekti.
