Mehmet KAYA
Savunma sanayiinde genel kamuoyunca görece az bilinen TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma Geliştirme Enstitüsü (SAGE) kritik eserler geliştirmede kıymetli roller üstleniyor. DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan Enstitü Müdürü Gürcan Okumuş, “Son devirde biraz daha görünür olduk sanırım. Biz büyük bir Ar-Ge ofisi olarak Türkiye’nin ithal ettiği silahlı kuvvetlerimizin mühimmat sistemlerinde ve alt bileşenlerde büsbütün yerli tahliller geliştirme konusunda sorumluluk alıp, aldığı sorumluluğu da muvaffakiyetle sonuçlandırmış bir kurum” dedi. Gürcan Okumuş, çok az sayıda bulunan ses üstü süratlerde vazife yapan ramjet teknolojili bir füzenin üzerinde çalıştıklarını, yakın vakitte sonuç alınabileceğini de açıkladı.
SİHA’lardan atılabilen hava-hava füzesi
SAGE, Türkiye’nin birinci seyir füzesi SOM’u geliştirdi ve akabinde bugünlerde uçaktan atış testi devam eden, hava-hava füze sistemi GÖKTUĞ projesini son etaba getirdi. GÖKTUĞ projesinin iki füzesi görüş içi Bozdoğan ve görüş ötesi Gökdoğan’ın en geç 2022 içinde envantere girmesi bekleniyor. Okumuş, F-16 için geliştirilen bu füzelerin, aday platformları ortasında yerli uçaklar HÜRJET ve MMU’nun (Milli Muharip Uçak) da bulunduğunu vurgularken, bu füzelerin yeni geliştirilen SİHA’lardan da atılabileceği bir çalışma içinde bulunduklarını açıkladı.
Hava-hava füzelerinin çok ileri bir teknoloji içerdiğini, karadan da atılarak hava savunmanın bir katmanında vazife yapabildiğini belirten Okumuş, “Bunun örnekleri var. Biz de GÖKTUĞ füzelerinin karadan atılan varyantları üzerinde çalışıyoruz. Katmanlı hava savunmanın bir etabında vazife yapabilir” diye konuştu.
Materyalden, sisteme..
SAGE’nin 90’lı yıllara kadar güdüm denetim dahil çeşitli yetenekler geliştirdiğini ve akabinde uçak mühimmatı, mühimmat ve çeşitli sistemlere ağırlaştığını belirten Okumuş, “Bizim ana odağımız mühimmat sistem projeleri fakat tabi mühimmat sistemlerini çalışırken alt sistemler ve materyal de çalışmanız gerekiyor. Bundan tahminen 5 sene öncesinde daha çok sisteme odaklanıp hazır olmayan bileşenleri yurtdışından temin edebilme imkânları çok daha genişti lakin son yıllarda açıktan yahut üstü kapalı ambargolar ile en kolay bileşenleri materyalleri almak dahi çok zorlaştı. Fakat bunu da şikâyet etmek için söylemiyoruz çünkü bu durumda çok fazla sayıda alt bileşeni Türkiye millileştirdi. Bu süreç çok ağır bir halde çok çeşitli eser ailesinde devam ediyor” dedi.
Kritik projelerde misyonlar
Global konumlama alıcısı KAŞİF, ataletsel ölçüm üniteleri, gaz tankları, elektronik komponentler, HİSAR hava savunma ve ATMACA projelerinde harp başlığı, SİPER hava savunmada iş iştiraki, ASELSAN ile birlikte delici başlıklı minyatür bomba ve bunun anti işçi varyantının geliştirilmesi, füzelerden uçaklara çok çeşitli sistemlerde kullanılan “ısılpil”i yerli ve ulusal olarak üreterek bu alandaki dışa bağımlılığı büsbütün önlediklerini söyleyen Okumuş, “Enerjik gereç, termobarik patlayıcıların yeni varyantları çalışılıyor. SAGE’nin kendisine çizdiği yol haritası savunma endüstrinde yeni ve dışa bağımlı olduğumuz silah sistemleri ve teknolojileri Ar-Ge yoluyla ordumuza kazandırmak üzerine konseyidir. SAGE kritik mühimmat projelerini sistem bazında çalışırken bir yandan da bunları tamamlayan alt sistem, bileşen ve gereç teknolojilerinde çalışmalar yapacak” diye konuştu.
Var olan teknolojilerin ötesine geçmek
TÜBİTAK SAGE Müdürü Gürcan Okumuş, ses üstü süratlerde 5 mach’a kadar olanların tanımlandığı süpersonik ve 5 mach ve üzerinin tanımlandığı hipersonik süratlerde mühimmatlar üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Uçaklardan atılan ya da karadan roketle hızlandırılarak çalışır hale gelebilen ramjet (süpersonik) ve scramjet (hipersonik) teknolojisinin kritik değerine değinen Gürcan Okumuş, “Bu noktada artık örnek alabileceğimiz, açık kaynaklardan ulaşabileceğimiz sistemler yok. TÜBİTAK SAGE’nin içinde olduğu ramjet çalışmamız var, değerli yol aldık. Türkiye yakın vakitte ramjet itki sistemli füzelere sahip olabilecek. Bir sonrası scramjet dediğimiz 5 mah’ın üstü sistemler geliştirmek. Bu noktada da kıymetli çalışmalar yapılıyor. Yurt dışında var olan sistemlerin yerli ulusal geliştirilmesi yanında, kendi konseptini de geliştirip ortaya koyup, kullanıp bunu dünyaya satan pazarlayan, örnek alınan bir ülke pozisyonuna gelinebilir. İHA’larda gösterdiğimiz başarıyı, önümüzdeki yıllar içinde mühimmat sistemlerinde de ortaya koyabiliriz. Burada bilhassa ramjet teknolojisini kritik görüyorum.” dedi.
SAGE Müdürü Gürcan Okumuş’tan
– Ramjet ve scramjet geleceğin teknolojilerinden. Türkiye yakın vakitte ramjet (süpersonik) füze görebilir.
– GÖKTUĞ füzelerinin karadan atılarak hava savunmada kullanılabilmesi için çalışılıyor.
– AKINCI, AKSUNGUR üzere büyük İHA’larda tüm yerli ve ulusal mühimmatlarımızı kullanma imkanımız var. Kanatlı Güdüm Kiti, Sarb83 (sığınak delici), SOM, GÖKTUĞ füzeleri.
– F-16’lardan yerli mühimmatları atabiliyoruz, bu mevzuda tahlil geliştirildi
– TÜBİTAK SAGE olarak ses üstü rüzgar tüneli yatırımı yapıyoruz, ODTÜ ve TUSAŞ da yatırım yaptı/yapıyor, bitince bu alanda test altyapısı tamamlanacak.
– Esnek Dikey Atış Sistemlerinde belli bir kademeye geldik. Bilhassa gaz sistemli “soft verticle launch” gemiler için güvenlik ve yer avantajı sağlıyor.
