Türkiye’nin bayrak taşıyıcısı THY, kurulduğu günden bu yana ortadan geçen 88 yıllık müddette global bir marka olurken, dünyanın en çok ülkesine uçan hava yolu olarak öne çıkıyor.
Türkiye’nin ulusal hava yolu şirketi ve global markası THY, kuruluşunun 88. yıl dönümünü kutluyor. 20 Mayıs 1933’te Ulusal Savunma Bakanlığı’na bağlı “Devlet Hava Yolları İşletmesi” olarak kurulan şirketin birinci genel müdürü ülkenin birinci Türk havacıları ortasında bulunan Fesa Evrensev oldu.
Birinci bütçesi 180 bin lira olan THY’nin işçi sayısı; 7 pilot, 8 makinist, 8 memur ve 1 telsizci olmak üzere toplam 24 bireyden oluşuyordu. Birinci filoda 2 adet 5 koltuklu King Bird, 2 adet 4 koltuklu Junkers F-13 ve 1 adet 10 koltuklu ATH-9 yer alıyordu.
Yeni uçaklarla 1936’da uçak sayısı 8’e, koltuk sayısı 64’e ulaşan THY’nin bütçesi ise bir milyon liraya yükseldi.
Devlet Hava Yolları İşletmesi, 1938’de Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü ismini alarak Ulaştırma Bakanlığı’na bağlandı. Filosundaki uçak sayısını 52’ye, koltuk sayısını ise 845’e ulaşan şirket, 1945’te uçulan kent sayısını 3’ten 19’a çıkardı.
KITALARI AŞAN MUVAFFAKİYET HİKAYESİ
THY’nin birinci yurt dışı seferi Ankara-İstanbul-Atina uçuşuyla 1947’de gerçekleşti. Şirket, 1951 yılında Lefkoşa, Beyrut ve Kahire üzere yeni noktalara uçmaya başladı.
Birinci hac seferlerinin başladığını 1953’te Chicago Kontratı’nda üretimine karar verilen memleketler arası havalimanı, İstanbul Yeşilköy’de tamamlandı ve milletlerarası hava trafiğine açıldı.
Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü, 6623 sayılı kanunla değiştirilerek 1953 yılında bugünkü Türk Hava Yolları ismini aldı.
Milletlerarası Hava Nakliyeciliği Birliği’ne (IATA) 1956’da üye olan THY, 1957’de kapılarını yabancı sermayeye açtı ve İngiliz havayolları şirketi BOAC (British Overseas Airways Corporation) THY’ye yüzde 6,5 payla ortak oldu.
Taşınan yolcu sayısı 1957’de evvelki yıla nazaran iki kat artarak 394 bine ulaştı. 1960’ta Ankara-İstanbul-Atina-Roma yurt dışı sefer sınırına Frankfurt eklendi.
THY’nin Atlantik Okyanusu’nu aşan birinci uçuşu 1961’de gerçekleşti. 1964’te Brüksel, Münih ve Tel Aviv, 1965’te Amsterdam, Belgrad ve Tebriz, 1967’de Zürih, Budapeşte ve Cenevre, 1969’da Köln,1971’de Düsseldorf ve Stuttgart, 1972’de Hannover ve Hamburg, 1973’te Kopenhag, Berlin ve Nürnberg çizgileri açıldı.
Taşınan yolcu sayısı 1967’de 528 bin iken, 1973’te 2,5 milyona ulaştı.
1977’DE MALİYE BAKANLIĞI KARARIYLA TEKRAR ULUSALLAŞTIRILDI
THY’nin 20 yıl evvel yabancı sermayeye açılan payları, 1977’de Maliye Bakanlığı tarafından alınarak şirket tekrar ulusallaştırıldı.
Şirket, 1983’te 50. yıl dönümüne ulaştığında 3 kıtada 4 bin 37 koltuk kapasiteli 30 uçakla 30 bin ton kargo ve 2,5 milyon yolcu taşıyordu. 1984’te kamu iktisadi kuruluşu statüsüne geçen THY, 1985’te 4 adet Airbus A310’un filoya katılmasıyla Uzakdoğu ve okyanus çok seferlere başladı. 1987’de New York çizgisiyle 4. kıtaya da sefer yapılmaya başlandı.
Şirket, 1994’te Başbakanlık Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı’na bağlandı ve iktisadi devlet teşekkülü statüsüne geçti.
GLOBAL MUVAFFAKİYETLER 1996’DA GELMEYE BAŞLADI
THY, 1996’da www.thy.com adresini hizmete alırken, sermayesini 50 trilyon liralık büyüklüğe ulaştırdı. Airbus tarafından tıpkı yıl THY’ye A340 Uçaklarını Dünyada En Faal Kullanan Havayolu Mükafatı verildi.
Türkiye’ye en çok döviz getiren kuruluş olarak 1998’de İTO tarafından Altın Plaket Birincilik Ödülü’ne layık görülen THY, 1990’lı yılların sonunda ve yeni yüz yılın başında yurt dışında çok sayıda ortak ve karşılıklı uçuş muahedesi imzaladı. 2000’de ABD’de ve Uzakdoğu’da birden fazla noktaya uçuş başladı. 2001’de Sabiha Gökçen Havaalanı’ndan Ankara’ya birinci uçuş gerçekleştirildi.
Avrupa Havayolları Birliği’nin açıkladığı tüketici raporuna nazaran THY, 2004’te, “Avrupa’daki tüm havayolu firmaları ortasında uçakları vaktinde kalkan ve en az kayıp bagaj olayıyla karşılaşılan” ikinci hava yolu firması oldu.
2006’da 100. uçağını filosuna katan, 2007’de havacılık kesiminde “Ulusal Kalite Ödülü”nü alan şirket, 2008’de Star Alliance’a katıldı. 2012’de 200. uçak filoya katıldı.
DÜNYA ÇAPINDA SES GETİREN MİLLETLERARASI SPONSORLUKLAR
THY, 2013’te dünyada en fazla noktaya uçan hava yolu şirketi oldu. Mottosunu “Dünya Daha Büyük Keşfet” olarak değiştiren şirket, bunu Kobe Bryant ve Lionel Messi’nin rol aldığı yeni reklam sinemasıyla duyurdu.
THY, Borussia Dortmund ve Aston Villa ile sponsorluk muahedesi imzaladı. Euroleague Basketball ile isim sponsorluğu mutabakatı yaptı. Reklam sinemasında Didier Drogba ve Lionel Messi’yi ağırladı.
Avrupa Futbol Şampiyonası’nın 55 yıllık tarihinde bir birincisi gerçekleştiren THY, 2016’da Fransa’da düzenlenen UEFA EURO 2016’nın birinci resmi hava yolu ortağı olarak UEFA ile sponsorluk muahedesi imzaladı.
Bu süreçte çeşitli kültür ve spor tertiplerine dayanak veren THY’nin marka bedeli 2015’te 2,2 milyar dolara ulaştı.
ÜST ÜSTE 6 KERE AVRUPA’NIN EN GÜZELİ MÜKAFATI
THY, Skytrax Yolcu Tercih Ödülleri’nde 2011-2016 devrinde üst üste 5 kere Avrupa’nın En Güzel Havayolu Şirketi seçildi.
Şirket, 2009-2017 yılları ortasında tekraren “En Güzel Business Class Özel Yolcu Salonu İkramı”, “En Yeterli Business Class İkramı” ve “Güney Avrupa’nın En Uygun Havayolu Şirketi” mükafatlarına layık görüldü.
Bu süreçte internet sitesini tekraren yenileyen, taşınabilir uygulama hayata geçiren THY, bu ve gibisi bağlantı platformlarında Türkçe’nin yanı sıra İngilizce, Almanca, Arapça, Japonca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, Korece, Çince ve Rusça üzere lisanlarda hizmet veriyor.
FİLOSUNDAKİ 365 UÇAKLA 320 KENTE UÇUYOR
Bugün kuruluşunun 88. yıl dönümünü kutlayan Türkiye’nin bayrak taşıyıcısı THY, bilhassa 2000’den sonra yaptığı atılımlarla dünya çapında bilinen global bir marka haline geldi.
Halihazırda genç filosunda 365 adet uçak bulunan THY, 127 ülkeye, 320 kente ve 325 havaalanına uçuyor. Uçuş gerçekleşen ülkelerin 43’ü Avrupa’da, 22’si Uzak Doğu’da, 14’ü Orta Doğu’da, 39’u Afrika’da, 9’u Amerika’da bulunuyor.
Dünyanın en çok ülkesine uçan hava yolu olma özelliği taşıyan THY’nin 5 bin 432’si pilot, 12 bin 52’si kabin memuru, 627’si yönetici olmak üzere on binlerce çalışanı bulunuyor.
