Diren, Türkiye meyve suyu sanayisine ait AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Türk meyve suyu sanayisinin dünya genelinde değerli ve saygın bir yere sahip olduğunu belirten Diren, sanayisinin idare ofisleri ve üretim tesisleriyle Türkiye’nin dört bir yanına yayıldığını, dönemsel gereksinimlere da paralel olarak 60 ile 100 bin kişi ortasında değişen bir istihdam hacmi oluşturduğunu bildirdi.
Türkiye’nin yaklaşık 20 milyon ton seviyesinde gerçekleşen yıllık meyve üretiminden yıllık bazda 1,3 milyon ton işlendiğini lisana getiren Diren, bunun yüzde 25’inin iç pazar için, yüzde 75’inin de ihracat pazarına sunulan eserler için kullanıldığını aktardı.
Kişi başı meyve suyu tüketimde Türkiye’nin şimdi yıllık 10 litre ile düşük bir düzeyde olduğunu belirten Diren, “Dünyaya baktığımızda, kişi başına düşen meyve suyu tüketimi, ülkemize kıyasla 2 ila 4 kat daha fazladır. AB ülkelerinde tüketim ortalaması yılda kişi başına 18 litre seviyesinde, Almanya’da ise 30 litreye ulaşıyor. Türkiye’de görece düşük kalan tüketimde, ÖTV yükünün de hissesi var. ÖTV uygulaması, nektar ve meyveli içecek kategorisini olumsuz etkiliyor. Meyve içeriği ve tüketicinin damak zevkine uygunluğu ile kategorinin pazar hissesi en yüksek eseri nektarların, tüketiminin artmasının tarıma ve iktisada bedel daha yüksek yarar sağlayacağı görüşündeyiz.” sözlerini kullandı.
“Yüzde 95’e varan dış ticaret ziyadesiyle ülke iktisadına fayda sağlıyor”
Ozan Diren, Türkiye’nin meyve suyu ihracatının, 350 milyon dolar düzeyine yaklaştığını ve meyve suyunun, Türkiye iktisadı için katma kıymetli bir ihraç eseri olma özelliği taşıdığını söyledi.
Meyve cinslerine nazaran değişim göstermekle birlikte meyve suyunun, meyvenin kendisine oranla dört kadar daha katma kıymetli bir ihraç eseri haline gelebildiğine dikkati çeken Diren, “Bir öteki kıymetli nokta, ithal girdisi yüzde 5’lerde kalan sanayimiz, yüzde 95’e varan dış ticaret ziyadesiyle ülke iktisadına de fayda sağlamaktadır. Öte yandan meyve suyu ihracatı, ülkemiz meyvelerinin değerlendirmesinde dönemsellik baskısını ortadan kaldırır, ihracat pazarlarının çeşitlendirilmesini sağlar. Sanayimizin ülke iktisadına katkılarını artırmak için çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Yakın vakitte, Güney Kore’deki vergi düzenlemelerini Hür Ticaret Mutabakatı vesilesi ile lehimize çevirdik ve Türk meyve suları bu pazarda daha da rekabetçi bir hale geldi.”
“En fazla ihracat Amerika, Güney Kore, Hollanda, Birleşik Krallık, Almanya’ya yapılıyor”
Türkiye’nin dünya genelinde 100’ü aşkın ülkeye meyve suyu ihracatı gerçekleştirdiğini tabir eden Diren, “2020 yılı prestijiyle Amerika, Güney Kore, Hollanda, Birleşik Krallık, Almanya en fazla ihracat gerçekleştirilen ülkeler olmuştur. Yeri gelmişken şunu da söz etmek isterim ki meyve suyunun değeri, dünya genelinde ülkemizde olduğundan daha âlâ bilinmektedir.” dedi.
“2021’de de çift haneli büyüme hedefliyoruz”
Sanayinin meyve suyu ihracat amacına de değinen Diren, “TÜİK datalarına nazaran Türkiye’nin meyve suyu ihracatında, Ocak-Şubat 2021 periyodunda, bir evvelki yılın tıpkı devrinde oranla yaklaşık yüzde 18 artış oldu. Sanayimiz, 2021 yılında Türkiye’nin meyve suyu ihracatını geçtiğimiz yıllarda olduğu üzere potansiyeli azami derecede kullanarak çift haneli büyümeyi hedeflemektedir. Olağan burada bölümün denetim edebileceği ve edemeyeceği pek çok değişkenin olumlu, olumsuz tesirini de göz gerisi edemeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Kısa çalışma ödeneğine başvurulmadı”
Ozan Diren, global salgının meyve suyu bölümüne tesirlerine ait soruları da yanıtladı.
“Meyve suyu sanayisi ve besin dalının geneli, salgın sürecinde örnek bir davranış sergiledi, sergiliyor.” diyen Diren, salgın periyodunun, sağlıklı şartlarda el değmeden üretilmiş ambalajlı besin eserlerinin değerini artırdığına dikkati çekti.
Meyve suyu sanayisi ve içecek kesimi genelinde, kısa çalışma ödeneğine başvurulmadığını belirten Diren, şunları kaydetti:
“Pandeminin harika kurallarında, sanayimizde ve besin dalı genelinde çalışan ve toplum sıhhatini korumak için ek önlemlerle üretime, yurt içi tedarike ve ihracata devam edildi. Kamu idaresi de hem alınan önlemlere, hem de tedarikte sürekliliğe dayanak verdi.
2020 yılında salgının bir başka kıymetli tesiri 12 aya yayılan ihracat sevkiyatlarının öne çekilmesi oldu. Lojistik tarafında dünya genelinde yaşanan sıkıntılar (koyteyner bulma külfeti, deniz çok yerlere gidenlerin dönüşlerinin Kovid-19 tedbirleri nedeniyle uzun sürmesi, navlun fiyatlarındaki fevkalâde artış) bunun nedenleri ortasında yer aldı. Ayrıyeten sürdürülebilir eser tedariki kaygısı de alıcıları bu tarafa sevk etti.”
“Meyve suyunun prestijinin olumsuz etkilenmesinin önüne geçilmesi gerekiyor”
Ozan Diren, MEYED’in Türk tarımının sanayi ile desteklenmesi ve endüstrinin tarımın etrafında şekillenmesi, tarım üreticilerinin gelir kaynaklarının geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi istikametinde değerli adımlar attığını anlattı.
Türkiye’nin global meyve suyu rekabetinde en büyük avantajlarından birinin meyve çeşitliliği olduğunu lakin tarım alanlarının bölünmüşlüğünün ise sanayi açısından bir dezavantaj oluşturduğunu lisana getiren Diren, kamu idaresinin bu bahiste değerli adımları hayata geçirdiğini söz etti.
Meyvecilik yatırımlarında ağaç kelam konusu olduğundan, “yatırımların meyvesini vermesi” için asgarî 5 yıllık bir süreç gerektiğini kaydeden Diren, “Bu temel gerçeği göz önüne alan finansal sistemlerin oluşturulması, meyve üreticilerinin desteklenmesi ülkemiz açısından ehemmiyet taşımaktadır. Meyve suyu vakit zaman üzerinde spekülasyonlar yapılabilen bir eser. Spekülasyon dememin nedeni, yararlı bir eserin ve yararlı bir kesimin gerçeklikten uzak görüşlerden negatif etkilenebiliyor olmasıdır. Bu spekülasyonların dalın gelişimini, daha da değerlisi yararı tüm dünyada kabul gören meyve suyunun prestijini olumsuz etkilemesinin önüne geçilmesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Hiçbir firmanın, insan sıhhatine alışılmamış formda üretim yapması düşünülemez”
Ozan Diren, toplumsal medya platformlarında ortaya atılan “meyve sularında kullanılan meyvelerin genel prestijiyle çürük ya da bozuk olduğu” istikametindeki tezlere ait ise şunları kaydetti:
“Endüstrimizdeki hiçbir firmanın, insan sıhhatine muhalif biçimde üretim yapması düşünülemez. İster tüketime sunulacak ambalajlı eser olsun, isterse ihraç edilecek konsantre, püre kıvamında eser olsun, çürük meyve tüm üretimin kalitesini bozar. Bu nedenle, işlenerek meyve suyu haline getirilebilecek ham husus niteliğindeki meyveler, fabrikaya ulaştığında daha mal kabul etabında öncelikle kalite mühendisleri tarafından titizlikle ayıklanır. Sonrasında gözden kaçmış bir durum olmaması için öbür çürük, işlenmeye uygun olmayan meyveler ayrıştırılarak üretim bandından çıkarılır.
Tüketiciye ziyan verecek hiçbir ham maddeyi yasal çerçeve dahilinde kullanmayan sanayimiz, tonlarca üretimi bozacak makus meyveleri üretime sokmayı ekonomik açıdan da istemez. Az ölçüde dahi çürük meyve, eserde giderilemeyecek bir lezzet ve kalite bozukluğuna neden olur. Bu nedenle, satın alım evresinde çuvallarda ya da kasalarda birinci incelemede görülmeyen çürük meyveler karıştıysa, ki bu vakit zaman olabilen bir şeydir, maksat onların üretim kazanlarına girmemesini sağlamaktır. Bu nedenle sanayi üreticileri, çürük meyvelerin üretim sınırlarına girmeden ayıklanması için kalite denetim sistemlerine değerli yatırımlar yapmaktadır. Hatta işlemeye girmeden münferit gözden kaçma muhtemelliğine karşı, tekrar elle ve gözle bir inceleme / ayıklama süreci yapılmaktadır.”
“Bakanlık hiçbir halde meyve suyu sanayisiyle ilgili olmaya toplumsal medyadaki imajlar ve tezler konusunda acil bir halde inceleme başlattı”
Üretilen eserlerin gerek iç denetimler gerekse yerli yahut yabancı müşterinin yahut kamu otoritelerinin talepleri doğrultusunda çok farklı tahlillere tabi tutulduğunu belirten Diren, “Bu tahliller eserdeki kalite bozukluklarını net biçimde ortaya çıkarır. Meyve suyu üreticilerinin, uygunsuz ham unsur kullanımı ile üretimini hem ahlaki açıdan hem de ticari olarak riske etmesi mümkün değildir. Eser kalitesi ve insan sıhhati, sanayimizin olmazsa olmaz kriteridir. Endüstrimizce üretilen tüm eserler, yurt içi ve dışında tüketiciye sunulmadan evvel akredite laboratuvarlarca kapsamlı testlere tabi tutulmaktadır. Bu testler eserlerin dünya normlarına uyumlu olup olmadığını denetlemektedir. Tez edildiği üzere çürük meyveden üretilen bir eserin, bu testleri geçmesi olanaksızdır.” dedi.
Öbür taraftan Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, hiçbir halde meyve suyu sanayisiyle ilgili olmayan toplumsal medyadaki manzaralar ve tezler konusunda, toplumsal hassasiyete değer vererek, acil bir biçimde inceleme başlattığını bildiren Diren, “Bu inceleme ve sonucunda bakanlıkça yapılan açıklama, bahsin endüstrimizle ilgisi olmadığını net bir formda göstermiştir. Bu mevzuyu hızlı bir formda ortaya çıkaran Bakanlığımıza ve tüm çalışanlarına bir kere daha teşekkür ederiz.” diye konuştu.
“Tüketicilere aldıkları eserin ambalajının hasar görmemiş olduğuna dikkat etmelerini öneririz”
MEYED İdare Heyeti Lideri Diren içecek tercihlerinin her bir tüketicinin kendi beğenisine nazaran belirlendiğini belirterek, yalnızca meyve içeren, besleyici istikameti ağır basan eserler kadar, meyve içeriğinin daha az ağır serinletici eserler de tüketicilerin beklentisini oluşturduğunu tabir etti.
Halk ortasında tümüne birden “meyve suyu” denilen eserlerin, kendi içerisinde bakanlık regülasyonuna tabi farklı kategorilere ayrıldığı bilgisini de paylaşan Diren, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Meyve içeriği nispeten düşük olsa da meyve içeren eserler, düzgün içecek tercihleridir. Sanayimizin tüm eserleri, Türk Besin Kodeksine tabidir ve çok sıkı kontroller kelam hususudur. Meyve sularında kollayıcı katkı unsurları asla kullanılmamaktadır. Bu eserlerin uzun raf ömrü, pastörizasyon teknolojileri ve ambalaj kalitesi ile sağlanmaktadır. Eserlerimizin ambalajlarında, içeriklerini çok ayrıntılı bir halde açıklayan etiketler yer almaktadır. Tüketiciler, bu etiketleri okuyarak istedikleri bilgilere ulaşabilirler ve gönül rahatlığı ile tüketebilirler.
Yeri gelmişken bir mevzuyu daha hatırlatmak isterim; meyve suyu ambalajlaması, son derece titiz bir süreçtir. Fakat, bilhassa karton ambalajlar, üretim tesisinden market rafına, oradan tüketicinin sepetine uzanan seyahatlerde, vakit zaman hasar görebilmektedir. Hasarlı bir ambalajın içerisine hava sızması, doğal bir eser olan meyve suyunda bozulmaya yol açabilir. Tüketicilere aldıkları eserin ambalajının hasar görmemiş olduğuna dikkat etmelerini öneririz. Ambalajlarda bu istikamette ihtarlar da mevcuttur.”