Şebnem TURHAN
Tüketici son aylarda bütçesini denkleştirebilmek için devayı kredi kartında buldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Merkez Bankası datalarına nazaran 30 Nisan haftasında kredi kartlarında geçen yıl nazaran artış yüzde 46,7 ve kredi kartı hacmi 155.6 milyar liraya çıktı. Bu yıllık değişim suratı neredeyse son 20 yıldır görülen en sert yükselişe işaret ediyor. Geçen yıl pandeminin birinci devirlerinde eksiye düşen kredi kartı harcamalarının seyrinde hızlanış bilhassa martın ikinci haftasından sonra daha barizleşti. Martta başlayan açılma akabinde nisanın ikinci haftasında gelen kısmi kapanma kredi kartı harcamalarındaki görünümü de değiştirdi. Açılmayla harcamalar artsa da kısmi kapanma ile tekrar kısa çalışma ve mecburî fiyatlı müsaade uygulamalarının artması vatandaşı kredi kartına yönlendirdi.
Datalara nazaran geçen yıl koronavirüste birinci hadisenin tespiti ve alınan tedbirlerin tesiriyle birinci haftalarda kredi kartı harcamalarında çift haneli artışlar kızılay escort yaşandı. Fakat nisan ve mayıs aylarındaki karantina devirlerinde kredi kartı harcamalarında küçülme yaşanırken genişleyici para siyasetlerinin tesiriyle düşen faiz oranları tüketiciyi kredi kartından çok kredi kullanmaya yöneltti. Bu devirde tüketici kredilerinde yüzde 35’leri aşan yıllık hacim artışları gözlendi. Konut ve taşıt için bankalarca başlatılan düşük faizli kredi kampanyalarının tesiriyle haziran, temmuz ve ağustos aylarında kredi hacmindeki yıllık büyüme yüzde 40’lardan yüzde 62’ye kadar çıktı. Eylül ayıyla birlikte yüzde 60’ların altına inen tüketici kredi hacminde yıllık büyüme kasımda başlayan sıkı para siyasetinin da tesiriyle yüzde 50’lerin altına gerçek çekildi.
Evvel krediler sonra kartlar arttı
Haziran, temmuz, ağustos aylarında tek hane ve yüzde 10’un üzerinde çift haneli yükseliş yaşayan kredi kartı harcamaları ise ekim sonundan itibaren ivme kazandı. Ve yüzde 20’leri aşan yıllık kredi kartı hacim büyümeleri gözlenmeye başlandı. Sıkı para siyasetinin tesiriyle eryaman escort tüketici kredilerindeki yükselen faizler kredi kartı harcamalarının yüzde 25’e yakın yıllık artışlar yaşanmasını sağladı.
Şubat ayıyla birlikte tüketici kredisi yıllık büyümesi yüzde 40’ın altına gerilerken kredi kartı harcamalarında yıllık artış yüzde 25’in üzerine taşındı. Marttın ikinci haftasından itibaren ise kesintisiz bir ivmelenme kaydedildi. Kredi kartı harcamalarında artış evvel yüzde 40’ları geçti 30 Nisan’da ise geçen yıla nazaran yüzde 46,7 yükselişle rekor kırıldı. Tüketici kredilerinde ise yıllık büyüme ivme kaybederek yüzde 31,5’e kadar çekildi.
Faizler mayısta yüzde 4,76 artırıldı
30 Nisan haftasında tüketici kredileri hacmi 693.8 milyar liraya, kredi kartı harcamaları ise 155.6 milyar liraya çıktı. Kredi kartlarında alışveriş faiz oranı yüzde 1,89, nakit çekim faiz oranı yüzde 1,89 ve gecikme faizi oranı ise yüzde 2,19 düzeylerinde.
1 Mayıs’tan itibaren ise gecikme, alışveriş ve nakit çekim faiz oranlarında yükseliş yaşandı. demetevler escort Bilgilere nazaran yüzde 1,89 olan alışveriş fiz oranı yüzde 1,98’e, gecikme faizi yüzde 2,19’dan yüzde 2,28’e, nakit çekim faizi de yüzde 1,89’dan yüzde 1,98’e çıktı.
Kişisel kredi kartlarında takipteki alacak ölçüsü da 19 Mart haftasından bu yana yükseliş trendine geçti. 19 Mart’ta 5 milyar 200 milyon liraya gerileyen tüketici kredi kartlarındaki takipteki alacak ölçüsü 30 Nisan haftasında 5 milyar 255 milyon liraya çıktı. Yani 1.5 ayda yüzde 1’in üzerinde artış yaşandı. Bu artış BDDK’nın takipteki alacaklara ait esnekliğinin hala uygulamada olmasına karşın gerçekleşti. Bankacılık bölümünün toplam takipteki alacaklarının ise yüzde 3,5’ini tüketici kredi kartı alacaklarındaki takibe düşen alacaklar oluşturuyor.
Artışın en temel nedeni yüksek enflasyon
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Dünya Gazetesi Müellifi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu toplam kredi kartı hacmindeki artışın en temel nedeninin enflasyon olduğunu belirtti. Aslanoğlu, şöyle konuştu: “Geçen yıl 100 liraya aldığımız bir şeyi 170 liraya alıyoruz. İkincisi kredi kartı harcamalarında artış kapanma devirlerinde biraz daha hızlanıyor. Üçüncüsü de geçen yıl nisan ayında düşüş var. O düşüş haziran temmuz aylarına kadar devam ediyor. O nedenle kredi kartı harcamalarında yıllık yükselişin suratı ağustosa kadar devam edecek üzere görünüyor. Yüzde 50-55’leri bulabilir. Ağustostan sonra biraz düşer üzere görünüyor. Hem enflasyon nedeniyle hem de online alışverişler artık alışverişin daha yeni normali olmaya başlamasıyla çok olağandışı bir durum görmüyorum. Ekonomik olarak sorun enflasyon aslında.”
