Zarurî Trafik Sigortasına ait açıklamaya yapan Türkiye Sigortalar Birliği (TSB) tazminat hesaplamalarındaki belirsizliğin ortadan kaldırılmasının tüm taraftara yarar sağlayacağını kaydetti.
TSB’den yapılan açıklamada, trafik sigortasının, 24 milyon araç sahibi yanında trafik kazası mağdurlarını yakından ilgilendiren değerli bir sigorta eseri olduğu aktarıldı.
2015 yılı öncesinde zarurî trafik sigortasında tazminat hesaplama metotlarının standart olmamasının uygulamada problemlerin çıkmasına yol açtığı ve hak sahiplerinin mağdur olmasına neden olduğu vurgulanan açıklamada, 2016 yılında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 90, 92, 97 ve 99’uncu hususlarında değişikliğe gidilmesi ve net olmayan konuların netleştirilmesi ile birlikte ise son 5 yılda kelam konusu branşta hem vatandaşların hem de kesimin bu branştaki mağduriyetlerinin en aza indirilmesinin sağlandığı kaydedildi.
Açıklamada, son periyotta hem Anayasa Mahkemesi’nin zarurî trafik sigortası tazminatlarının hesaplama yordam ve temellerinin belirlenmesine destek olan Karayolları Trafik Kanunu’nun 90’ıncı hususu ile teminat dışında kalan halleri düzenleyen 92’nci unsurunun kimi kararlarını iptal etmesi hem de Danıştay’ın trafik sigortası genel koşullarında yer alan tazminat hesaplama metotları ile ilgili düzenlemelere ait almış olduğu yürütmeyi durdurma kararlarının gerek bölüm gerekse mağdurlar açısından meçhullüğü artırdığı bildirildi.
TSB’nin, yaşanan bu meçhullüğü ortadan kaldırmak ve mecburî trafik sigortası tazminat hesaplamalarında standardizasyonun sağlanabilmesi için bölümün düzenleyici kurumu Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) ile çalışmalarına kararlılıkla devam ettiği aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi: “Zorunlu trafik sigortasında vücudu tazminatlar, ziyan verilen kişinin vefatı halinde geride kalanlara, büsbütün yahut belli bir oranda çalışamaz duruma gelmesi halinde ise kendisine yapılacak tazminat ödemelerini kapsamaktadır. Tazminat hesaplamalarının aktüeryal tekniklere uygun olarak yapılması temeldir. Geride kalanlar için ‘destekten mahrum kalma tazminatı’ hesaplaması, vefat eden ve dayanaktan mahrum kalan şahısların yaşları, beklenen ömrü, gelir düzeyi ve enflasyon üzere birçok kriter dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Daimi maluliyet durumunda da yeniden birebir kriterler, maluliyet oranı ile birlikte kıymetlendirilmektedir. Lakin 2015 yılında yapılan genel kaide ve 2016 yılında yapılan kanun değişikliği öncesinde yargıya taşınan olaylarda eksper hesaplamalarında farklı metotlar kullanılması ve bu nedenle birebir mağduriyete uğrayanlara farklı tazminatlar ödenmesi, sigorta dalının güvenilirliğini zedelenmiştir.
Farklı tazminat fiyatlarının ortaya çıkması, mağdur vatandaşları sistemi dejenere eden kümelere itmektedir. Daha fazla tazminat meblağı alma vaadi ile bu kümeler tarafından ikna edilen vatandaşların yüzde 30’lara varan vekalet fiyatının yanı sıra hak ettiği tazminatların kıymetli bir kısmına bu gruplarca el konulmakta, mağdur olan vatandaş bir kere daha mağdur edilmektedir. Bu periyotta toplam vücudu tazminat belgelerinin yüzde 70’i yargı vasıtasıyla çözülmektedir. Ayrıyeten, her bir hadisenin yargıya taşınması yargı üzerinde yük oluştururken, mağdur vatandaşlar tazminatlarını, ortalama 3 yıl süren yargı süreçleri sonunda alabilmektedir.”
“Belirsizlikler trafik sigortalarına olan itimada ziyan vermekte”
Açıklamada, nüfusun büyük bir kısmını ilgilendiren mecburî trafik sigortasında son yıllarda yapılan çalışmalar kapsamında belirsizliklerin giderilmesi için kıymetli adımlar atıldığı belirtilerek, “2020 yılı prestijiyle genel kaidelerde yapılan düzenlemeler ile kıymet kaybı ve vücudu tazminat hesaplamalarında objektif kriterlere dayanan model hesaplamada kullanılan tüm kriterlerin standardize edilmesi ile rastgele bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek halde açık, net, anlaşılır, uygulanabilir ve objektif olmayacak bir hale gelmiştir. Hukuksal güvenliğin sağlanmasının ve yurt genelinde ve misal durumdaki bireyler bakımından birebir halde uygulanabilmesinin yegane temeli düzenlemelerde sayılan bu ögelere dikkate edilmesidir.” sözleri kullanıldı.
Anayasa Mahkemesi’nin, zarurî trafik sigortası tazminatlarının hesaplama yöntem ve temellerinin belirlenmesine destek olan Karayolları Trafik Kanunu’nun 90’ıncı unsuru ile teminat dışında kalan halleri düzenleyen 92’nci hususunun birtakım kararlarını iptal etmesi ile yeniden belirsizliklere yol açan bir periyoda girildiği bildirilen açıklamada, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Son olarak Danıştay’ın trafik sigortası genel kaidelerinde yer alan tazminat ödeme usulleri ile ilgili düzenlemelere ait olarak almış olduğu yürütmeyi durdurma kararı gerek kesimimiz gerekse mağdurlar açısından meçhullüğü artırmıştır. Benzeri bir belirsizlik, trafik kazaları nedeniyle oluşan sıhhat masraflarının ödenmesi konusunda da yaşanmaktadır. 2011-2020 periyodunda sigorta bölümü yasal yükümlülüğü kapsamında SGK’ye 8,8 milyar TL prim transferi gerçekleştirmesine ve yükümlülüğü sona ermesine karşın birebir devirde toplamda 522 milyon TL ek ödeme yapmak durumunda kalmıştır. Teminat kapsamındaki belirsizlikler trafik sigortalarına olan inanca ziyan vermektedir.
Sonuç prestijiyle 2011-2020 periyodunda mecburî trafik sigortasında toplamda 7 milyar TL ziyan açıklayan sigorta kesimi açısından yıllardır süregelen belirsizlik ortamına tekrar geri dönülmesi kelam konusu eserin sürdürülebilirliği açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği olarak, kanundan alınan yetkiye dayanılarak Karayolları Motorlu Araçlar Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası Genel Kuralları ile çerçevesi çizilen mecburî trafik sigortasında hak sahiplerine ödenecek tazminatın tüm taraflar için bilimsel prensiplere uygun ve net bir formda ortaya konulmasının ve belirsizliğin ortadan kaldırılmasının tüm taraflara yarar sağlayacağını düşünüyoruz. Bu durumun kamu menfaatinin korunması açısından da değerli olduğu kanaatindeyiz. Kesim olarak hiçbir sigortalımızın ve hak sahibimizin mağduriyetine sebebiyet vermeden, bilimsel prosedürlere nazaran hesaplanan tazminatın yanlışsız bireye en süratli müddette ödenmesi öncelikli hedefimizdir. Bu nedenle zarurî trafik sigortası tazminat hesaplamalarında standardizasyonun sağlanabilmesi için çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğimizi ve tüm paydaşlarımızla birlikte bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da her vakit sigortalılarımızın yanında olduğumuzu kamuoyunun bilgisine sunarız.”
