Ticaret Bakanlığı, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun‘a dayanılarak hazırlanan ve toplumsal medya etkileyicileri tarafından yapılan ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ait yürütülen incelemelerde temel teşkil etmek üzere Reklam Şurası’nın 4 Mayıs da yaptığı toplantısında prensip kararı olarak kabul edilen “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz”unu yayımladı.
Kelam konusu kılavuz ile toplumsal medya etkileyicileri tarafından yapılan ticari reklam, uygulamalar hakkında reklam veren, reklam ajansları, mecra kuruluşları ve reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum, kuruluşlara yol göstermek amaçlandı.
Kılavuzda, toplumsal medya hesabından kendisine ya da reklam verene ilişkin bir malın, hizmetin satışını yahut kiralanmasını sağlayan, amaç kitleyi oluşturanları bilgilendirmek, ikna etmek emeliyle pazarlama bağlantısında bulunan dünyada “influencer” olarak kabul gören şahıslar, “sosyal medya etkileyicileri” olarak tanımlandı.
Influencerlar aracılığıyla yapılan reklamların açık, anlaşılır biçimde tabir edilmesi ve ayırt edilebilir olmasının mecburî kılındığı kılavuzda, toplumsal medyada da sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaklandı.
Reklam verenden maddi çıkar yahut fiyatsız, indirimli mal ya da hizmet üzere yararların sağlandığı paylaşımlarda, influencerlar tarafından bu durumun, ticari reklam ilgisinin gerçekleştiği platforma bağlı olarak belirtilmesi mecburî hale geldi.
Influencerlar paylaşımın ticari reklam olduğunu anlaşılacak biçimde ve pozisyonda belirtecek. Bunlar, paylaşımlar içinde kullanılan renklerden ve art fondan ayırt edilebilir nitelikte, çarçabuk okunabilir büyüklükte olacak. Paylaşımda öteki etiket ya da açıklamalara yer verilmesi durumunda ise etiket yahut açıklamalar ortasında görünebilir halde belirtilecek.
Paylaşımın ticari reklam olduğunu söz eden ibareler, tüketiciler tarafından birinci bakışta fark edilebilecek biçimde sunulacak.
Influencer deneyimlemeden tavsiye edemeyecek
Toplumsal medya etkileyicisi, şimdi tecrübesinin bulunmadığı bir mal yahut hizmete ait tüketiciler nezdinde o mal yahut hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısı yaratacak formda ticari reklam hedefiyle paylaşım yapamayacak.
Influencerlar, bir mal yahut hizmete ait ilgili mevzuata ters olacak biçimde sıhhat beyanında, objektif, ölçülebilir, sayısal datalara dayanmayan, ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında tezlerde bulunamayacak.
Filtre kullandığını açıkça belirtecek
Kılavuzda, influencerların öteki yükümlülükleri de şöyle sıralandı:
“Doktor, diş tabibi, veteriner doktor ve eczacılar ile sıhhat kuruluşları tarafından sunulan mal yahut hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal yahut hizmetlerin tanıtımını yapamaz. Kendisine reklam veren tarafından ikram edilmiş bir mal yahut hizmeti satın aldığı izlenimi oluşturamaz. Bir mal yahut hizmetin ticari reklamına ait rastgele bir reklam verenden maddi kar, fiyatsız ya da indirimli mal yahut hizmet üzere yararlar sağladığı müddet boyunca kendisinin yalnızca bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz. Rastgele bir malın ticari reklamında, efekt yahut filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda imajın filtrelendiğini açıkça belirtecek. Toplumsal medya aracılığıyla bir mal yahut hizmet hakkında bağlantı kurmak için sistematik olarak düzmece ya da var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz, kullanamaz.”
“Daha fazla oku” seçeneğine tıklamadan reklam olduğu anlaşılacak
YouTube ve Instagram TV üzere görüntü paylaşım mecralarında yapılan reklamlarla canlı yayın niteliğinde olan paylaşımlarda, görüntüde daima yahut görüntünün başlığında ya da açıklama kısmında, ilgili reklamın geçeceği kısmın başında tüketicileri “daha fazla oku” üzere bir alanı tıklamak zorunda bırakmadan yazılı, kelamlı olarak görüntünün reklam niteliğinde olduğu, reklam verenlerin isim ve unvanı, influencerların bu hizmeti hasebiyle fiyat ya da ikram aldığı bilgileri yer alacak.
Instagram, Facebook, Twitter üzere toplumsal medya platformlarında fotoğrafın, bildirinin içinde, altında ya da açıklamalarında reklam verene ait isim, marka, ticaret unvanı üzere tanıtıcı bilgilerden rastgele biriyle bir arada, kılavuzda belirtilen etiketlerden yahut açıklamalardan en az birine yer verilecek. Birebir biçimde Podcast yayınlarında da bu bilgilendirmeler yapılacak.
Snapchat ve Instagram öyküleri üzere içeriğin sırf kısa müddetliğine görülebildiği reklamlarda; paylaşım müddetince reklam verene ait isim, marka, ticaret unvanı üzere tanıtıcı bilgilerden rastgele biri ile “#Reklam”, “#Reklam/Tanıtım”, “@[Reklam veren] ile iş birliği” üzere etiketlere de yer verilecek.
Kelam konusu kılavuzda influencerların kullanması üzerine reklam verenler de toplumsal medya etkileyicilerini bu kılavuz ve ilgili kanun kararları hakkında bilgilendirmek, bu bireylerin yükümlülüklerini yerine getirmesi için gayret göstermek ve ihlallere karşı tedbir almak ile sorumlu kılındı.
Reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşu olarak toplumsal medya etkileyicilerinin her biri, bu kılavuz hususlarına ahenk konusunda farklı ayrı sorumlu tutuldu.
