Emre KARTALOĞLU / TÜRMOB Genel Başkanı
5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun uyarınca 3568 sayılı Özgür Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kararlarına nazaran faaliyette bulunan meslek mensupları için her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanmakta, Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde ise mali tatil, Temmuz ayının birinci iş gününü takip eden günden başlamaktadır. İsimli Tatil ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 102’nci unsuru uyarınca “Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer. Yeni isimli yıl bir eylülde başlar”, İdari Yargılama Yordamı Kanunu (İYUK) uyarınca da idari yargıdaki mahkemeler de “…her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya orta verirler”.
Görüldüğü üzere Mali Tatil meslek mensupları için öngörülmüşken, isimli tatil mahkemeler için düzenlenmiştir. Bunun sonucu olarak vergilendirme süreçleri bakımından aslında tüm süreçler devam ederken, mahkemeler tatil yaptığından avukatlar gerçek manada tatil yapabilmektedir.
2022 yılı “Mali Tatil” uygulaması, bu yıl 1 Temmuz 2022 Cuma günü başlamış olup; 20 Temmuz 2022 Çarşamba günü sona erecektir. Yasa uyarınca son günü malî tatile rastlayan birtakım müddetler, tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılmaktadır. Uzayan bu mühletler dört başlıkta toplanmış durumda; bunlar beyanname verme müddetleri, ikmalen, re’sen yahut idarece yapılan tarhiyatta ödeme mühletleri, uzlaşma ve ceza indirimine ait mühletler ve son olarak devamlı bilgi vermeye ait sürelerdir. Ayrıyeten malî tatilin sona erdiği günü izleyen beş gün içinde biten 5604 sayılı Yasa kapsamındaki yasal ve idari müddetler, malî tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren beşinci günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılmaktadır.
Beyana dayanan ve beyanname verme mühleti malî tatil nedeniyle uzamış olan vergilerde ödeme müddetinin (aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla), uzayan beyanname verme müddetinin son gününü izleyen günün mesai saati bitimine kadar uzadığını da belirtelim.
Durum bu olmakla birlikte mali tatile ait istisnalarda getirilmiş durumda. Özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel bağlantı vergisi, baht oyunları vergisi ile gümrük yönetimleri, vilayet özel yönetimleri ve belediyeler tarafından tarh ve/veya tahsil edilen vergi, fotoğraf ve harçlar için malî tatil uygulanmıyor.
Mali tatilin vergi tiplerine nazaran farklılaşmasının yanında isimli tatilin uygulamasında ise farklı bir yaklaşımla o vilayette tek bir vergi yahut yönetim mahkemesi bulunması şartına bağlı olarak isimli tatilin uygulanması düzenlenmektedir. Her ne kadar HMK ve İYUK’da isimli tatilde devam edecek süreçler sayılmış olmasına rağmen, gerçek manada bir çalışmaya orta verme yani isimli tatilin olduğu görülmektedir. İstisnası ise bilhassa vergi mahkemeleri bakımından İYUK’ta yer alan “Ancak, yargı etrafına dahil olduğu bölge yönetim mahkemesinin bulunduğu vilayet merkezi dışında kalan ve yalnızca bir yönetim yahut bir vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercileri çalışmaya orta vermeden yararlanamazlar.” kararı uyarınca örneğin, Adana Bölge Yönetim Mahkemesi’ne bağlı Hatay vilayetinde tek bir vergi mahkemesi olduğundan bu mahkeme etrafı isimli tatil tatilden yararlanamayacaktır. Bir öbür örnek olarak ise İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi’ne bağlı Tekirdağ’da tek bir vergi mahkemesi olduğundan, bu mahkeme etrafı de isimli tatilden yararlanamamaktadır.
Meslek mensuplarının kıymetli bir iş yükünü oluşturan Haziran devrine ait KDV Beyannamesi ile Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme tarihlerinin de hiçbir vakit mali tatil olarak belirlenen tarihlere denk gelmediği de düşünüldüğünde, aslında meslek mensupları için rastgele bir tatil bulunmuyor denilebilir.
Gerçek manadaki bir isimli tatil ile çalışmaya orta veren avukatların yararlanabildiği bir hakkın bütün bir yıl özveri ile çalışan Mali Müşavirlerin de nitekim faydalanabileceği bir düzenlemeye kavuşması gerekmektedir.
