İnsan sağlığı için oldukça önemli olan besinlerden biri de süttür. Vitamin ve mineral kaynağı olan süt tüketimi yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan sağlık sorunlarından biri olan kemik erimesi gibi durumların önüne geçiyor. Düzenli ve sağlıklı süt tüketimi aynı zamanda kolesterolü dengeliyor. Memorial Antalya Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Berna Ertuğ, “21 Mayıs Dünya Süt Günü” nedeniyle, süt tüketimi hakkında tavsiyelerde bulundu.
Ulusal Süt Konseyi’nin yayınladığı raporlar Türkiye’nin süt tüketiminde diğer ülkelere göre geride kaldığını gösteriyor. 2018 yılında ABD’de kişi başına ortalama yıllık 292, AB ülkelerinde 342.5 litre süt tüketilirken, Türkiye’de tüketimin 146 litre olduğu belirtiliyor. Kalsiyum ve fosfor başta olmak üzere vitamin ve mineral yönünden zengin bir içecek olan süt, sağlıklı bir yaşam için gerekli besin öğelerinden biri olarak kabul ediliyor.
Vitamin ve mineral deposu
Çocukluk ve ergenlik döneminde kemik yapımı ve yoğunluğu hızlıdır. Dolayısıyla özellikle bu dönemde süt tüketimine ağırlık vermek önemlidir. Sütün ortalama %87,3’ü su, %5’i karbonhidrat, %3,5’i yağ, %3,4’ü protein, %0,7’si de mineraldir. Süt; C vitamini ve demir dışındaki tüm vitamin ve minerallerden zengindir. Bunların başında kalsiyum, fosfor, A ve B grubu vitaminlerinden özellikle B12, riboflavin ve protein gelmektedir. Süt; kemik sağlığının yanı sıra kanser, hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıklara karşı da koruyucu etki gösterir. Diş çürüklerinin oluşmasını ve osteoporozu önler, tokluk hissi sağlayarak kilo kontrolüne yardımcı olur.
Kemik erimesini engelliyor!
Erken yaşlarda düzenli ve yeterli kalsiyum alımıyla kemik mineral yoğunluğunu artırmak, ileri yaşlarda kemik erimesi gibi problemleri önlemeye yardımcı olur. Süt ürünlerindeki kalsiyumun diğer sebze veya besinlere göre üstün olmasının sebebi, bioyararlılığının daha yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. Yetişkinlerin alması gereken kalsiyum miktarı günlük 1200 mg’dır. Bu; 1 su bardağı süt, 2 kase yoğurt veya 2 dilim az yağlı peynir ile sağlanabilir. Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi’nde yetişkin bireylerin 2 orta boy su bardağı; çocuklar, büyüme-gelişme dönemindeki gençler, gebeler, emziren anneler ve menopoz dönemindeki kadınların ise yaklaşık 3-4 orta boy su bardağı süt ve süt ürünü tüketmesi önerilmektedir.
Kolestrolü dengeliyor
Kolesterol, vücuttaki üretiminin yanı sıra hayvansal kaynaklı besinlerden alınmaktadır. Kan kolesterol seviyesi yüksek olan kişilerde kalp hastalıklarına yakalanma ve kalp krizi geçirme riski daha yüksek olur. Az yağlı olan sütteki hayvansal yağ azaldığı için doğrudan kolesterol düşürür. Dolayısıyla özellikle süt ve grubunu az yağlı olanlardan tercih etmek, hem daha fazla kalsiyum alımını sağlar, hem de günlük doymuş yağ ve kolesterol alımını azaltır.
Patorize süt nasıl tüketilmeli?
Süt tüketiminde laktoz intoleransı olan bireyler zorluk yaşayabilir. Süt içimi sonrası gaz, şişkinlik, karın ağrısı, ishal, nadiren bulantı ve kusma görülebilir. Bu rahatsızlığı yaşayanların laktozsuz ürünleri tüketmesi önerilir. Alerjik bünyesi olan kişiler, sütteki kazein proteininden etkilenebilir. Bu nedenle bir yaşına kadar bebeklere inek sütü verilmemelidir. Süt tüketilirken açıldıktan sonra geçen süreye dikkat edilmelidir. Pastörize sütü açıldıktan sonra buzdolabında 2 gün içerisinde tüketilmelidir. UHT süt ise açılmadığı sürece oda sıcaklığında 4 ay saklanabilir. Açıldıktan sonra ise buzdolabında 3-4 gün içinde saklanması ve tüketilmesi gerekmektedir.
