Fiyatları etkileme ile mal yahut hizmet satımından kaçınma kabahatiyle faal çaba edilebilmesi, stokçuluk faaliyetlerinin önlenebilmesi emeliyle Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) bu kabahatler için belirlenen cezalar artırılıyor.
TBMM Genel Şurası’nda kabul edilen Yargıçlar ve Savcılar Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile noterler, taşınmaz satış vaadi mukavelesi yapabilecek, bu mukaveleyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve sarfiyatları ödemesi halinde tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh verebilecek, taşınmaz satış mukavelesi yapabilecek.
Taşınmaz satış kontratı noterler tarafından da yapılabilecek.
Noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine müracaat dokümanı düzenleyecek, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı dikkate alacak ve taşınmaz satışıyla ilgili başka kanunlarda yer alan sınırlamalar ile yol ve temelleri gözetecek.
Tapu kayıt örneği noterlerle paylaşılacak
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tapu kayıt örneği ve öteki dokümanlar, tapu bilişim sistemi vasıtasıyla noterlerle paylaşılacak.
Taşınmaza ait kayıt ve dokümanların eksikliği halinde ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan konular sistem üzerinden talep edilecek ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılacak.
Noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına pürüz tüzel bir durumun bulunmadığı tespit edildikten sonra taşınmaz satış kontratı yapılacak.
Satış mukavelesi taraflarca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak mukaveleyi bu sisteme kaydedecek.
Sözleşmenin sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Satış kontratı ile öteki evraklar, noter tarafından sisteme aktarılacak ve fiziki olarak arşivlenecek.
Noter fiyatı 500 liradan az, 4 bin liradan fazla olamayacak
Kanuna nazaran, noterler taşınmaz satış kontratıyla ilgili süreçleri şahsen yapacak.
Tapu kayıt örneği ve öbür evraklardan hak sahibinin belirlenememesi yahut satışa mani tüzel durumun varlığı halinde noterlerce satış süreci gerçekleştirilmeyecek.
Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış kontratlarında yalnızca tapu harcı alınacak, bu süreçler için ayrıyeten noter harcı istenmeyecek.
Taşınmaz satış mukaveleleri damga vergisinden ve bu süreçlere ait düzenlenen kağıtlar bedelli kağıt bedellerinden istisna olacak. Bu kapsamda yapılan süreçler karşılığında noter fiyatı dışında rastgele bir fiyat alınmayacak. Noter fiyatı taşınmazın kıymetine nazaran 500 liradan az, 4 bin liradan fazla olamayacak ve fiyat tarifesinde gösterilecek. Bu ölçüler, her yıl bir evvelki yıla ait olarak Vergi Yol Kanunu kararları uyarınca tespit ve ilan edilen yine değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacak.
Taşınmaz satış süreçleri için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınacak ve bu süreçler sebebiyle noterlere rastgele bir hisse yahut aidat ödenmeyecek.
Taşınmaz satış mukavelesinin düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle yapılmış olan atama ve nakil ilanları ile bunlara ait iş ve süreçler hakkında uygulama devam edecek.
Danıştay Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor
Düzenlemeyle, Danıştay Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, sabit üyelerle misyon yapan Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasının, iş yükü dikkate alınarak yargılamada gecikmelere sebebiyet verilmemesi hedefiyle mevcut yapısıyla çalışması için belirlenen mühlet 31 Aralık 2022’den 31 Aralık 2026’ya kadar uzatılıyor.
Danıştay daire sayısının 10’a düşürülmesi için öngörülen müddet, 4 yıl daha uzatılıyor.
Yargıtay Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Yargıtay Birinci Başkanlık Şurası 8 asıl, 4 yedek olmak üzere 12 üyeden oluşacak.
Yargıtay Birinci Başkanlık Konseyine seçilenlerin bir seçim periyodu geçmeden yine seçilemeyeceklerine yönelik karar yürürlükten kaldırılıyor.
Fiyatları etkileyenlere ve stokçuluğa cezalar
Kanuna nazaran, TCK’nin “fiyatları etkileme” başlıklı unsurunda değişikliğe gidilerek fiyatları etkileme kabahatiyle faal çaba edilebilmesi gayesiyle kabahatin cezası artırılıyor. Buna nazaran, personel fiyatlarının yahut besin yahut malların bedellerinin artıp eksilmesi sonucunu doğurabilecek bir biçimde ve bu amaçla palavra haber, havadis yayan yahut sair hileli yollara başvuran kimseye 3 aydan 2 yıla kadar verilmesi öngörülen mahpus müddeti, “1 yıldan 3 yıla” halinde değiştiriliyor.
Fiil sonucu besin yahut malların pahaları yahut personel fiyatları artıp eksildiği takdirde cezanın üçte biri oranında artırılmasına yönelik düzenleme ise “yarısına” çıkarılıyor.
Fail, ruhsatlı simsar yahut Borsa tellalı ise cezanın ayrıyeten “sekizde bir” oranında artırılmasına yönelik unsurdaki mühlet ise “yarısı oranında” olarak düzenleniyor.
Mal yahut hizmet satımından kaçınma hatasıyla faal uğraş edilebilmesi ve stokçuluk faaliyetlerinin önlenebilmesi gayesiyle bu kabahatin cezası da artırılıyor. Belirli bir mal yahut hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir gereksinimin ortaya çıkmasına neden olan kişi için 6 aydan 2 yıla kadar öngörülen mahpus cezası, 1 yıldan 3 yıla artırılıyor.
Kanunla, hakim ve savcı yardımcılığı kurumunun getirilmesine bağlı olarak ilgili kanunlarda ahenk düzenlemeleri de yapılıyor.
Düzenlemedeki kararlar 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
