Esra ÖZARFAT
Türkiye Kurumsal İdare Derneği’nin (TKYD) DÜNYA gazetesi işbirliği ile düzenlediği Anadolu Buluşmaları’nın Bursa ayağı, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) mesken sahipliğinde yapıldı. DÜNYA gazetesi Üst Yöneticisi Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünü yaptığı “Neden Kurumsal İdare?” başlıklı panelde, TKYD Lideri Dr. Tamer Latife, İnci Holding İdare Şurası Üyesi Perihan İnci ile Coşkunöz Holding İdare Heyeti Üyesi Aptullah Saner konuşmacı olarak yer aldı.
Panelin açılışında konuşan TKYD Lideri Dr. Tamer Latife, ‘adillik, şeff afl ık, hesap verebilirlik ve sorumluluk’ unsurları üzerine inşa edilen kurumsal idare anlayışının tesir ettiği tüm alanlarda yol gösterici olma misyonunu taşıdığını söyledi. Latife, dünyada ve Türkiye’de yaşanan son gelişmelerin kurumsal idare kavramının ülkelerin ve kurumların toplumsal, toplumsal ve ekonomik alanda rekabetçiliğini devam ettirebilmeleri ve geliştirebilmeleri için hayati bir kavram olduğunu ortaya koyduğunu söz etti. Yaşanan çağı riskler ve fırsatlar çağı olarak kıymetlendiren Tamer Latife, “Dünya hâkim ekonomileri bize tek alternatif olarak sunulan küreselleşme kavramından süratle uzaklaşmakta, bölgesel ve siyasi yeni bir sisteme yanlışsız evriliyor. İnsanların devletlerden ve çalıştığı kurumlardan beklentileri bu yüzyılın trendleriyle şekillenen yeni ve farklı pahalar üzerinden farklılaşıyor. Bu değişimi yanlışsız anlayan ve süratli ahenk sağlayan devletler ve kurumlar riskleri fırsata çevirmekte rakiplerine nazaran çok daha avantajlı pozisyonda olacaktır. Bu dönüşümden en büyük yarar ile çıkabilmek için sıkıntılara bakışımızda ve iş yapma formlarımızda yapısal değişimleri gerçekleştirmek zorundayız” diye konuştu.
“İyi idare uygun yatırım çeker”
Geleneksel büyüme modelleriyle bu süreçten çıkmanın mümkün olmayacağını söz eden Latife, Türkiye’nin teknoloji, yeşil iktisat, inovasyon dayanaklı üretime, çağın gerçekleri ile donanmış insan kaynağına ve bilgi üzerine inşa edilmiş, gücünü kurumsal idare prensiplerinden alan yeni, yaratıcı ve uygulanabilir stratejilere ve büyüme modellerine gereksinimi olduğunu söyledi. Latife, “Yaşadığımız birçok sorunun temelinde sistem düşüncesi var. Artık sistemlerin ön plana çıktığı, hesap verebilir, sorgulanabilir, adil ve şeff af iş yapma modellerinin oluşturulmasını garanti altına alacak anlayışın yerleştiği, bireylerden fazla sistemlerin konuşulduğu bir anlayışı odağımıza almak zorundayız. Aksi halde dönüşüm sürecinin kazananlarından olma bahtımızı azaltmış olacağız” değerlendirmesini yaptı. Latife, bağımsız idare heyeti üyeliği uygulamalarının devrin gereksinimleri doğrultusunda tekrar ele alınması gerektiğini belirterek, “İyi idare âlâ yatırım çeker. Şirketlerin daha uzun ömürlü olabilmeleri, rekabet edebilmeleri, sürdürülebilir yapılar olabilmeleri ne kadar kurumsal idareye sahip olduklarıyla irtibatlı. Şirketlerimizi kurumsal idare uygulamalarını hayata geçirerek muhafazaya almak zorundayız” dedi.
Tamer Latife kurumsallaşmak isteyen firmalara şu tavsiyelerde bulundu: “Kurumsallaşma yoluna çıkarken aile içi konsensüs sağlanmalı, ufak modüllere bölerek dönüşümü vakte yaymalı, başarılı ve başarısız örnekleri güzel analiz edilmeli, aile ile şirket ortasındaki istikrar kurulabilmeli.”
“Bugün ölürsem ne olur diye sorulmalı”
Ülkelerde ve şirketlerde itimat ortamı sağlanması halinde tüm paydaşlarla ilerleme sağlandığına dikkat çeken İnci Holding İdare Şurası Üyesi Perihan İnci, “Yönetim konseylerinin mümkün olduğu kadar farklı yapılardan oluşması ve çeşitlilik içermesi epey değerli. Birebir vakitte Türk iş dünyasının da çok çevik olduğunu düşünüyorum. Dijital dünyanın getirdiği yeniliklerle iş yapış biçimlerimiz daha kolay hale gelebilir” dedi. Tavsiyelerde de bulunan İnci, işin başındaki bireylerin kendilerine “Bugün ölürsem ne olur?” sorusunu sıkça sorması, her şeyin kanuna uygun yapılıp yapılmadığının denetim edilmesi gerektiğini kaydetti. Perihan İnci, her aile şirketinin kendi dinamiklerine nazaran kurumsallaşabileceğine dikkat çekti.
“Gidilecek yol belirlidir, rotalar değişebilir”
Coşkunöz Holding İdare Heyeti Üyesi Aptullah Saner de, yaşanan süratli dijital dönüşüm içinde şirketlerin ayakta kalabilmek için uzaktan yönetilebilen, gerçek vakitli datalarla çalışabilen, kanunlara ve regülasyonlara uyumlu yapılar haline gelmesi gerektiğine işaret etti. İdare heyetlerinde sürdürülebilir yapıların kurulmasının ehemmiyetine vurgu yapan Saner, kontrollerin bağımsız üyeler tarafından yapılması halinde aktif ve şeffaf bir kontrol sağlanabileceğini söyledi. Aptullah Saner, “Vizyon net konduysa gidilecek yol muhakkaktır lakin rotalar değişebilir. Kurucunun bu işe liderlik yapması ve kendinden sonrasını da planlaması gerek. Ayrıyeten firmalar bu bahiste danışmanlık almalı” değerlendirmesini yaptı.
Dördüncü jenerasyona geçen şirketlerin sayısı yüzde 2
Açılışta kelam alan BTSO İdare Konseyi Üyesi Aytuğ Onur, Türkiye’de şurası şirketlerin yüzde 96’sını, KOBİ’lerin ise yüzde 99’unu aile şirketlerinin oluşturduğuna, bu şirketlerin ulusal gelire katkısının ise yüzde 90’ın üzerinde olduğuna işaret etti. Onur, “Güçlü yanlarına karşın bu cins işletmelerin idaresi ülkemizin en değerli meseleleri ortasındadır. Bugün aile işletmelerimizin yüzde 30’u ikinci, yüzde 12’si üçüncü nesle ulaşırken, yüzde 3’ü dördüncü nesil temsilcileri tarafından yönetilmektedir. Bir diğer tabirle dördüncü jenerasyona geçiş yapan şirketlerimizin sayısı yüzde 2 düzeyindedir. Bugün 30-35 yıl ortasında ömür biçilen aile şirketlerimizin yapılandırılmasında, idare hallerini güncellemede, kurumsal idareye geçiş evrelerinde ve uygun idare uygulamalarında önemli sıkıntılarla karşılaşmaktayız. Bu problemler dünya ile rekabet edebilecek şirketler yahut markalar çıkarmak konusunda da önümüzde değerli bir mahzur olarak durmaktadır” dedi.
