SETA Avrupa Araştırmaları Yöneticisi ve Türk Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası İlgiler Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Enes Bayraklı moderatörlüğündeki panele, İstanbul Üniversitesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Topsakal, Nişantaşı Üniversitesi Memleketler arası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vişne Korkmaz ve Yıldız Teknik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Akif Okur katıldı.
Ukrayna ve Rusya alakasını tarihi açıdan ele alan Topsakal, Ukrayna’nın Rusya için neden değerli olduğunu anlattı.
Topsakal, kilise konusunun bu iki ülke bağlarındaki değerine değinerek bu bölgede saf bir etnik yapıdan bahsetmenin mümkün olmadığını lisana getirdi.
Tarihte değerli bir pozisyonda bulunan Kiev kilisesinin ehemmiyetini kaybetmesiyle kilisenin Moskova’ya taşındığını söyleyen Topsakal, Ruslaşmanın bu vakitlerden itibaren başladığını tabir etti.
Topsakal, Rusya’nın, Sovyetler’in dağılmasından Kırım’ı ilhak ettiği 2014 yılına kadar son 400 yılda Karadeniz’e erişim bakımından en güçsüz periyodunu yaşadığını belirtti.
Rusya’nın yalnızca Soçi ve Baltık bölgesi üzerinden sıcak denizlere çıkış bahtı olduğunu ve sıkışık lojistik imkanlara sahip olduğunu vurgulayan Topsakal, “Rusya kendi ürettiği malı satabilecek lojistik alanlara sahip değildi. Ürettiği petrolü bile yalnızca Kuzey Akım ile Ukrayna üzerinden geçerek yahut Türkiye’ye bağımlı olarak satabileceğini görüyoruz.” diye konuştu.
Topsakal, “Rusya bu lojistik sıkışıklığın getirebileceği problemleri bildiği için Kırım’ı kendine amaç olarak belirledi ve Kırım Rusların can damarı oldu.” tabirini kullandı.
(Biden-Putin görüşmesi) Kriz idaresine gidileceğini gösteriyor”
Korkmaz da Rusya’nın Kırım’ı ilhakının ve Ukrayna’nın doğusunu işgal etmesinin Karadeniz’de alan kapatma stratejisinin bir modülü olduğunu lisana getirdi.
Rusya’nın bu stratejisinin çeşitli nedenlere dayandığını belirten Korkmaz, konvansiyonel zayıflıklarını telafi etmeyi, Batı’nın bıraktığı boşlukları doldurarak bu durumu avantaja çevirmeyi amaçladığını söyledi.
Korkmaz, Rusya’nın Karadeniz’deki aktifliğinin kendisine Akdeniz’de hareket kabiliyeti sağladığını tabir etti.
Rusya’nın Boğazlar problemi sebebiyle Türkiye ile âlâ geçinmek istediğini vurgulayan Korkmaz, ABD Lideri Joe Biden ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in yaptığı görüşmeye değinerek “Bu görüşme kriz idaresine gidileceğini gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
– “Fiili çatışma ihtimalinin olmadığını söylemek güç”
Panelde konuşan Okur da Türkiye’nin Batı ve NATO ile tansiyonlu bir bağlantıya sahip olduğu bir periyotta Avrupa’nın güvenliği bakımından tekrar Rusya’nın tartışıldığı bir gündeme gelindiğini belirtti.
Ukrayna konusunun Sovyetler çöktüğünden beri Avrupa’nın bir güvenlik sıkıntısı olduğunu vurgulayan Okur, Avrupa’yı olduğu kadar bu bahsin ABD Lideri Joe Biden’ı da ilgilendirdiğini ve Biden’ı bir sınamanın beklediğini tabir etti.
Okur, Putin’in Avrupa ve ABD siyasetinin içindeki çatlaklardan ve fikir ayrılıklarından yararlanmayı amaçladığını ve kendi içinde birçok problemle boğuşan ABD’nin Rusya’ya nasıl bir karşılık vereceğinin tartışma konusu olduğunu söyledi.
Putin’in bölgedeki krizi bir pazarlık ögesi olarak değerlendirdiğini belirten Okur, “Putin’in sırf şov yaptığını düşünmüyorum. Bölgedeki askeri yığılmaya bakıldığında fiili çatışma ihtimalinin olmadığını söylemek güç.” değerlendirmesinde bulundu.
