Türkiye, son devirde hızlanmakla birlikte, 1986’dan bu yana değerli bir kısmı işletme periyodunu tamamlamış, yine uzatma almış 263 kamu-özel paydaşlığı projesinde 86,4 milyar dolarlık proje uyguladı. Çabucak çabucak tamamı 2000’li yıllarda başlatılan projelerden oluşan savunma sanayiinde yürütülen proje sayısı ise geçen yaklaşık 20 yılda sayısı 793’e, meblağı da 60 milyar dolara ulaştı. Devam eden proje hazırlıklarını devreye alınmasıyla yakın vakitte yürütülmeye başlanacak projelerin toplam fiyatının 75 milyar dolara ulaşacağı bildirildi. Böylelikle, savunma sanayii Türkiye’nin en büyük kamu merkezli yatırım alanlarından biri haline gelecek.
Savunma ve havacılık sanayiine yönelik olarak SASAD’ın bölüm firmalarından derlediği datalara dayalı temel büyüklükler açıklandı. SASAD, bölümün çeşitli kriterlere nazaran alt kırılımlarını da içeren performans raporunu daha sonra yayınlayacak.
SALGIN DEVRİNDEKİ DÜŞÜŞ TELAFİ EDİLDİ
Buna nazaran, 2021 yılında ciro salgın devirdeki düşüşü telafi ederek yüzde 14,72 artışla 10 milyar 159 milyon dolara ulaştı. Bunda bir evvelki yıla nazaran 42,32 artarak 3 milyar 224,8 milyon dolara çıkan ihracat kıymetli bir rol oynadı. İthalat ise yüzde 4,58 azalarak, 2 milyar 62 milyon dolar olarak gerçekleşti.
YENİ SİPARİŞLER YÜZDE 38,39 ARTTI
Bölüm sürekliliği açısından kıymetli olan yeni siparişlerde de düzgünleşme yaşandı. 2021 yılında alınan yeni siparişler, bir evvelki yıla nazaran yüzde 38,39 oranında artarak 8 milyar 575 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Dalda çalışan kişi sayısında ise yüzde 2,46 oranında düşüş gerçekleşti. Kesimdeki toplam istihdam 75 bin 660 kişi olarak belirlendi. Uzun müddettir sektörel olarak en fazla Ar-Ge harcaması bu kesimde gerçekleştiriliyor. 2021 yılında Ar-Ge harcamaları bir evvelki yıla nazaran yüzde 32,14 oranında artarak 1 milyar 639 milyon dolara çıktı.
İHRACAT BÜYÜMEYİ SAĞLADI
Savunma sanayiinde son yıllarda alınan yeni siparişler ve ihracattaki yükselme sektörel sürdürülebilirlik açısından kıymetli görülüyor. Savunma ve havacılığın genel olarak kamu alımları siparişlerine dayalı bir bölüm olması nedeniyle ülkeler çoklukla savunma endüstrilerini, şirketlerin sivil alanlara da üretim yapması, ihracat ve nizamlı kamu siparişleriyle koruyor. Türkiye’de de bilhassa başkan ve ana yüklenici pozisyonundaki büyük şirketler sivil teknoloji alanında bir dizi yatırım yapmıştı. Son yıllarda ise ihracat büyümeyi sağladı.
KRİTİK TEKNOLOJİ İÇİN PROJE ÜRETİLDİ
Savunma ve havacılık sanayiinde son açıklanan bilgilerle ortaya çıkan proje stoku da dikkat çekiyor. Genel kamu yatırımları içinde geçmişte büyük yer tutmayan savunma ve havacılıkta, Türk Silahlı Kuvvetlerinin modernizasyonunun yerli sanayi ile gerçekleştirilmesi tarafındaki yaklaşımla, çok sayıda kritik teknoloji ve üretim için proje üretildi. Çabucak çabucak tamamı kamu tarafından finanse edilen geliştirme ve üretim projelerinden oluşan stok 800’e yaklaştı. Projelerin fiyatı ise 64,8 milyar dolar olarak belirlendi lakin yakın vakitte mukavelelere bağlanması beklenen hayli ilerlemiş projelerin dahil olmasıyla 75 milyar dolara kadar çıkacak.
