Şans Sohbetleri: Büyük kredi sıkışması kapıda

Güldağ Finansmana erişim kasveti artarak devam ediyor Yükselen CDS’ler nedeniyle ithalatta ödemelerin vadesi kısaldı neredeyse peşine dönüldü İçeride ise firmalar müşterisine daha uzun vade tanımak zorunda kalıyor Küçükyalı Escort Bizim firmalarımız yeni düzenlemelere ahenk sağlama konusunda başarılıdır lakin BDDK nın son düzenlemesi sonrası üreticide ihracatçıda bu kere hayli bir telaş görüyorum

Ağaoğlu Üretim dinamiklerimize nazaran 100 dolarlık ihracat için Sancaktepe Escort yaklaşık 72 dolar hammadde orta malı ithal etmek gerek Bu kadar ithalata bağlı bir ihracatımız varken nasıl olacak da sistemi bu önlemlerle işleteceğiz 28 dolarlık katma kıymeti kârı nasıl çalışır halde tutacağız Alışılmış ki önlem alınabilir lakin bunların enine uzunluğuna düşünülmeden akşamdan sabaha çıkarılmaması gerekiyor

Güldağ Döviz talebinin önünü keselim derken öteki yanda üretim ve ihracatı sekteye uğratabileceğimizi tam olarak hesaba katamıyoruz Piyasa gerçekleri ile örtüşmüyor bu önü ardı düşünülmemiş düzenlemeler Güya bir çok şirketin maaşlarını fiyatlarını kredi olarak alıp ay içinde geri yatırdıklarından hiç haberimiz yokmuş üzere hareket ediyoruz Ya da tam da bu sıkışlığın 30 Haziran’a denk gelmesine ne demeli Herhalde kararları alanların bu tarihlerin bankalardan çekilen kredilerin ‘devre faizi’ne denk geldiğinden haberi yok Bankalar esasen son devirde frene basmışlardı bu kararlar sonrası kredi vermede düzgünce geri çekildiler Krediler süratle büyüyor diyoruz lakin ticari kredide artış yüzde 50 60 Üretici Fiyat Endeksi’ne bakarsan yüzde 130 Yani maliyetlerdeki artışın yarısı kadar lakin Bu maliyet artışı karşısında işletme sermayesi muhtaçlığının artması çok olağan Fakat iktisat idaresi işin bu tarafına bakmaktan çok ‘ucuz TL’yi bulan dövize yöneliyor’ algısıyla bütün kanalları kısmaya çalışıyor Bir tıp inatlaşma başladı iş dünyası ile iktisat idaresi ortasında Her ne kadar endüstrici ihracatçı İşimizi görmek için bu dövize muhtaçlığımız var dese de inandıramıyor Zira bakış açısı metinlere kadar yansıdı ‘Arkadan dolanmalar’ üzere tabirler anlaşılan bu bakış açısının bir yansıması

Ağaoğlu Kredi sıkışması kredi veren kuruluşların faizlerinin süratle yükselmesi durumunda tahsilat risklerinin görüldüğü ortamlarda kredileri artık kısıtlı sonlu biçimde vermeye başlamaları demek Hal bu türlü olunca ne oluyor İster istemez evvel senin biraz önce bahsettiğin üzere satıcılar vadelerini kısaltmaya başlıyorlar Satıcı vadesini kısaltınca üretici mecburen öz kaynaklarına dönüyor Bakıyorlar ki çok fazla bir şey yok olanlarla üretmeye kalksalar da bu sefer olağan muhtaçlık duydukları hammaddeyi alamadıkları için verimsiz bir üretime geçiyorlar Bütün ödeme sistemlerini şayet aksatmaya yönelik tedbirler alırsanız iş dönüyor dolaşıyor tüm üretim damarlarını tıkamaya başlıyor Kredi akışkanlığını azaltma uğruna aldığınız bu tedbirler için bir de bankaları sorumlu tutuyorsunuz Siz benim adıma bekçilik yapın her ayki bağımsız kontrolden geçmiş raporuna nazaran de bunları denetim edin

Güldağ Keza ihracatçıyı fonlayan kurumlarda da önemli sıkışıklık var İhracatçı kredi bulamıyor Merkez Bankası kaynaklarından 150 milyar lira yatırım ihracat ve turizme yönelik kredi verilecek denildi talep toplandı sonra ondan da bir ses çıkmadı Eximbank Japonya dan Avrupa dan kredi sağlayıp bunu ihracatçıya kullandırırdı O da kalmadı Artık ihracatın finansmanı büsbütün Merkez Bankası’na bağımlı hale geldi adeta

Ağaoğlu CDS’lerimiz yani kredi risk primimiz arttığından Eximbank kolay kolay eski kaynaklarından borç bulamaz hale geldi Yahut bulsa bile bunun maliyeti temerrüt sigorta priminden ötürü oldukça yüksek oluyor O maliyetle getirip ihracatı desteklemesi epey güç Merkez Bankası Türk lirası olarak uygun maliyetle verse de işimizi yapsak denildiğinde bu sefer Merkez Bankası nın saikleri başlıyor O da diyor ki Elimdeki kaynağı düşük maliyetle kullandırıyorum lakin gidip döviz alıyorlar

Güldağ Bu finansmana erişimde önemli bir ıstırap yaşatıyor Daha da kötüleşirse büyük bir kredi sıkışıklığı yaşanacak TL bulamaz hale gelebilir piyasa

Ağaoğlu Aslında şu sıralar oralardayız sayın Güldağ

Güldağ TL kredide koşul koşulan bağımsız kontrol işi de dertli BDDK baş karışıklığı ve sorular için dört büyük kontrol şirketinin teknik komiteleriyle toplantı yaptı

Ağaoğlu Bağımsız kontrol şirketlerinde bu türlü bir kapasite yok Onlara iş yaratacağız diye düşünüyorsanız bu türlü bir kapasitesi olmadığı üzere o kapasiteyi hazır hale getirdiler diyelim ne kadar sürdürebilirsiniz ki bunu Onlar da buna uygun olarak çok fazla kapasite artıramıyorlar mecburen

Güldağ İşler yalınlaşıp kolaylaşacağına tersine karmaşıklaşıp zorlaşıyor Hatırlarsan Zor devir geride kaldı artık daha güç devir geliyor demiştik birkaç hafta evvel bir iş insanı dostumuzun ağzından İyisi bakalım

Kripto dünyası havlu atmış durumda ziraî emtia lehimize gelişiyor

Güldağ Biz Baht Sohbetleri’nde klasik olarak petrol altın emtia tarafında bir ufuk tipi yapıyoruz Ancak artık bunlara kripto tarafını da eklememiz lazım anlaşılan

Ağaoğlu Doğal bir defa kripto dünyası şu anda havlu atmış durumda Kripto cephesinde fazla bir hareket olmuyor Pek umutları da yok Onlar biraz bekleyecekler

Güldağ Emtiada nasıl gelişmeler Bilhassa ziraî emtiada

Ağaoğlu Emtiada değerli düzeltmeler yaşadık Bir iki istisna hariç Mesela biri kahve İstisna teşkil ediyor lakin bilhassa mısır buğday ve soya bloğu ki tarım olarak ve gerek onlardan elde edilen orta eserler itibariyle çok kıymetli bir blok çok önemli geri çekilmeler yaşandı

Güldağ Nedir onlar

Ağaoğlu İki değerli gelişme var Biri besin fiyatları bakımından bütün dünyayı ilgilendiriyor oburu direkt bizimle ilgili Türkiye nin Ukrayna ile ilgili olan tahıl koridorunda garanti sağlama işine ön ayak olması Türkiye nin ve Rusya nın bu mevzuda bir işbirliğine yönelmesi çok sert ve güzelce gerginleşen ortamı bir modül yumuşattı Aslında Amerikan faiz artışları nedeniyle gevşeyecek olan piyasa bu telaş yavaş yavaş unutulmasa bile artık çabucak yarın başımıza gelmeyecek diye düşündü Böylelikle fiyatlarda geri çekilme yaşandı Bilhassa buğday çok direnmişti 1200 lere kadar çıktı 1000 e geri geldi 1080 1100 lere tekrar çıktı Artık 935 cent düzeyinde Ziraî hammadde tarafının gevşemesi maliyetler açısından bizim için yeterli bir haber

Petrolde İran problemi önemli

Güldağ Petrol yine 110 doların üstüne çıktı Düşmüştü halbuki

Ağaoğlu 105 dolara kadar geri gelmişti Artık tekrar 115 dolarda 120 dolarları şimdilik çok aşmıyoruz ancak petrolün yükselişinin gerisinde pazartesi günü başlayacak olan Amerika daki tatil dönemi var 120 doların altında kaldığımız sürece çok kırılacak dökülecek bir durum yok diye düşünüyorum İran la ilgili Katar da masaya oturma durumu var Olumlu haberlerden bir tanesi Avrupa Birliği bilhassa İran ı masada tutmaya uğraş ediyor Bu olumlu bir haber petrol fiyatlarının üst hakikat gitmemesi için Olağan her taraf için olumlu lakin bilhassa Türkiye için daha güzel bir gelişme Brent petrolde 116 dolar düzeyleri görüldü bu hafta muhakkak ki temmuz ayını 120 doların altında karşılamış olacağız

Euro’da değerli taban oluşumu var

Güldağ ABD Avrupa ve İngiltere merkez bankası liderleri ECB Forumu’nda bir ortaya geldi Avrupa Merkez Bankası Lideri Lagarde enflasyonu hafife alır üzere konuşunca parite oynayıverdi

Ağaoğlu Parite 1 0590 dan tekrar 1 0475 e döndü Bir gün içinde oluyor bu hareket Gereğinden fazla hareketli bir yer lakin bence burada değerli bir taban oluşumu var Paritede 1 0390 1 0425 bandı bir evvelki diplerdi İki kez taban gördük bir üçüncü tabandan sonra kırılırsa gidecektir Yani o vakit 1 i konuşmamız lazım lakin ben onu beklemiyorum Buradan bir toparlanma olması ihtimalini hala daha yüksek görüyorum Fakat bu toparlanma da cılız bir toparlanma olacak diye düşünüyorum Yani benim gördüğüm en yüksek 1 0850 1 0860 düzeyine sarfiyat ki çok majör bir Euro coşkulu bir yükseliş ihtimali görünmüyor

Altında 1760 riskli bir bölge

Güldağ Emtiada değerli geri çekilmeler oldu Endekslere bakılırsa yılın ikinci çeyreğinde ortalama fiyat düşüşü yüzde 25’i buldu

Ağaoğlu Fed in faiz artışına bağlı olarak endüstriyel metallerde değerli gerileme var Natürel emtia fiyatları gerilerken altın ve gümüş tarafı da gerilemeye devam ediyor Evet çok büyük panikler atlatıldı fakat yıl sonu Fed faizinin 3 3 25 bandında kalacak olması piyasanın çok hoşlanmadığı bir düzey Bir de ABD için resesyon Avrupa için daha da berbatı stagflasyon telaşları var Piyasaların parasız para devrinde ne alırsak alalım kazanıyoruz dedikleri devir geride kaldı Altın ve gümüşün yavaş da olsa üst gitme potansiyelleri şimdi daha oluşmuş değil 1760 ons altında riskli bir bölge Gümüşte 20 25 20 35 bölgesi riskli bölge Kırılmasını şimdilik beklemiyorum fakat o denli kopup gidecek yükselecek bir altın yahut gümüş fiyatı da görmüyorum ufukta

KKM yerine cazip faizli TL tahvil beklentisi oluştu

Güldağ Dolar TL’deki geri çekilmeyi nasıl yorumluyorsun devamını bekler misin

Ağaoğlu BDDK nın aldığı karar tesirli oldu Ne kadar döviz satışı olduğu konusunda netleşen bir şey yok lakin beklendiği kadar yüksek bir satış olduğunu zannetmiyorum Zira karar açıklandığında cuma günü piyasaların kapalı olduğu bir saatte oldukça düşük bir hacimle oldu Şöyle de düşünelim yani Türk lirası dolar süreçleri ya da döviz süreçleri artık saat 10 ile 16 ortasında yapılıyor Bütün oyuncular artık buna alıştılar Bütün iştirakçiler onu biliyorlar E o saatte kim kime sattı diye baktığında kimse kimseye satamamıştır Yani düşük bir süreç hacminde çok süratli sert hareket oldu Şu anda herkes bir formda şu 30 Haziran ı bir geçirelim ondan sonra bakacağız modunda

Güldağ Bir iki liralık daha düşüş olur mu kurlarda

Ağaoğlu 15 ya da 14 lira üzere bir düzey beklemiyorum KKM yüklü olarak ocak bilhassa şubat ayında bağlanmıştı Öbür deyişle temmuz ortası ile ağustos ortası arası bölgedeki bir aylık müddette KKM ile ilgili birtakım düzenlemeler bekleniyor Yani bu düzenlemeler bir yasaklamadan çok bilhassa KKM den dönecek Türk lirası için olabilir KKM alternatifini yavaş yavaş azaltıp yerine tahminen de cazip faizli bir TL tahvil konacak üzere bir beklenti var piyasada Enflasyona endeksli muhteşem bono değil Fakat faizi yüksek olan bir bono ihtimali var

Güldağ Bu piyasayı rahatlatır mı yahut coşturur mu

Ağaoğlu Ben onu da beklemem en azından bir gelsin görelim diye bakacaktır piyasa o yüzden üst istikametli çıkışlar için şimdilik bu türlü büyük bir risk şimdi daha ortada yok lakin bu kredi sıkışması sıkıntısının de döviz sattırır olması bir yere kadar