Pamuk ekimi yapan çiftçilerin ithal tohum bulamaması tarımda yeni bir krizin kapısını araladı. Yerli üretimin bu yıl beklenenin çok altında kalacağı ve bu nedenle geçen yılki 1.6 milyar dolarlık pamuk ithalatının iki katına çıkacağı belirtiliyor.
Bloomberg Businessweek mecmuasından Mehmet Erdoğan’ın haberine nazaran Türkiye’de yaygın biçimde kullanılan ithal pamuk tohumlarında Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) bulaşının gerçekleştiği savları nedeniyle BASF ve Corteva üzere memleketler arası şirketler tohum satışını durdurdu. GDO’lu tohum ekilmesi ve bunun kamunu yaptığı tahliller sonucu ortaya çıkması durumunda bu firmaların önemli cezalarla karşı karşıya kalabileceği, bu nedenle, risk almamak için tohumlarını satmadığı belirtiliyor. GDO’lu tohum ekilmesi Türkiye’de yasak. Bu türlü bir durumda GDO’lu tohum tedarikçisi firmalar para cezasıyla karşı karşıya kalıyor. Ticaretini yapanlara 5 -12 yıl aralığında mahpus cezası verilebiliyor.
BASF’den Bloomberg Businessweek’e yapılan açıklamada, “Pamuk tohumu konusunda süreçleri takip etmeye devam ediyoruz. Aksiyonlarımızı süreçlerde yaşanacak gelişmeler doğrultusunda planlayacağız” denildi.
Türkiye dünyanın kıymetli pamuk üreticilerinden biri. Bununla birlikte üretim ölçülerinde son yıllarda azalma yaşanıyor. 2019 yılında pamuk ekili alan yaklaşık 4,7 milyon dekar iken geçen yıl yaklaşık 3,6 milyon dekara geriledi. Toplam lif pamuk üretimi 814 bin tondan yaklaşık 656 bin tona indi.
İthalat patlayabilir
Yurt içi üretimin azalması nedeniyle birçok tarım eserinde olduğu üzere ithalat arttı. 2003 yılında yaklaşık 570 bin ton pamuk ithalatı için için yaklaşık 675 milyon dolar ödenmişti. Geçtiğimiz yıl 1 milyon tonun biraz üzerindeki pamuk ithalatı için 1,6 milyar dolar ödendi. Bu yıl mevcut tohum sorunu çözülmezse ithalatın geçen yılın iki katına çıkacağı varsayım ediliyor.
CHP Milletvekili ve Tarım Siyasetleri Başdanışmanı Orhan Sarıbal, “Bu yıl hesaplanandan az bir alanda pamuk ekimi yapılması önemli meşakkatler yaratabilir. Aslında 2002 yılından beri pamuk tarımı alanlarındaki daralma dikkat çekiyor. Bu türlü bir sorunun yaşanması hem çiftçiye ziyan verecek hem de hammaddesi pamuk olan endüstriler için maliyet artışı yaratacak” dedi.
Geçen yıllarda GDO var mıydı?
GDO’lu tohum tezleri gündeme, “Şirketler bu yıl neden gerekli hassasiyeti göstermedi?” sorusunu getirdi. Mehmet Erdoğan, bir öteki sorunun ise, “Acaba ekim alanlarında geçtiğimiz yıllarda da misal meseleler, yani GDO bulaşı yaşandı mı?” olduğunu tabir etti.
