TEI, Anadolu Ajansının Küresel Bağlantı Ortağı olduğu, Türkiye Teknoloji Kadrosu Vakfı (T3 Vakfı), Azerbaycan Dijital Gelişim ve Ulaştırma Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yürütücülüğünde, ülkenin kıymetli kurum ve firmalarının dayanaklarıyla Bakü Crystal Hall ve Deniz Kenarı Bulvarı Ulusal Park’ta düzenlenen TEKNOFEST Azerbaycan’da, farklı sınıflarda ürettiği ve geliştirdiği motorları sergiledi.
TEI İdare Heyeti Lideri ve Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, AA muhabirine yaptığı açıklamada, helikopter motoru TS1400’ün birinci prototipini 1-1,5 yıl kadar evvel Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı bir merasimle helikopter entegrasyon çalışmalarını başlatmak üzere TUSAŞ’a teslim ettiklerini söyledi.
Daha sonra bu motordan diğer prototipler ürettiklerini ve bunları çok farklı testlerden geçirdiklerini anlatan Akşit, bu testlerin zorluk düzeyinin de giderek arttığını lisana getirdi.
Rakip ithal motoru geçti
Akşit, bu testlerin beşerli uçuş için motorun olgunluğunu ispatlamak ve sertifikasyon için yapıldığını tabir ederek motorun daima üreteceği azamî güç 1400 beygir olduğu için de isminin TS1400 olarak belirlendiğini kaydetti.
Kalkış sırasında 1470 beygir güç üretebilecek formda bir motor tasarladıklarını belirten Akşit, şöyle konuştu:
“Bu bedeller rakip mevcut ithal motorun yaklaşık 100 beygir daha üstünde pahalar. Motorumuzu 1570 beygir, hatta onun üstündeki güçlere kadar çıkardık. Sertifikasyon ve kalifikasyon için çok yükle kalkmak zorunda kalırsa diye acil durum kalkış senaryosu var. Olağanda motor 1400 beygir azamî daima güç düzeyinde tasarlanmış olsa da 2 dakika boyunca 1570 beygir güç üretecek halde çalıştırılabilmeli ve bunu sertifikasyon otoritesine göstermemiz gerekiyor. Şu an prestijiyle bu güç düzeyini aştık hatta 2 dakika değil, çok daha uzun müddetler 1570 beygirde çalıştırabiliyoruz. Bu da hoş bir dönüm noktası. İleriye gerçek motoru biraz daha zorlayacağız. Testler yapıldıkça gelişmeleri duyuracağız.”
“Başkanımız bizi köşeye sıkıştırdı”
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir ile TS1400 motoru için ortalarında geçen diyalogu da paylaşan Akşit, şunları kaydetti:
“Başkanımız bizi köşeye sıkıştırdı ‘Bunu bir an evvel verin’ diye. Olağan proje planından zati biraz önde ilerliyoruz ve takımımızı zorluyoruz. Maksadımız önümüzdeki yıl bitmeden birinci beşerli uçuşu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden yetkilendirmeyi alarak gerçekleştirmekti. Liderimiz ‘Yıl sonu prestijiyle verin’ diye bizi zorladı. Bu yılın sonunda yahut önümüzdeki yılın başında birinci uçuş için bir motor teslim edeceğimizin kelamını verdik. İnşallah bu kelamı yerine getirmek için elimizden geleni yapacağız. Kendi içimizde bu programı biraz daha öne çektik.”
