İRFAN DONAT
Ulusal Süt Kurulu (USK), 1 Mayıs -30 Haziran 2021 tarihleri ortasında geçerli olacak soğutulmuş çiğ süt referans fiyatlarını belirledi.
USK, daha evvelki periyotlarda açıkladığı tek referans fiyat siyasetini değiştirerek, protein ve yağ oranlarına nazaran 3 farklı tavsiye fiyat belirledi.
USK, yağ kıymeti 3,5 ve üzeri olan, protein pahası 3,10 ve üzeri olan A sınıfı çiğ süt referans fiyatını 2 lira 90 kuruş olarak belirledi.
Kurul, yağ kıymeti 3,2’den yüksek fakat 3,5’dan düşük olan ve protein oranı 3’ten yüksek fakat 3,1’den düşük olan B sınıfı çiğ süt için 2 lira 85 kuruş referans fiyat belirledi.
Yağ pahası 3,2’nin altında olan ve protein kıymeti 2,9’dan yüksek lakin 3’ten düşük olan C sınıfı çiğ süt için ise 2 lira referans fiyat belirlendi.
Destekleme ölçüsünün da litre başına 30 kuruş olarak devam edeceği öğrenildi.
Besin Komitesinin kararı ile belirlenen yeni çiğ süt referans fiyatları üretici tarafında hayal kırıklığı yaratırken, kelam konusu fiyat siyasetinin kalitesiz çiğ süt üretimini teşvik eder nitelikte olduğu tabir edildi.
“BU FİYAT SİYASETİYLE KALİTESİZ ÇİĞ SÜT ÜRETMEK DAHA KÂRLI”
Hususla ilgili olarak Bloomberg HT’ye değerlendirmede bulunan TÜSEDAD Lideri Sencer Solakoğlu, “yüzde 3.2’den düşük yağ oranı ve yüzde 2,9’un altında protein oranıyla çiğ süt üretmek çok daha ucuz. Bu durumda kaliteli çiğ süt fiyatı düşük kalıyor ve bu fiyat siyasetiyle kalitesiz çiğ süt üretmek daha kârlı oluyor. Aslında kaliteye dayalı bir fiyatlama siyaseti olması gereken çok hoş bir gelişme lakin fiyat belirlenmesi yanlışlı. Mevcut kurallarda 30 kuruşluk destekleme primine nazaran hesaplanırsa 3 lira 10 kuruşun altındaki her referans fiyat düşük kalıyor. Üretici mutlu değil” dedi.
Solakoğlu pandemi sürecinde herkes üzere süt üreticilerinin de sıkıntı bir periyottan geçtiğini hatırlatırken bölüm açısından ihracat fırsatlarının yeterli kıymetlendirilmesi gerektiğinin altını çizerek, “İhracat için çok hoş bir devir. Dünya süt tozu fiyatları cazip durumda” diye konuştu.
“BU FİYATLARI ÇİFTÇİNİN BEKLENTİSİNİ KARŞILAMAZ”
Adana Çiftçiler Birliği Lideri Keyifli Yanlışsız da USK tarafından belirlenen artırım oranının girdilerdeki artırım oranlarının çok altında kaldığını tabir etti.
USK’nın 2 lira 80 kuruş olan soğutulmuş çiğ süt referans fiyatını 1 Mayıs itibariyle 2 lira 90 kuruş olarak belirlemesiyle referans fiyata yüzde 3,57 artırım yapılmış oldu.
Memnun Gerçek, “Yılbaşından bu yana başta yem ve hammaddeleri olmak üzere hayvancılık girdilerine ortalama yüzde 11-12 ortasında artırım geldi. Çiğ süt referans fiyatına ise yüzde Bu fiyat artışı yem başta olmak üzere öbür girdi artışlarının gerisinde kaldığı için çiftçinin beklentisini karşılamaz” dedi.
Her ne kadar destekleme priminin 30 kuruş olarak sabit kalacağı bilgisine ulaşılsa da Memnun Yanlışsız, “Tarım ve Orman Bakanlığımızın, hayvancılığın sürdürülebilir olması için Nisan sonuna kadar 30 kuruş olan çiğ süt primlerini Haziran sonuna kadar kaç TL’ye yükselteceğini de bir an evvel açıklaması gerekir. Yalnızca soğutulmuş çiğ süt referans fiyatlarının açıklanması yanlış oldu. Soğutma ve toplama primleri farklı olarak açıklanmalıydı” diyerek en azından destekleme priminde üst istikametli revizyona gidilmesi gerektiğini tabir etti.
Keyifli Gerçek, “Girdi maliyetlerindeki artış göz önüne alındığında çiğ süt referans fiyatının bugün 3 lira 44 kuruş olması lazım. USK’nın belirlediği 2 lira 90 kuruş fiyata nazaran 30 kuruş yerine 54 kuruş destekleme primi verilmeli ki çiftçi ayakta kalabilsin” dedi.
“SÜT ÜRETİCİSİNİN BAHTI ENDÜSTRİCİNİN İNSAFINA BIRAKILDI”
En son Ekim-Kasım 2020 periyoduna ilişkin takviyelerin 22 Mart tarihinde ödendiğini hatırlatan Gerçek, “Bakanlığın Aralık 2020 ve Ocak-Şubat 2021 dayanaklarını de Ramazan bayramına kadar ödemesi çiftçimizin beklentisidir.
27 Ocak 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlana bildirimi de hatırlatan Gerçek, “Süt fiyatı kaliteye nazaran açıklandı fakat Resmi Gazete’de yayımlanan bildirinin 2022 yılından itibaren tüm Türkiyede uygulanacağını yazıyordu. Bu durum bildiri ile de çelişir. Ayrıyeten bu tahlillerin alıcı pozisyonundaki süt sanayicisi tarafından belirlenmesi, süt üreticisinin mukadderatının endüstricinin insafına bırakılması manasına gelir” diye konuştu.
Hatırlanacağı üzere USK, 1 Ocak – 30 Nisan ortasında geçerli olmak üzere yüzde 3,6 yağ oranı ve yüzde 3,2 protein oranına sahip soğutulmuş çiğ süt için 2020 yılı sonunda 2 lira 80 kuruş fiyat açıklamıştı.
