Mithat Yurdakul / Ankara
Merkez Bankası’nın 30 Nisan’da yürürlüğe girecek düzenlemesiyle, kripto paralar Türkiye’de ödeme aracı olarak kullanılamayacak. Kripto paraların alım – satımına ise yasak getirilmedi. Kripto varlıkların kullanılacağı iş modellerinin geliştirilemesine de mahzur koyan yönetmelikle, bu alandaki teknoloji yatırımlarının da beklemeye alınacağı iddia ediliyor.
Merkez Bankası’nın, “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelikle, “kripto varlık” tarifi yapıldı.
Kripto varlık; “dağıtık defter teknolojisi yahut misal bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, lakin prestiji para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul değer yahut başka sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıklar” olarak tanımlandı.
Aracılık olmayacak
Yönetmeliğe nazaran, kripto varlıklar, ödemelerde direkt yahut dolaylı halde kullanılamayacak. Kripto varlıkların ödemelerde direkt yahut dolaylı formda kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacak.
Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların direkt yahut dolaylı olarak kullanılacağı bir halde iş modelleri geliştiremeyecek ve bu modellere ait hizmet sunamayacak. Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ait alım satım, saklama, transfer yahut ihraç hizmeti sunan platformlara yahut bu platformlardan yapılacak fon transferlerine aracılık edemeyecek. Yönetmelik, 30 Nisan’da yürürlüğe girecek. Kararın akabinde, kripto para piyasasının hacminde düşüş gözlendi.
MÜNASEBETİ AÇIKLANDI
‘Yasadışı kullanımve oynaklık var…’
Merkez Bankası’ndan mevzuyla ilgili yapılan açıklamada, kripto varlıkların bir düzenleme ve kontrol düzeneğine tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa kıymetlerinin çok oynaklık göstermesi, anonim yapıları münasebetiyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi yahut sahiplerinin bilgileri dışında yöntemsiz kullanılabilmesi, süreçlerin geri dönülemez nitelikte olması üzere nedenlerle risk barındırdığı vurgulandı.
Açıklamada, “Bu varlıkların ödemelerde kullanılmasının, üstte bahsedilen sebeplerle sürecin tarafları açısından telafisi mümkün olmayan mağduriyetler yaratma ihtimali bulunduğu ve bu alanda mevcutta kullanılan yol ve araçlara karşı inanç zafiyeti meydana getirebilecek ögeler içerdiği değerlendirilmektedir” denildi.
Merkez’in dijital para hazırlığı var
Merkez Bankası, yerli dijital paraya da öncülük yapacak. İktisat Islahatları Aksiyon Planı’na nazaran, 2021 sonuna kadar, dijital para ünitelerinin ekonomik, teknolojik ve hukuksal altyapısı oluşturulacak. Çalışma için sorumlu kuruluş Merkez Bankası, ilgili kuruluş Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi olacak.
Kripto parayla ne yasak, ne özgür?
Düzenleme ile kripto paralar birinci sefer resmi tarif içine alınırken, ‘Bitcoin’ üzere varlıkların bulundurulmasına direkt bir pürüz konulmuyor. Fakat yasal olarak faaliyet gösteren ödeme ve elekronik para kuruluşlarının, bu varlıkların bulundurulması ve alım – satım faaliyetlerine aracılık yapması, 30 Nisan prestijiyle yasaklanıyor.
Düzenlemeye nazaran 30 Nisan’dan sonra, ortalarında “BPN”, “Hızlıöde”, “Hızlıpara”, “Papara”, “Turkcell Elektronik Para”, “Vodafone Elektronik Para” üzere şirketlerin bulunduğu 22 elektronik ödeme kuruluşuna, elektronik para alım – satımı ve bulundurma yasağı geliyor.
Yatırım beklemede
Ayrıyeten, dijital paranın Türkiye içinde ödeme işlevi, yani internet vb. kanallar üzerinden Bitcoin vb. dijital paralar göndererek mal ve hizmet alımı, yasadışı hale geliyor. Kararda, “kripto para borsası” olarak da tanımlanan ve internet üzerinden elektronik para alınıp satılan; BtcTürk, Paribu, Bitci, Paritex üzere çok sayıda bulunan sitelerle ilgili bir yasaklama kararına ise yer verilmiyor.
Kripto varlıkların kullanılacağı iş modellerinin geliştirilemesine de pürüz koyan yönetmelikle, bu alandaki teknoloji yatırımlarının da beklemeye alınacağı iddia ediliyor.
