Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği (UITP) tarafından düzenlenen, sivil toplum örgütleri, akademisyenler ve memleketler arası platformlardan 300’ü aşkın temsilcinin iştiraki ile “Avrasya Bölgesi’nde Pandemi Sonrası Mali, İş ve İşletme Sürekliliği” temalı UITP Konferansı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraklerinden Metro İstanbul’un mesken sahipliğinde İstanbul’da gerçekleşti.
Türkiye’nin en büyük kent içi raylı sistem işletmecisi Metro İstanbul, milletlerarası toplu nakliyecilik dal temsilcileri, sivil toplum örgütleri, akademisyenler ve memleketler arası platformlardan temsilcilerin katıldığı UITP Konferansı’na konut sahipliği yaptı. 300’ü aşkın iştirakçi ile gerçekleşen “Avrasya Bölgesi’nde Pandemi Sonrası Mali, İş ve İşletme Sürekliliği” temalı konferansın açılış konuşmalarını; Metro İstanbul Genel Müdürü Özgür Soy, UITP Genel Sekreteri Mohamed Mezghani ve İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce gerçekleştirdi.
“Raylı sistemlerin, ulaşımın omurgası olması amacı ile çalışıyoruz”
Kıtalar ortasında köprü pozisyonundaki İstanbul’un toplu taşıma konusunda geçmişten gelen birikimini yansıttığını ve geleceğe taraf veren pek çok uygulama ile dünyada referans olarak görüldüğünü belirten İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, “İstanbul’da toplam günlük seyahat sayısı yaklaşık 12 milyon iken, raylı sistemlerin günlük seyahat sayısı 3 milyonu geçmiş durumdadır. Liderimiz Ekrem İmamoğlu’nun Raylı Sistemlerde Büyük Atak vizyonunda belirttiği üzere, raylı sistemlerin İstanbul’da ulaşımın omurgası haline gelmesi gayesi ile çalışıyoruz. İBB olarak gerçekleştirdiğimiz yeni raylı sistem yatırımları ve bütçemizden ödemesini yaparak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan devralacağımız çizgiler ile raylı sistemlerin seyahat sayısı günlük 6 milyon düzeylerine çıkacak. Lastik tekerlekli taşıma araçları ve deniz ulaşımını da raylı sistemleri besleyecek ve tamamlayacak biçimde planlıyor ve geliştiriyoruz. Minibüs ve otobüs güzergahları metrobüs ve raylı sistem çizgilerini besleyecek halde revize edilirken, minibüsler ve taksi dolmuşlar İstanbulkart entegrasyonuna dahil edilerek daha faal ve verimli hale getirilecek. Vatandaşlarımız elektronik biletle kesintisiz olarak bu araçlar ile seyahat yapabilecek. Ayrıyeten İstanbul bir deniz kenti olmasına karşın, deniz yolu ulaşımının toplu ulaşım içindeki hissesi düşük. Bunu artırmak için; kara yolu ulaşım cinsleri ve raylı sistemler ile entegre yeni toplu ulaşım ve otomobilli feribot sınırları ile ekonomik ve süratli yeni deniz araçları sisteme dahil edilecek. Bunun dışında İstanbul’da birinci etapta muhtaçlık duyulan 5.000 taksinin en az 500 adedi engelli erişimine uygun olacak formda taksi sayısı artırılacak” dedi.
“Toplu ulaşımda 0 karbon salımı hedefliyoruz”
İBB’nin hazırladığı Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planı’nın (SKHP) yalnızca Türkiye’de değil, dünyada bir birinci olduğunu belirten Buğra Gökce, “İstanbul, öngörülen iklim krizinden en çok etkilenecek kentler ortasında yer almaktadır. Buna bağlı önlemlerin alınması için merkezi ve mahallî idarelerin tüm alanlarda olduğu üzere toplu ulaşım alanında da kıymetli çalışmaları bulunmaktadır. İBB İklim Değişikliği Aksiyon Planı çerçevesinde 2040 yılında raylı sistem kullanım oranının 47’ye çıkarılması hedeflenmektedir. Lastik tekerlekli toplu ulaşım modlarından otobüs ve metrobüslerin hibrit ve nihayetinde elektrikli araçlara dönüştürülmesi ile 2040 yılında karbon salımının 60 azaltılması, 2050 yılında ise toplu ulaşımda 0 karbon salımı hedeflenmektedir” diye konuştu.
“Pandemide toplu ulaşımı İBB sübvanse etti”
Pandemi nedeniyle İstanbul’da yolcu sayılarında yüzde 90’a varan kayıp yaşanan periyotlar olduğunu hatırlatan Gökce, “Buna karşın tüm toplu ulaşımda seferler salgın şartları da göz önünde bulundurularak merkezi otorite tarafından alınan kararlara uygun bir formda gerçekleştirildi. Bu süreçte toplu ulaşım kesiminin masrafları artmışken, yolcu gelirlerinde önemli oranda düşüş yaşandı. Tüm dünyada salgın periyodunda merkezi otoriteler toplu ulaşım operatörlerini sübvanse ederek ayakta tuttu. İstanbul’da ise bu sübvansiyonu İBB öz kaynakları ile sağladı” dedi.
“Toplu taşıma en verimli ulaşım şeklidir”
UITP Genel Sekreteri Mohamed Mezghani, İstanbul’un toplu taşımadaki gelişmelerle tanınan bir kent olduğunu tabir etti ve pandemi ile birlikte kentsel hareketlilik, toplu taşıma paydaşları ve siyaset yapıcılar için yeni önceliklerin ortaya çıktığına dikkat çekti. İklim ve petrol problemlerinin, toplu taşımayı tahlilin kıymetli bir modülü haline getirdiğini söyleyen Mezghani “Yalnızca karbon emisyonu ve güç açısından değil; güvenlik, toplumsal kapsayıcılık, iktisada getirdiği hareketlilik, istihdam ve sıhhat açısından da toplu taşıma en verimli ulaşım halidir. Bilhassa güç ithalatını azaltmak için ferdi araçlardan toplu taşımaya geçmek son derece önemlidir” diye konuştu. Mezghani, UITP’nin ana odak noktasının toplu taşımayı ilerletmek ve kentler, üyeler, paydaşlar, etraf için bedel yaratmak olduğunu belirtti.
“Salgın periyodunda tam kapanmalarda dahi kesintisiz hizmet verdik”
Metro İstanbul Genel Müdürü Özgür Soy, İstanbul’un 16 milyonu aşan nüfusu ile iki yakayı birleştirmenin yanı sıra ulaşım cinslerinin çeşitliliği ile de özel bir kent olduğunu belirtti. Tüm dünyayı derinden etkileyen pandemi sürecinin toplu nakliyecilik alanında da sarsıcı tesirler yarattığını kaydeden Genel Müdür Soy, “İnsanlara sıhhatlerini muhafazaları için ‘evde kal’ davetleri yapılan periyotta tüm dünyada olduğu üzere Türkiye genelinde de toplu taşıma sayılarında önemli düşüşler yaşandı. İnsanların konuttan çalışması ya da ferdî ulaşım araçlarına yönelmesi ile Metro İstanbul olarak biz de bu düşüşten hissemize düşeni aldık ve süreç boyunca vakit zaman 90’lara dayanan oranda yolcu kayıpları yaşadık. Fakat tedarik zinciri ve sıhhat çalışanları başta olmak üzere belli dallarda orta vermeden çalışan kentlilerimizi mağdur etmemek için kesintisiz hizmet sunmaya devam ettik.
Pandemi süreci hem organizasyonel hem de finansal açıdan epeyce güçlü bir süreçti. Türkiye’nin en büyük raylı sistem işletmecisi olarak ülkemizde raylı sistemlerde seyahat eden her iki yolcudan birini biz taşıyoruz. Bu durum pandemi ile birlikte çok büyük sorumlulukları beraberinde getirdi. Bildiğiniz üzere, Türkiye’de birinci Covid-19 olayı Mart ayının ortasında görüldü. Lakin biz proaktif olarak 2020 yılının Şubat ayında salgınla gayret konusunda tedbirler almaya başladık. Operasyonel yetkinliğimiz sayesinde öngörülü ve süratli hareket ederek salgın sürecini başarılı bir formda yürüttük” diye konuştu.
“Pandemiye karşın istihdam sağlamaya devam ettik”
Metro İstanbul olarak bir müddettir kentin insanlarını günlük koşuşturma ortasında vakit yaratamadıkları etkinlikler ile metro alanlarında buluşturduklarını hatırlatan Özgür Soy, “Metroları ömür alanlarına dönüştürebilmek ve İstanbulluların metrolarda hayattan kopmadan seyahat etmeleri için çalışıyoruz. Hiçbir mazeret gözetmeksizin yolcu memnuniyetinde çıtayı daha yükseltmek için gece gündüz çalıştık. Bunun sonucunda da şirket olarak 2014 yılından bu yana katıldığımız COMET’in Müşteri Memnuniyet Araştırması’nda 2021 yılında İstanbulluların oylarıyla bugüne kadarki en yüksek memnuniyet oranına ulaştık. Tüm bu aksiliklere karşın pandeminin başladığı tarihten bu yana 3 yeni çizgi açılışı yaparak istihdam sağlamaya devam ettik. İşletmemizin yaşadığı mali açmazlara farklı enstrümanlar ile tahliller bulmaya çalışırken çalışanlarımızın ödemelerinde aksama yaşamadık” dedi.
“Elektrik ünite fiyatımız en üst düzeyden faturalanıyor”
Pandemi suratını kaybederken gündemin tekrar iktisat altını çizen Özgür Soy, “Ülkemizde bilhassa güç fiyatlarındaki yükselmenin yarattığı maliyet artışları işletmelerimizin sürdürülebilirliği açısından önemli riskler yarattı. Şaşırtan ve üzücüdür ki kamuya hizmet veriyoruz fakat Türkiyedeki en yüksek elektrik ünite fiyatına sahibiz. Maalesef dünyanın birçok ülkesinde merkezi otoriteler toplu taşıma bölümüne büyük dayanaklar verirken, bizler tasarruf önlemleri ve belediyelerimizin dayanaklarıyla ayakta kalmaya çalışıyoruz.” diye konuştu.
“2025 ve 2027 UITP Summit için son dörde kaldık”
UITP’nin bölgesel toplantıların dışında iki yılda bir dünya çapında bir tertip olan UITP Summit’i düzenlediği bilgisini veren Soy, “130 yıldır, farklı kentlerde düzenlenen Summit’in 2025 ve 2027 yılları tertibine geçtiğimiz aylarda başvurduk ve gururla duyuruyorum ki final four’a kaldık. Cenevre, Hamburg ve Viyana ile yarıştığımız bu tertibe en çok İstanbul’un yakışacağını düşünüyoruz. Sizleri 2025 ve 2027 UITP Summit’te de konuk etmekten memnuniyet duyacağımızı bilmenizi isterim” dedi.
Açılış konuşmalarının akabinde İBB Genel Sekreter Yardımcısı Pelin Alpkökin, İBB Ulaşım Dairesi Lideri Utku Cihan, İstanbul Kent Sınırları Genel Müdürü Sinem Dedetaş üzere isimlerin iştiraki ile düzenlenen panelde;
- Pandemi Sonrası Periyotta Toplu Nakliyat,
- Sürdürülebilir Ulaşım için İnovasyon,
- Toplu Nakliyecilikte Finansman Kaynakları
- Krizden Fırsata: Yasal, Kurumsal ve İdari Yapılanma mevzuları, dünyanın çeşitli kentlerinden gelen toplu taşıma bölümü temsilcileri tarafından ele alındı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı