İranlı Öğrenciler Haber Ajansı’na (ISNA) nazaran İslami, başşehir Tahran’da düzenlenen kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, UAEA İdare Konseyine sunulması beklenen taslağa dair değerlendirmelerde bulundu.
İslami, “UAEA’da İdare Heyetine sunulmak üzere 3 Avrupa ülkesi (İngiltere, Almanya ve Fransa) ve ABD tarafından hazırlanan karar taslağı atılımı, Siyonist (İsrail) rejimin izlediği azami baskı siyaseti ile uyumludur.” dedi.
Ülkesinin nükleer faaliyetlerine yönelik suçlayıcı değerlendirmelerin 20 yıldan bu yana sürdüğünü söyleyen İslami, İran nükleer programının mümkün askeri boyutu argümanları (PMD) ile ilgili belgenin 2015 yılında imzalanan Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı’yla (KOEP) kapandığını savundu.
KOEP’te yer almasına karşın ülkesine yönelik ekonomik yaptırımların sonlandırılmadığını tabir ederek bu duruma reaksiyon gösteren İslami, İran’ın UAEA’ya rapor edilmemiş zımnî nükleer faaliyetlerinin bulunmadığını söyledi.
Atom bombası ürettiklerine yönelik savları yalanlayan İslami, “Hangi bomba? Evvel Şiyan ve Lavizan, sonra Parçin, akabinde Tahran’ın güneybatısında dediler. Her gün münafıklar (Halkın Mücahitleri Örgütü) ve Siyonistler, İran’a baskı yapmak için UAEA’ya bir adres veriyorlar.” diye konuştu.
İslami, şunları kaydetti:
“Biz, nükleer faaliyetimizde UAEA’nın kurallarına riayet ediyoruz. Ajans tarafından denetlenmeyen ve prosedürlerine uyulmayan hiçbir faaliyetimiz bulunmamaktadır. Bu suçlamaları kabul etmiyor ve bu ağır ruhsal operasyon karşısında geri çekilmiyoruz. KOEP’in hayata geçirilmesine yönelik yeterli niyetimiz var. Taraf ülkeler KOEP kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmezlerse (yaptırımları kaldırmazlarsa) biz de yeterli niyetimizi gözden geçiririz.”
İran’ın UAEA’ya bilgi vermediği yerler iddiası
Nükleer mutabakatın Avrupalı tarafları İngiltere, Fransa ve Almanya ile ABD, geçtiğimiz günlerde UAEA İdare Konseyine İran’ın nükleer programıyla ilgili kaygıların yer aldığı bir karar taslağı sunmuştu.
Basına sızan taslakta, İran, taahhütlerine riayet etmemekle ve UAEA ile tam iş birliği yapmamakla suçlanıyor. Tahran idaresinin elindeki uranyum ölçüsünü ve kimi nükleer yerler hakkında UAEA’yı bilgilendirmediği öne sürülen taslakta, İran’ın UAEA’nın sorularını vaktinde cevaplandırmadığı belirtiliyor.
UAEA Lideri Rafael Grossi, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, İran’ın Turkuz Abad, Veramin ve Merivan’daki tesislerde keşfedilen uranyum parçacıklarıyla ilgili UAEA’ya ikna edici bir karşılık vermediğini söylemişti. İran’ın bu üç yerdeki nükleer faaliyetlerinden UAEA’yı haberdar etmediği öne sürülüyor.
Nükleer mutabakat süreci
İran’ın nükleer faaliyetleri konusundaki Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP) olarak isimlendirilen muahedenin birincisi, 2015 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran ortasında imzalanmıştı.
Eski ABD Lideri Donald Trump’ın 2018’de ülkesini tek taraflı olarak mutabakattan çekmesinin akabinde İran’a yönelik ekonomik yaptırımlar tekrar uygulamaya konulmuştu. Bunun üzerine Tahran idaresi nükleer faaliyetlerine etaplı olarak geri dönmüştü.
KOEP’in yürürlüğe konulmasına yönelik görüşmeler, geçen yıl Avusturya’nın başşehri Viyana’da yine başlamıştı.
Avrupa Birliği Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 11 Mart’ta “dış etkenler” nedeniyle Viyana’daki müzakerelerin durdurulduğunu açıklamıştı.
