CEREN DİLEKCİ KÖSEOĞLU – LONDRA
İngiltere Başbakan Boris Johnson, gecen haftaki açıklamasında, “Neden Türk zeytinyağında kilo başına 93 peni vergi var?” diyerek zeytinyağında vergilerin kaldırılabileceğinin sinyalini verdi. Johnson, Brexit’in verdiği özgürlükleri kullanarak işletmeler ve tüketiciler için maliyetleri düşürecek regülasyonlara hazırlanıyor. Beklenen adımlar ortasında, İngiltere’de üretilmeyen ve ithalata bağımlı olunan eserlerde vergilerin kaldırılması da var.
Türkiye’nin İngiltere’ye toplam besin ihracatı 2021 itibariyle 615 milyon dolara ulaşmış olsa da İngiltere’nin toplam besin ithalatı içerisinde Türkiye ufak bir hisseye sahip. Türkiye, İngiltere’ye besinde en çok zerzevat ve meyve ihracatı gerçekleştiriyor.
Hedef besin alanında işbirliğini artırmak
Taraflar ortasında işbirliğinin geliştirilmesi tarafında çalışmalar sürüyor. TBMM Dışişleri Kurulu Lideri Akif Çağatay Kılıç, İngiltere temaslarıyla ilgili geçen hafta Londra’da düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, 1 Ocak 2021 prestijiyle yürürlüğe giren Türkiye-İngiltere Hür Ticaret Muahedesi’nin genişletilmesinin gündemde olduğunu söyledi. İşbirliğinin geliştirileceği alanlardan birinin besin olduğuna dikkat çeken Kılıç, İngiltere’nin besinde üçte iki oranında ithalata bağımlı olduğunu hatırlatarak bu alanda birlikte yapılacak çok şey olduğunu vurguladı.
“Vergi kalkarsa öteki ülkeleri yakalarız”
Sorularımızı yanıtlayan Gama Küme Yönetici Yöneticisi Ali Sancak, 82 bin ton zeytinyağı tüketilen İngiltere’ye Türkiye’nin sırf 50 ton zeytinyağı gönderdiğini söyledi.
Türk zeytinyağında litre basına 93 penilik verginin, başka ülkelere bilhassa İspanya, İtalya ve Yunanistan’a karşı Türkiye’yi dezavantajlı duruma getirdiğini kaydeden Sancak, bu vergiler kalktığında Türkiye’nin bu ülkelerle çok rahat rekabet edilebileceğini, 20-25 bin tonu yakalamanın mümkün olabileceğini belirtti.
Türkiye’nin İngiltere’ye ihraç ettiği öbür eserlerde de vergilerin kaldırılması gerektiğine dikkat çeken Sancak kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Buğdayda kaldırılmasını anlıyorum zira İngiltere’nin de buğday üretimi mevcut lakin bulgurdaki 21 penilik verginin ne manaya geldiğini hâlâ çözebilmiş değilim. Pirince alternatif bir eser. Makarnada 20 bin tonluk kota var lakin 20 bin tonu hâlâ dolduramıyoruz. İtalyan makarnasının burada çok daha büyük paralarla satıldığını biliyoruz zira daha evvelki teşviklerden kaynaklı markalaşma var halbuki bu fırsatı biz de kullanıp daha âlâ markalar yaratmaya başlarsak makarna tüketiminden önemli bir hisse alabileceğiz. Son periyotlarda süt ve süt mamullerinde bir kapı açıldı. İngiltere’de bizim yöresel eserlerimiz hellim ve beyaz peynir tüketimi çok yüksek ölçülere cıktı. Bugüne kadar yasaklar vardı fakat son devirlerde Türkiye’deki kimi şirketlerimiz Avrupa’nın istemiş olduğu üretim tekniği ve üslubunu kullanarak ihracat yapmaya başladılar lakin demek ki hâlâ birtakım eksiklikler mevcut hudut kapılarında ya etiketlemeden kaynaklı yahut eserin izlenebilirliği üzere ısıtılma süreciyle ilgili bir kadro problemler yaşanıyor. Bu meseleler da aşılacaktır. Bu pazarda çok daha düzgün yerlere geleceğimizi düşünüyoruz.”
Ayçiceği yağında tüm dünyada olduğu üzere İngiltere’de de önemli fiyat artışlarının yaşandığını kaydeden Sancak, son bir ayda Ukrayna üzerinden yüksek fiyatlarla tekliflerin gelmeye başladığını söyledi. Türkiye’deki üretici firmaların bu husustan yararlanmaya başladıklarını bildiren Sancak’a nazaran, Rusya üzerinden gelen ayçiçeği yağını işleyerek bu fırsatı kıymetlendirerek daha çok ihracat yapabilirler. Türkiye’nin klâsik eserleri fındık, incir, kuru kayısı, üzüm üzere eserlerin dökme olarak satılmasından fazla yavaş yavaş ambalajlı, markalı eserler halinde bu ülkeye sevk edilmesi yahut bu eserin pazarlanmasının daha kârlı olacağını, Türkiye’nin üzerinde durması gereken en kıymetli mevzulardan birinin markaya yönelmesi olduğunu lisana getirdi.
