Türkiye’de imalat satınalma yöneticileri endeksi Temmuz’da 46,9 pahasını aldı. Böylece endeks Mayıs 2020’den bu yana en düşük düzeye geriledi.
Haziran ayında endeks 48,1 olarak kaydedilmişti.
Endekste 50’nin altı bedeller daralmaya, üstü ise büyümeye işaret ediyor.
Endeks, faaliyet koşullarında Mayıs 2020’den beri en bariz yavaşlamaya işaret etti. Temmuz’daki yavaşlama genel bir talep yetersizliğinden kaynaklanırken meçhul piyasa koşulları ve devam eden fiyat baskıları bu sorunu derinleştirdi.
İSO’dan yapılan açıklamaya nazaran hem üretim hem de yeni siparişlerde Temmuz’da Kovid-19 salgınının birinci dalgasından bu yana en bariz ivme kaybı gözlendi.
Talep tarafındaki nispeten olumlu gelişme, yeni ihracat siparişlerindeki yatay seyir oldu. Bir diğer olumlu gösterge de birtakım firmaların kapasite genişletme çabalarına bağlı olarak istihdam artışının devam etmesiydi. Bununla birlikte, yeni işe alımlar çok ölçülü düzeyde kaldı ve 26 aydır süren iyileşme trendinin en düşük artışı gerçekleşti.
Girdi stoklarında son üç ayın birinci düşüşü
Firmalar yeni siparişlerdeki yavaşlamayla bağlantılı olarak satın alma faaliyetlerini yavaşlatırken girdi stoklarında da son üç ayın birinci düşüşü kaydedildi.
Sektörde enflasyonist baskıların hafiflediğine ilişkin sinyaller dikkat çekti.
Girdi maliyetleri Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak keskin şekilde artmaya devam etse de bu artış Şubat 2021’den beri en ölçülü düzeyde gerçekleşti. Böylece son ürün fiyatları enflasyonu üst üste dördüncü ay geriledi ve yaklaşık bir buçuk yılın en düşük artışı kaydedildi.
Tedarikçilerin gereç temin etmede yaşadığı zorluklara ve küresel lojistik meselelerine bağlı olarak tedarikçilerin teslimat süreleri artmaya devam etti. Tedarik zincirlerindeki aksamalar son üç ayın en besbelli düzeyinde olmasına rağmen yılın başlarına kıyasla çok daha ölçülü seyretti.
Takip edilen 10 kesimde üretim yavaşladı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI, Temmuz ayında imalat sanayi sektörü genelinde zayıflığa işaret etti. Son 15 aylık dönemde birinci sefer 10 bölümün tamamında üretim yavaşladı.
En bariz düşüşlerin gerçekleştiği iki sektör, metalik olmayan mineral ürünler ile dokuma ürünleri oldu. Benzeri şekilde, 10 sektörün dokuzunda yeni siparişler yavaşlama gösterirken bu durumun istisnası kara ve deniz taşıtları sektöründe kaydedilen güçlü artış oldu.
En keskin yavaşlama ise dokuma ürünlerinde gerçekleşti ve bu sektörün yeni siparişleri Kovid-19 salgınının birinci dalgasından bu yana en süratli düşüşü gösterdi.
Dış talep tarafında ise kısmen daha olumlu bir tablo gözlendi ve on sektörün üçünde yeni ihracat siparişleri artış kaydetti.
Talepteki zayıflık belirtilerinin yanı sıra üretim ihtiyaçlarındaki düşüş, sektörlerin çoğunluğunda istihdamın azalmasına yol açtı. Besin ürünleri, ana metal sanayi ve giysi ve deri ürünlerinde istihdam artış eğilimi kesintiye uğradı.
Satın alma faaliyetlerinde genele yayılan yavaşlama
Satın alma faaliyetlerinde de genele yaygın bir yavaşlama gözlendi. Girdi alımlarını artıran tek sektör kara ve deniz taşıtları oldu. Fakat diğerlerinde olduğu üzere bu sektörde de firmalar girdi stoklarını azalttı.
Girdi maliyetleri enflasyonu yüksek kalmaya devam etse de sektörlerin çoğunda fiyat artış suratı haziran ayı ile kıyaslandığında düşük seyretti.
Girdi fiyatlarındaki en besbelli yükseliş metalik olmayan mineral ürünler sektöründe gerçekleşirken en yavaş artış ise ana metal sanayiinde kaydedildi.
Temmuz ayında satış fiyatlarındaki en ölçülü artış da tekrar ana metal sektöründe gerçekleşirken aylık bazda enflasyonun hızlandığı tek sektör ağaç ve kağıt ürünleri oldu.
Tedarikçilerin teslimat süreleri tüm sektörlerde uzarken tedarikçi performansında en bariz bozulmanın yaşandığı sektör makine ve metal ürünler oldu. Teslim sürelerindeki en hudutlu artış ise dokumacılık sektöründe gerçekleşti.
