Canan SAKARYA
İstanbul Finans Merkezi nde İFM iştirakçi evrakı alarak finansal faaliyette bulunan kuruluşların finansal Dikmen Travestileri hizmet ihracatı niteliğindeki faaliyetlerden 2022 2031 yılları ortasında elde edilen yararlar için kurumlar vergisi indirim oranı yüzde 100 olarak uygulanacak İştirakçi dokümanı olan finansal kuruluşların İFM de bulunan merkez ve Eryaman Travestileri şubelerinden alınması gereken finansal faaliyet harçları da 5 yıl müddetle alınmayacak
Bu yıl açılması planlanan İstanbul Finans Merkezi nin İFM global finans merkezlerinden biri haline getirilmesi İFM de tüm altyapı Esat Travestileri ve üst yapının yönetilmesi ve işletilmesine ile burada faaliyet gösterenlere sağlanacak teşvik indirim istisna ve muafiyetleri düzenleyen İstanbul Finans Merkezi Kanunu teklifi Meclis Başkanlığı na sunuldu İFM de finansal faaliyetler Kızılay Travestileri bankacılık sermaye piyasaları sigortacılık finansal kiralama faktoring ve gibisi piyasalar altında yer alan menkul değerler türev araçlar ödeme sistemleri elektronik para ve gibisi faaliyet olarak sıralandı İFM de yönetici şirket izmir Travestileri Türkiye Varlık Fonu tarafından kurulan ve özel hukuk kararlarına tabi olarak faaliyet gösteren anonim şirket olarak tanımlandı Yasa teklifine nazaran İFM 20 yıl mühletle yönetici şirket tarafından yönetilecek İFM de faaliyet gösterecek iştirakçilere Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından iştirakçi evrakı verilecek İştirakçi evrakı verilmesine iştirakçi dokümanı muafiyet şartları dokümanın askıya alınması ve iptaline ait mevzular yönetmelikle belirlenecek İştirakçilerin faaliyetlerine ait müsaade ruhsat lisans ve onay müracaat süreçlerini yürütmek üzere kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan tek durak ofis kurulacak Ofis Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından yönetim edilecek İştirakçi dokümanı alarak finansal faaliyet gösteren kuruluşların yurt dışında yerleşik şahıslara sundukları finansal hizmetler hizmetten sonuncu olarak yurt dışında faydalanılması şartıyla finansal hizmet ihracatı olarak pahalandırılacak
Vergi ve harç takviyesi
İştirakçi evrakı alan finansal kuruluşlar tarafından İFM de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı niteliğindeki faaliyetler kapsamında elde edilen yararların yüzde 75 i kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıyeten gösterilmek koşuluyla kurum çıkarından indirilecek Süreçler ile bu süreçler nedeniyle lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden faaliyetlere ait süreçler her türlü harçtan bu süreçlere ait düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna tutulacak
Gelir vergisi istisnası
İştirakçi dokümanı alan finansal kuruluşların İFM de istihdam ettikleri çalışana ödenen aylık fiyatın gerçek safi kıymetinin yurt dışında en az 5 yıllık mesleksel deneyime sahip bireylerde yüzde 60 ı yurt dışında en az 10 yıllık mesleksel deneyime sahip bireylerde ise yüzde 80 i gelir vergisinden istisna olacak Bu istisna İFM de çalışmaya başlamadan evvelki son 3 yılda Türkiye de çalışmamış olan çalışanın fiyat gelirlerine uygulanacak Ayrıyeten İFM deki taşınmazların kiralanmasına dair süreçler her türlü harçtan ve bu süreçlere ait düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna tutulacak
Türkçe defter tutma mecburiliği olmayacak
Yasa teklifi ile İFM de faaliyette bulunan iştirakçilere Vergi Yöntem Kanunu Türk Ticaret Kanunu kararlarına bağlı olmaksızın defter ve evrakları yabancı para üniteleriyle tutabilmelerine yönelik olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı na yetki veriliyor İştirakçilerin kendi ortalarında ve İFM de yürüttükleri faaliyetler kapsamında düzenlenen her nevi muamele sözleşme muhabere hesap ve defterlerini Türkçe tutma mecburiyeti de olmayacak İştirakçiler kendi ortalarında İFM de yürüttükleri faaliyetler kapsamında faaliyetlerinin tabi olduğu mevzuata ters olmaması kaydıyla özel hukuka tabi olarak yaptıkları her nevi süreç ve kontratlarda serbestçe hukuk seçimi yapabilecek
UZMANLAR NE DİYOR
TÜRKİYE FİNANSAL TEKNOLOJİLERE KAPIYI ARKASINA KADAR AÇIYOR
Nazmi Karyağdı E Gelir Yönetimi Strateji Lideri
TBMM ye sunulan İstanbul Finans Merkezi Kanun Teklifi nin hayli değerli ve cazip bir içerikle hazırlandığı anlaşılıyor İstanbul un Londra Dubai üzere finansal merkezlerin yanında yer alması amaçlanıyor Teklifi n odağını ise iş yapma kolaylığını sağlayıcı unsurlar ile bölgede faaliyet gösterecek kurumların 10 yıl müddetle kurumlar vergisiz bir ortamda yer almaları oluşturuyor Teklifi n en kıymetli özelliği ise bölgede elde edilen çıkarları yurtdışından elde edilen ve hizmet ihracı çıkarı olarak tanımlanan yararlar ile Türkiye de elde edilen karlar olarak ikiye ayırmış olmasıdır Getirilen kurumlar vergisi avantajı BSMV harç ve damga vergisi istisnası yurtdışından elde edilen çıkarlara uygulanacak Türkiye içinde elde ettikleri yararlar ise genel vergileme rejimine tabi olacak Bu durumda İFM de konuşlanıp faaliyet gösteren iştirakçi dokümanı sahipleri yurtdışına hizmet verip kar ettiklerinde birinci 10 yıl hiç kurumlar vergisi ödemeyecekler Sonraki yıllarda da elde ettikleri çıkarın 25 i üzerinden vergi verecekler BSMV damga vergisi istinası ise süresiz olarak uygulanacak Bölgede çalışmak için yurtdışından İstanbul a gelecek olan finans çalışanlarına ise çeşitli kurallar altında sağlanan fiyatların 60 ila 80 inin gelir vergisinden istisna edilmesi de ayrıyeten cazip bir uygulama Özetle tabir etmek gerekirse Türkiye bu kanun teklifi ile yıllarca pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkenin memleketler arası finansı kendisine çekip kimi kentlerini finans merkezi yapma konusundaki uygulamalarına muadil bir uygulamayı hayata geçiriyor Türkiye bu yasa teklifi ile finans dalında faaliyet gösteren memleketler arası sermayeye finans çalışanlarına ve finansal teknolojiye kapılarını gerisine kadar açıyor
MERKEZ OLMANIN EN DEĞERLİ ÖGESİ EKONOMİK HUKUKSAL BEŞERİ VE FİZİKİ YAPIDIR
Burcu Aydın Özüdoğru Bilkent Üniversitesi YZ Öğretim Üyesi Eski IMF Ekonomisti
İstanbul u memleketler arası bir finans merkezi yapma projesi yaklaşık 15 yıl öncesine dayanan bir projedir 2007 13 yıllarını kapsayan 9 Kalkınma Planı nda İstanbul Milletlerarası Finans Merkezi Projesi ile İstanbul un bölgesel ve global bir finans merkezi olması amaçlanmıştı Global finansal kriz öncesi yıllarda Türkiye gelişmekte olan ülkeler ortasında parlayan yıldızlardan biriydi ve finansal yatırımcıların Türkiye ye olan ilgisiyle bölgesel bir finans merkezi olma ismine kıymetli bir adaydı 2010 lu yılların ikinci yarısında uygulanan iktisat siyasetlerinin finansal piyasalar açısından öngörülebilirliğini yitirmesiyle birlikte ise memleketler arası yatırımcılar ülkemizdeki fi ziki ve portföy yatırımlarını kıymetli ölçüde azalttı Meclise sunulan İFM tasarısında milletlerarası finansal yatırımcıyı ülkemize çekmek için gelir ve kurumlar vergisi ile finansal faaliyet harçlarından muafiyet üzere vergisel havuçlar sunulduğunu görüyoruz Meğer yapılan çalışmalar bir kentin finansal merkez olmasını sağlayan en kıymetli ögelerin ülkenin ekonomik tüzel beşeri ve fi ziki yapısı olduğunu gösteriyor Örneğin Londra yahut New York un birer finans merkezi olması bu kentlerin elinde tuttuğu yetişmiş insan gücü eğitim sistemi ulaşım ve bilişim altyapısı ile ülkelerinin hukuksal ve ekonomik gücüdür Çünkü her iki ülke de vergi yükü açısından memleketler arası ölçekte dezavantajlı bir pozisyondadır
SINIRLI DA OLSA VERGİ CENNETİ HALİNE GETİRİLMEK İSTENİYOR
Yılmaz Sezer Aktüel Küme İdare Konseyi Lideri
Sunulan kanun teklifi ne nazaran IFM özerk bir bölge haline getirilen sonluda olsa tabir yerinde ise bir Vergi Cenneti haline getirilmek istenilmektedir Kelam konusu teklife nazaran Kurumlar Vergisi 2022 2031 tarihleri ortasında oran 0 sıfır olarak uygulanacak Gelir Vergisi Çalışanların fiyatları üzerinde muhakkak kurallar dahilinde makul oranlarda vergi kesintisi yapılmayacak Finansal faaliyetlere ait 5 yıl mühletle harç ödemeyecektir IFM nin küresel bir finans markası haline gelebilmesi için yerinde ve gerekli önlemler fakat dünya genelinde var olan ekonomik külfetler muhakkak bir mühlet devam edeceği düşünülecek olursa yabancı yatırımcılara ek teşvikler de getirilebilir Mevcut hali ile yalnızca yabancı işçi çalıştıranlara bir farklılık verilmiş durumda meğer kurumlar vergisi başta olmak üzere faaliyet harçlarının müddetli istihdam yabancı yatırıcımlar için daha uzun uygulanabilir
