Ipsos tarafından gerçekleştirilen koronavirüs salgını ve toplum araştırması ile son periyotta dünyada ve ülkemizde tekrar artan hadiseler hakkında bireylerin davranış eğilimleri incelendi. Geçmişe göre bugünkü sayılara bakıldığında olay sayılarının artıp artmayacağı, artsa bile tehlikeli boyutlara gelip gelmeyeceğine yönelik aktüel kanılar neler? Bireylerin kendileri ya da aileleri için salgının yine tehlikeli boyutlara gelip/ gelmeyeceği, bu durumun toplumda yarattığı korku ve kaygı durumları, aşı olma ve önlemlere yönelik yeni söz, tavır ve davranışları araştırıldı. 18 yaş üstü Türkiye temsili 800 birey ile online anket tekniği üzerinden gerçekleştirilen araştırmadan çıkan en çarpıcı sonuçlar şöyle:
Tekrar tehlike oluşturma riski
Vaka sayılarının tekrar artması ile birlikte her 10 şahıstan 4’ü olay sayılarının daha da artacağını ve salgının tekrar tehlikeli boyutlara ulaşacağını düşünüyor. Lakin benzeri oranda bir kitle ise hadise sayıları artsa bile salgının eskisi kadar tehlikeli olmayacağı görüşünde. Salgınının bittiği konusunda görüş bildirenlerin oranı ise yalnızca %11. Hadise sayılarının 20 binlerde olduğu Mart ayında her 10 bireyden 7’si salgının kendileri ve aileleri için tehlike oluşturduğunu düşünürken olay sayıları tekrar artmaya başlasa bile bugün bu oran %54 düzeyinde. Öbür dikkat alımlı bir bulgu ise toplumun %37’sinin bu virüsün tehlike oluşturmayacağı görüşünde olması.
Endişeli olanların sayısı artıyor
Salgının tekrar tehlike oluşturacağını düşünenlerin oranı %54 düzeyindeyken kendisinin ya da ailesinden birinin koronavirüse yakalanacağı konusunda telaşlı olan bireylerin oranı daha yüksek (%64). Bu tasa seviyesi hadise sayılarının günlük 1500’e düştüğü Mayıs ayından çok farklı olmasa da çok telaşlı olduğunu belirten bireylerin oranı daha yüksek. Ve her 10 şahıstan 3’ü bu hususta da telaşlı değil.
Toplumun %30’u salgının birinci gününden beri telaşlı olduğunu bu bahiste hiç rahatlamadığını belirtiyor. Olay sayılarının azalması, kısıtlamaların kaldırılması ve yaz aylarının da gelmesi ile birlikte toplumun %44’ünün salgın konusunda kendilerini rahat hissetmeye başladığı lakin olay sayılarının artması ile birlikte tasalarının tekrar arttığı görülüyor. Bugün salgın konusunda rahat olan bireylerin oranı ise %26.
Hatırlatma dozu ve maske
Hatırlatma dozlarının tekrar açıldığı bugünlerde bireylerin %25’’i kesinlikle aşı yaptıracağını %18’i de aşı yaptırabileceğini belirtiyor. Toplamda aşı yaptırma eğiliminde olan bireylerin oranı bugün için %43. Lakin aşı yaptırmayacağını söyleyenlerin oranı epey yüksek. Her 10 şahıstan 4’ü aşı yaptırmayacağını belirtiyor.
Vaka sayılarından bağımsız salgının devam ediyor olmasından ötürü bireylerin %28’i kapalı alanlarda maske takmaya devam ediyor. Olay sayılarının artması ile birlikte %25’lik bir kesim maskeyi artık takmıyor olsa bile tekrar takmayı düşündüğünü belirtiyor. Öbür taraftan her 3 şahıstan biri maske takmayı bıraktığını ve takmayı da düşünmüyor.
Toplum ikiye bölündü
Ipsos Türkiye CEO’su Sidar Gedik bilgilerle ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: “COVID- 19 canavarı yok olmaya mı yaklaştı yoksa aslında süreksiz bir uykuya mı dalmıştı? Son haftalarda yine yükselişe geçen hadise sayıları akıllara bu soruyu getirdi. Bu soru toplumu iki büyük kesime ayırmış halde, on kişinin beşi salgının eski gücüne kavuşamayarak yok olmaya yanlışsız gideceğini, dördü ise öldü sanılan canavarın yine hortlayacağını düşünüyor. Salgının kendisi ve sevdikleri için bir tehlike oluşturduğunu düşünenlerin oranı da hala yarıyı geçiyor, bu oran zati daha aşağıya hiç düşmemişti. Salgının başlangıcından beri çeşitli vakitlerde yaptığımız ölçümlerde toplumun dörtte birinin telaşlı olmadığını, tedbirlere ve aşılara da aralı olduklarını tespit etmiştik, bu tablo hala devam ediyor. Her dört şahıstan biri ben zati baştan beri kaygı değildim diyor. Tekrar her dört şahıstan biri aşı olmayı düşünmüyor.”
Maske taraftarları yüzde 40
Yaklaşık olarak 10 vatandaştan 3’ü maske takmayı hala sürdürüyor, maske kullanımını bırakan lakin tekrar başlamayı düşünenler ile birlikte maske taraftarlarının oranı %40’ı aşıyor. Fakat her 3 bireyden biri de maskeye karşı tavır sergiliyor. Sidar Gedik bu durumu şu sözlerle yorumluyor: “Umarım elde edilmiş olan bağışıklık düzeyi, mevsim tesirleri yahut öbür varyantlar ile kaybedilmez. Zira dünyanın savaş, tedarik sorunları, ekonomik krizler ile çalkalandığı şu devirde salgını geride bırakmış olmayı sahiden çok istiyoruz, dahası buna dayanılmaz muhtaçlığımız var.”
