İş dünyasında bayanların temsilini ve liderliğini artırmak için UN Küresel Compact’in üçüncü kere hayata geçirdiği Gaye Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (Target Gender Equality) programının yeni devri Türkiye’de başladı. 52 ülkede eş vakitli yürütülen Program ile Küresel Compact Türkiye, iştirakçi şirketlerin üst idarede bayan sayılarını artıracak gayeler belirlemesine ve bunlara ulaşmasına yönelik çalışmalar yapılacak. Program, şirketlere özel performans tahlili, kapasite geliştirme atölyeleri, birbirinden öğrenme ve çok paydaşlı diyalog ortamları da sunuyor.
Hem Türkiye’de hem de global düzeyde bayanlar; eğitime, iş hayatına ve toplumsal hayata eşit düzeyde katılamıyor. Genel olarak, bayanların işten elde edilen toplam gelirdeki (emek geliri) hissesi 1990’da yüzde 30’a yaklaşırken bugün yüzde 35’in altında kaldı. Bayan istihdamının yüzde 60’ı ise her türlü toplumsal muhafaza ve işten çıkarmaya karşı dayanaklardan muaf olan kayıt dışı iktisatta yer alıyor.
Toplumsal cinsiyet eşitliği, bugün birçok şirketin önceliklendirdiği alanlardan biri. İş dünyasının en çok odaklandığı alanları ise işgücüne iştirak oranı, bakım hizmetleri, eşit işe eşit fiyat, ebeveyn müsaadeleri, bayan girişimciliği, cam tavan üzere başlıklar oluşturuyor. UN Küresel Compact’in 2021 yılı CEO araştırmasına nazaran şirketlerin yüzde 81’i eşit fırsat siyasetini benimsemiş durumda. Araştırmaya katılan şirketlerin yarısından fazlası (55) doğum müsaadesi, çocuk bakımı ve doğum sonrası müsaade takviyesi dahil olmak üzere çalışan anne-babaları destekleyen siyasetlere sahip olduğunu bildirdi.
Program şirketlerin toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik uygulamalarını ve üst idarede bayan liderliğinin artırılması desteklemek üzere tasarlandı.
UN Küresel Compact’in bir öbür çalışması ise şirketlerin taahhüt ve siyasetleri uygulama, ilerlemeyi ölçme ve raporlama mevzularında dayanağa gereksinimi olduğunu ortaya koyuyor. 8 Mart’ta yayımlanan “WEPs Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Tahlili Aracı Raporu” kelam konusu öz kıymetlendirme aracını dolduran 117 ülkeden 2.682 şirketin toplu bulgularını sunuyor. Finansal hizmetlerden güce kadar çeşitli kesimleri kapsayan rapora nazaran toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik taahhüt veren şirketlerin oranı 2020 yılına nazaran yüzde on artış gösterdi. Fakat bu taahhütleri uygulama, ölçüm ve şeffaflık düzeyleri yüzde 1-2 düzeylerinde seyrediyor. Bu durum da bir sefer daha şirketlerin taahhütlerini aksiyona geçirmekte zorlandıklarını bizlere gösteriyor.
Global Compact Türkiye, bu yıl üçüncüsünü başlattığı ve 52 ülkede uygulanacak Gaye Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (Target Gender Equality) programı ile üst idarede bayan liderliğini artırmayı hedefliyor. Programla UN Küresel Compact, üye şirketlerine yönelik performans tahlili, kapasite geliştirme atölyeleri, birbirinden öğrenme ve çok paydaşlı diyalog ortamlarını sağlayarak şirketleri bayanların üst seviyede temsili ve liderliği için argümanlı ve gerçekçi maksatlar belirleme ve bunlara ulaşma konusunda destekliyor. Program 2023 yılının mart ayına kadar sürecek.
Katılımcıların üçte ikisi idare şurasında eşitliği hedefliyor
Programın evvelki devir çıktılarına bakıldığında da olumlu ilerlemeler dikkat çekiyor. Dünya genelinde yaklaşık 1000 şirket hareket planları üzerine çalıştı. Şirketlerin yüzde 83’ü, Aksiyon Planı oluşturdu yahut mevcut bir Hareket Planını uyarladı. Şirketlerin yüzde 56’sı üst idarede, yüzde 63’ü idare konseylerinde 2025’e gelindiğinde toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamayı hedefliyor. İştirakçilerin yaklaşık yüzde 70’i, şirketin toplumsal cinsiyet eşitliğini ilerletme gayelerine yönelik ilerlemeyi izlemek için KPI’larını uygulamaya koyduğunu bildirdi.
Programın üçüncü devri 25 şirketin iştirakiyle başladı
Hedef Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (Target Gender Equality) programının üçüncü devri, 25 şirketin iştirakiyle 23 Haziran’daki toplantı ile başladı.
Toplantının açılışında konuşan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalışma Kümesi Eş Lideri Erdal Karamercan: “Mevcut ve kronik eşitsizliklere tahlil bulmaya çalışırken meydana gelen yeni krizler kaydedilen ilerlemeyi de tehdit ediyor. Yapılan çalışmalar bayanların, ekonomik kriz, savaş ve pandeminin ardıl tesirleriyle hayatın her alanında daha da fazla olumsuz etkilendiğini gösteriyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması içinse iş dünyasının rolü kritik. Bunun için şirketlerin, eşitliğin kazandırdığını fark etmesi ve liderlik hayati bir değer arz ediyor. Bunun için kurumların durum tespiti yapması, argümanlı ve somut amaçlar belirlemesi gerekiyor. Bu program sayesinde bizler bu yolda nerede olduğumuzu görecek, paydaşlarımızla bilgi ve tecrübe paylaşacak, şirket özelinde belirlenen maksatlara nasıl ulaşacağımıza istikamet verecek aksiyon planları hazırlayacağız” dedi.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalışma Kümesi Eşbaşkanı Melsa Ararat: “Şirketlerin benimsedikleri ayrımcılığa karşı bayanları güçlendirmeyi hedefleyen prensipler, siyasetler ve uygulamalar şirketlerin ekosistemleri içinde yaygınlaşarak toplumu etkileme potansiyeline sahip. Şirketler eşitliği kendi tertipleri içinde hayata geçirerek bir yandan bayanları karar sistemlerine dahil etmenin sonuçlarından yararlanırken başka yandan kurumsal yurttaşlar olarak yurttaşların insan haklarının korunduğu bir uygulama alanı oluşturuyorlar. Bu alandaki pratiklerden edinilen tecrübelerin şirketlerin öteki alanlardaki dönüşüm eforları için de bir öğrenme fırsatı yaratacağı inancındayım” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
