Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri Prof. Dr. İsmail Demir, ABD’nin Türkiye’yi F-35 programından çıkarmasının türel bir tabanı olmadığını söyleyerek, “F-35 programından hiçbir ülke tek taraflı çıkartılamaz demiştik. ABD’nin son mektubu bizi haklı çıkardı” dedi.
ABD ile yaşanan tansiyona tahlil bulunması için diyalog sürecinin başlatılacağına vurgu yapan Demir, “Uçaklarımızla ilgili oluşan haklarımızın zayi olmaması için hukuk temelli bir yaklaşımla müttefiklik ruhuna da karşıt olmayacak formda bir tahlil bulunmasıyla ilgili diyalog süreci başlayacak” iletisi verdi.
Demir, İktisat Muhabirleri Derneği (EMD) İdare Şurası üyeleriyle bir ortaya geldi. EMD Lideri Turgay Türker, Savunma Sanayii Lideri Demir’e yeni başlatılan EMD Akademi hakkında kısa bir bilgi verdi.
Görüşmede ABD ile yaşanan F-35 probleminden savunma sanayiindeki gelişmelere kadar değerli başlıklarda soruları yanıtlayan Demir, şu değerlendirmeleri yaptı:
“‘Türkiye’yi programdan çıkarttım’ demenin hukuksal tabanı yoktur”
F-35 programından çıkartılma ve F-35’lerimizin bir kısmının verilmemesi hususlarının bir tüzel yeri var, mutabakat zaptına
dayalı bir iştirak var. Biz bu imzalanan metin çerçevesinde rastgele bir ortağın ana ülke olsa bile öteki bir ortağı çıkarttım demekle çıkartamayacağını söyledik, zira bu metne nazaran rastgele bir ortağın buradan çıkartılması lakin bütün ortakların oybirliğiyle olur yahut kendisi çekilir.
Bunun hiçbirisi gerçekleşmediği halde ‘Türkiye’yi çıkarttım’ açıklamalarının bir tüzel yeri yoktur. Geçen ay yazılan bir mektupta da ABD’liler bunu bir nevi itiraf etmiş oldular, zira söylediklerine nazaran bu mutabakat zaptı çerçevesinden kendileri çekildiklerini, farklı bir mutabakat zaptı ile işe devam edeceklerini
bildiriyorlar.
“Diyalog süreci başlayacak”
Biz bu kurduğumuz tablodan birisini çıkartamayacağımızı anladım, onun için biz bu masadan kalkalım, öteki işimize gelenleri de alalım, ancak başka metin askıda kalsın. Yani türel olarak kararsız olamasa da pratik olarak kararsız kalsın manasında bir adıma gidildi. Lakin başka yandan da bu mevzuyla ilgili temaslarımızı ve diyaloglarımızı sürdürelim iradesi var.
Şimdiye kadar mevzuyla ilgili yalnızca biz yaptık oldu deyip basına verdikleri demeçlerle bu işi yürütürken, görüşme taleplerimizle ilgili bir suskunluk varken, böylelikle bir görüşme zinciri açılmış olacak. Sonucunda de bu iştirak çerçevesinde, uçaklarımızla ilgili oluşan haklarımızın zayi olmaması, hukuk temelli bir yaklaşımla müttefiklik ruhuna da muhalif olmayacak halde bir tahlil bulunmasıyla ilgili diyalog süreci başlayacak.
“Müttefiklik ruhu içinde çözülsün”
Muahede çerçevesinde bir uyuşmazlık olması durumunda öncelikle tarafların kendi ortalarında bunu çözümlemesi üzere bir cümle var. Onun dışında de öteki bir cümle yok.
Onun için de şimdiye kadar tarafların kendi ortalarında konuşmasıyla ilgili de bir yer oluşturulmamıştı, artık bu taban en azından açılmış oldu.
Umulur ki, yani hakkaniyet ölçülerinde bir taraf muhakkak bir katkı yapmış, o katkının karşılığında oluşturulması gereken kıymetler var, bunu oluşturmaya başlamışken bu yarıda kesilmiş.
Bunun müzakeresi yapılır, bu bedelden ne kadar istifade edildi, zira bu ölçünün bir kısmı ortak olmak için verilen, bir kısmı uçaklara bedel olarak verilen, bu ikisi kendi içinde başka tabanlarda tartışılabilir.
Lakin sürece başladıktan sonra bunun sonucu görülecek. Beklentimiz o ki, tekrar işte müttefiklik ruhu, ittifak ruhu içinde birbirleriyle ilgileri olmuş ve olacak iki müttefikin belli bir adil ölçüde bu sıkıntıyı çözümlemeleri beklenir. Konuşmazsan hiçbir şeyi çözemezsin, bir yandan konuşmamız başlamış oldu.
