TÜSİAD Başkanlığı yapan Boyner Küme Onursal Lideri Osman Boyner, en tartışmalı devirlerin 12 Eylül’de yaşandığını belirterek, “Doğal, 12 Eylül’e giden günler ve sonrası çok külfetli bir periyottu. Silah konuştuğu vakit akıl susar. Üyelerin hüsn-ü niyetle yaptığı pek çok faaliyet haksız karalamalara yol açtı.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin önde gelen 12 iş adamı tarafından 12 Mart Muhtırası’nın çabucak sonrasında kurulan TÜSİAD 50 yılı geride bıraktı. Türk iş dünyasının sesi olmayı 50 yıldır sürdüren eski TÜSİAD Lideri Osman Boyner, Gazete Oksijen’den Elif Ergu Demiral’a konuştu.
Söyleşinin satır başları şu halde….
Osman Beyefendi, TÜSİAD‘ın kuruluşuna nasıl karar verildiğini sizden dinlemek isterim…
“1970’lerin başında İstanbul Sanayi Odası’nda meclis üyeliği yapıyordum. Olağan İSO önemli bir kuruluş, hala de öyledir fakat nihayetinde mesleksel bir kuruluş. Batıdaki sivil toplum kuruluşları üzere farklı bir oluşum fikri orada ortaya çıktı. Gayemiz Atatürk’ün maksadı, Türkiye’yi muasır medeniyetler düzeyine çıkarmak. Bunun için de demokrasi ve müteşebbislerin ahenkli formda çalışması kaidedir diye düşünüldü.
Vehbi Beyefendi, Sakıp Beyefendi, Nejat Beyefendi doğal Feyyaz Beyefendi de çok önayak oldu. Bunu bir “Birlik” olarak kurduk. Yalnızca İstanbul’da değil tüm Türkiye sathında olsun fikri savunuldu. Çok isabetli bir fikirdi. Yanımıza İzmir’den de değerli sanayicileri kattık. Vehbi Beyefendi Ankaralı’ydı, Sakıp Beyefendiler Adana’dandı. İstanbul dışında yatırımı, fabrikası olanlar çoğunluktaydı. 12 kişi metnin altına imzamızı koyduk ve birliği kurduk.“
1971 yılında birinci toplantıyı nasıl bir ortamda yapmıştınız? O günlerde gündeminizde neler vardı?
“Muhtıranın çabucak sonrasında sıkıyönetim günleriydi. Grevler, lokavtlar çok sık yaşanıyordu. Bir ortak akılda, ortak pahalar etrafında buluşmak, örnek işler yapmak gerekiyordu. İktisat, şirketler mühimdi ancak çağdaş bir hayat, muasır medeniyetler düzeyinde üreten, üretmek için çalışan ve bilimiyle, kültürüyle, sanatıyla, sporuyla güzel yaşayan bir ülke en önemli bahisti.“
Hatırladığınız en tartışmalı, sorunlu periyot?
“Ben iki periyot TÜSİAD idaresinde misyon aldıktan sonra, toplumsal faaliyetleri layıkıyla yürütebilmek için gereken vakti yaratamadığımdan, etkin vazifeden çekildim. “Bir işi üzerine alınca, o iş ucundan tutarak yapılmamalı” diye düşündüm. Arkadaşlara takviye olmaya devam ettim. Alışılmış, 12 Eylül’e giden günler ve sonrası çok dertli bir periyottu. Silah konuştuğu vakit akıl susar. Üyelerin hüsn-ü niyetle yaptığı pek çok faaliyet haksız karalamalara yol açtı.“
Birlikte yurt dışı seyahatleriniz oluyordu, o seyahatlerden paylaşmak istediğiniz anılarınız var mı?
“Kıbrıs Harekatı sonrasında Amerika Türkiye’ye ambargo koymuştu. Onun kaldırılması için çok uğraş verildi. Hariciyenin çalışmalarına TÜSİAD da dayanak verdi. Bir heyet oluşturup, -eksik, fazla hatırlıyorsam kusura bakılmasın- Feyyaz Beyefendi, Ali Koçman, Jak Kamhi, Rahmi Beyefendi vardı, bir heyet oluşturuldu. Ben de iştirak etmiştim bu heyete. ABD’ye gittik birlikte. Kıymetli makamlarla ve kuruluşlarla görüşmeler yapıldı. Türkiye ambargonun kaldırılmasında muvaffak oldu. Bizim heyetin ve TÜSİAD’ın faaliyetlerinin kararda katkısı oldu.“
