Yarı İletken Sanayisi Derneği (SIA) ile Boston Consulting Group’un hazırlamış olduğu raporda, elektronik tasarım otomasyonu, çip tasarımı ve gelişmiş üretim ekipmanları üzere Ar-Ge ağır faaliyetlerde ABD’nin başı çektiği, Doğu Asya ülkelerinin ise sağlam altyapıya ve vasıflı işgücüne erişim gerektiren çip imalatında ön plana çıktığı kaydedildi.
Raporda ayrıyeten, Çin’in nispeten daha az maharet ve daha çok sermaye gerektiren montaj, paketleme ve testte önder pozisyonda olduğu ve bedel zincirinde genişlemek için güçlü bir halde yatırım yaptığı belirtildi.
Otomotivde başlayarak elektronik bölümüne sıçrayan global çip tedariki sorunu giderek büyürken, çip talebinin karşılanması için gelecek 10 yılda Ar-Ge ve sermaye harcamalarına yaklaşık 3 trilyon dolarlık yatırım yapılması gerektiği belirtiliyor.
Şirketler takviye arayışında
Yarı iletken şirketlerinin, yapay zeka, objelerin interneti yahut otonom araçlar üzere uygulamaları güçlendirmek gayesiyle gitgide daha sofistike çipler geliştirmek için, yıllık 90 milyar doların üzerinde Ar-Ge’ye yatırım yapmaya devam etmesi gerekiyor. Bu fiyat, global yarı iletken satışlarının yaklaşık yüzde 20’sine denk geliyor.
Dünyada gelişmiş yarı iletkenleri TSMC, Samsung ve Intel üzere şirketler üretiyor. Intel, Avrupa’da fabrika kurup üretim yapması için siyaset yapıcılardan 10 milyar dolarlık takviye talep ediyor.
Çiplere yönelik talebin önümüzdeki birkaç yıl içinde artması beklenirken, ABD’li çip üreticisi Intel’in Avrupa ülkeleriyle bu yeni fabrika için bu yaz anlaşacağı öngörülüyor.
En çok ticareti yapılan 4’üncü eser
Çipler, ham petrol, rafine petrol ve otomobillerin akabinde dünyada en çok ticareti yapılan 4’üncü eser olurken, global tüketimin yüzde 25’ini gerçekleştiren ABD ve Çin bu alandaki en büyük pazarlar olarak dikkati çekiyor.
Uzmanlar, bölüm temsilcileri ve hükümetlerin, pazarlara, teknolojilere, sermayeye ve kabiliyetlere global çapta erişimi kolaylaştırmak ve tedarik zincirini daha sağlam hale getirmek için iş birliği yapılması gerektiğinin altını çiziyor.
Çip üretim kapasitesinin yaklaşık yüzde 75’i yüksek sismik aktivite ve jeopolitik tansiyonlara değerli ölçüde maruz kalan bir bölge olan Çin ve Doğu Asya’da ağırlaşıyor. Ayrıyeten, dünyanın en gelişmiş yarı iletken üretim kapasitesinin birden fazla Güney Kore ve Tayvan’da bulunuyor.
Bu bölgelerde doğal afet, altyapı badireleri yahut global çatışmalar yaşanması halinde çip tedarikinde önemli kesintilere neden olabileceği belirtiliyor.
Büsbütün “kendi kendine yeten” yerelleştirilmiş tedarik zincirlerinin değerli ölçüde artan maliyetler yaratacağı ve yarı iletken fiyatlarında yüzde 35-65’lik bir artışa yol açacağı da öngörülüyor.
Dal gelecek yıllarda yüksek vasıflı çalışan külfeti yaşayabilir
Öte yandan yüksek vasıflı çalışanlar, çip üzere Ar-Ge ağır bir kesim için kritik ehemmiyete sahip bulunuyor. Fakat dalın gelecek yıllarda inovasyonun suratını sınırlayabilecek bir yüksek vasıflı çalışan sorunu riskiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor.
Yetenekli çalışan eksikliğinin sanayinin faaliyetleri için büyük ölçekli bir kesinti tehdidi oluşturmasa da gelecek yıllarda süratli ve aralıksız inovasyonu sürdürme hünerini değerli ölçüde zayıflatabileceği kaydediliyor.
Global tedarik kesintilerine yönelik risklere karşı hükümetlerin piyasa odaklı teşvik programlarını hayata geçirmesi gerektiği vurgulanıyor. Ar-Ge ve teknoloji standartları konusunda global ticareti ve memleketler arası iş birliğini daha da teşvik etmek için adımlar atılması gerektiği belirtiliyor.
