Çin hükümetinden yapılan açıklamaya nazaran, iki devlet lideri, Ukrayna probleminde fikir alışverişinde bulundu. Tüm tarafların Ukrayna sıkıntısına uygun tahlil bulmak için sorumlu bir tutumla çalışması gerektiğini vurgulayan Şi, Çin’in bu gaye doğrultusunda rol oynamayı sürdüreceğini kaydetti.
Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana Putin ile ikinci sefer telefonda görüşen Şi, sorunu tarihi bağlamı ve kendi özel şartları içinde değerlendirdiklerini, dünya barışını ve global ekonomik tertibin istikrarını faal biçimde takviyelerini belirtti.
“STRATEJİK EŞ GÜDÜMÜN DERİNLEŞTİRİLMESİ”
Şi, global karışıklık ve dönüşümler karşısında iki ülke alakalarının sağlam bir gelişim ivmesi yakaladığına dikkati çekerek, “Çin’in, egemenlik ve güvenliğe ait temel çıkarları konusunda Rusya ile çalışmayı sürdüreceği” iletisini verdi.
Çin’in Rusya ile, Birleşmiş Milletler (BM), BRICS ve Şanghay İşbirliği Örgütü üzere memleketler arası ve bölgesel örgütlerde bağlantısı güçlendirerek stratejik eş güdümünü derinleştireceğini söz eden Şi, yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkeler ortasında dayanışma ve iş birliğini teşvik etmek, memleketler arası sistemi ve global idaresi daha adil ve makul bir doğrultuya kavuşturmak için birlikte çalışmaya hazır olduklarını vurguladı.
Şi Cinping, iki ülke ortasında iktisat ve ticaret alanındaki pratik iş birliğinin giderek geliştiğine, Çinlilerin “Heylongciang” ismini verdiği Amur Irmağı uzunluğundaki, Çin’in Heyhı ile Rusya’nın Blagoveşçensk kentlerini birleştiren köprünün açılmasının yeni bir kanal açtığına işaret etti.
Haziran başında açılan köprü, iki ülkeyi ayıran ırmak üzerindeki birinci hudut köprüsü olmuştu.
Rusya’nın görüşmeye ait açıklamasında ise Şi’nin “Rusya’nın, güvenliğine yönelik dış güçler tarafından oluşturulan tehditler karşısında temel ulusal çıkarlarını korumak için attığı adımların meşruiyetine” dikkati çektiği aktarıldı.
“LİMİTSİZ DOSTLUK”
BM Güvenlik Kurulu’nun daimi üyesi olan iki ülkenin devlet lideri, Pekin’de şubat ayında düzenlenen 2022 Kış Olimpiyatları açılış merasimi öncesinde yüz yüze görüşmüş, görüşmede “iki ülke ortasında dostluğun limiti olmadığı” vurgulanmıştı.
Rusya, Olimpiyatların çabucak akabinde Ukrayna’daki askeri operasyonu başlatmış, operasyon başlamasının ikinci gününde, 25 Şubat’ta, Şi ile Putin ortasında telefon görüşmesi yapılmıştı. Görüşmede “Şi’nin, Rusya ve Ukrayna’ya sorunu müzakereyle çözme davetinde bulunduğu” aktarılmıştı.
ÇİN, RUS PETROL VE DOĞAL GAZININ YENİ PAZARI OLABİLİR
Dünyanın en büyük ikinci iktisadı olan güç gereksinimindeki Çin, Ukrayna Savaşı’nın akabinde Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle Avrupa’ya güç ihracatının kesilmesi durumunda Rus petrol ve doğal gazının yönelebileceği kıymetli bir pazar pozisyonunda bulunuyor.
Pekin idaresi, krizin başlangıcından bu yana Ukrayna’daki savaş ile ilgili “işgal”, “saldırı” sözcüklerini ve “kınama” manasına gelecek tabirleri kullanmaktan kaçınıyor.
İki ülke ortasında 2021’in sonunda 146,9 milyar dolara ulaşan ticaret hacminin yaklaşık üçte ikisini Çin’in Rusya’dan doğal gaz ve petrol ithalatı oluşturuyor. Rus güç şirketi Gazprom, mayıs başında yaptığı açıklamada, Çin’e doğal gaz ihracatının, yılın birinci dört ayında geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 60 arttığını bildirmişti.
