Üst seviye bir ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilisi, merkez bankasının yürüttüğü tahvil alım programının iktisat ve istihdamdaki toparlanmayı desteklemek için gerekli olduğunu fakat alımların azaltılmasını değerlendirmeye yaklaştıklarını tabir etti.
San Francisco Fed Lideri Mary Daly, dün CNBC’ye yaptığı açıklamada ayda 120 milyar dolar seviyesindeki tahvil alımlarının azaltılması hakkında “(Alımların) azaltılmasını görüşmeye başlamak için yapılan görüşmelerden bahsediyoruz” dedi.
Fed’in tahvil alımları, neredeyse sıfır düzeyindeki faizlerle birlikte borçlanma maliyetlerini düşük tutulmasını sağlıyor ve istihdam yaratacak yatırımları kolaylaştırıyor.
“İstihdam artacak lakin pandemi öncesine nazaran 8 milyon kişi hala işsiz”
Daly, “Herkesin şunu bildiğinden emin olmak isterim ki bu söylediklerin şu anda bir şey yapılacağı manasına gelmiyor” dedi. Daly istihdamın artacağına inandığını lakin hâlâ salgın öncesi periyoda kıyasla 8 milyon kişinin işsiz olduğuna dikkat çekerek, “Şu anda politikalarımız uygun bir noktada. Bu hususta sabırlı olmamız gerekiyor” dedi.
Daly’den evvel konuşan Fed Lider Yardımcısı Richard Clarida da Fed’in ileriki bir periyotta iktisada daha az yardımcı olmasının görüşüleceğini lisana getirdi. Clarida “Tahvil alımında yavaşlatmayı görüşeceğimiz o günler de gelebilir. Nisan görüşmesinde odak noktamız bu değildi. Bu durum data akışına bağlı olacaktır” dedi.
Avrupa’da PEPP gündemde…
Fed ile ilgili gündeme gelen varlık alımlarının azaltılması hususu Avrupa iktisadı için de geçerli. Avrupa Merkez Bankası (ECB) İdare Heyeti Üyesi Fabio Panetta ECB’nin 10 Haziran’daki toplantısından sonra tahvil alım programında azaltıma gitmemesi gerektiğini söyledi. Panetta Japon Nikkei gazetesine yaptığı açıklamada, ekonomik toparlanmanın hala birinci evrelerinde olduğunu ve enflasyonun istek edilen düzeyde olmadığını söylerken, “Bugün gördüğümüz şartlar tahvil alımlarını azaltmaya başlamak için kâfi değil ve PEPP tahvil alım programını kademeli olarak azaltmayı kıymetlendirme için şimdi çok erken” diye ekledi. Panetta ECB’nin salgın hastalık nedeniyle başlattığı 1.85 trilyon euro fiyatındaki tahvil alım programı PEPP’in evvel salgın hastalığın enflasyonu düşürücü tesirini ortadan kaldırması, sonra da enflasyonun sürdürülebilir bir düzeye gelmesini sağlaması gerektiğini tabir etti.
Powell ‘henüz erken’ diyor ancak…
Fed Lideri Jerome Powell daha geçtiğimiz ay merkez bankasının iktisada verdiği dayanağı azaltmasını konuşmak için şimdi çok erken olduğunu söylemişti. Fakat görüşmelerin yakın bir vakitte başlayabileceğinin söylenmeye başlaması Fed’in tavrında değişime işaret etti.
Fed yetkilileri rastgele bir değişim yapmadan evvel 2013’te eski Lider Ben Bernanke’nin sürpriz bir biçimde tahvil alımında azaltıma gidip tahvil getirilerinin çok süratli halde yükselmesine neden olduğu çalkantıdan kaçınmak için piyasalara kâfi ihtarda bulunacaklarını taahhüt etmişlerdi.
Fed’in Nisan ayındaki para siyaseti toplantısından bu yana bu yana iki kıdemli Fed yetkilisi tahvil alımlarını azaltma hakkındaki görüşmelerin yakında başlayacağına işaret eden açıklamalarda bulunurken öbür yetkililer de yaşanan fiyat artışlarının enflasyon döngüsünün kalıcı bir ögesi haline gelmesi halinde oluşabilecek sıkıntılara vurgu yapıyorlar.
Fed faizleri iktisat eski istihdam düzeylerine dönene ve enflasyon yüzde 2 olan maksadı aşana kadar yükseltmeyeceğini daha evvel belirtmişti.
Lakin Fed’in bu faizleri yükseltmeme taahhütü birçok ekonomistin enflasyon konusunda merkez bankasının fazla rahat davrandığı formunda tenkitlerine neden oldu. Kimi ekonomistler bu tavrın ekonomiyi tekrar resesyona sürükleyebilecek ve enflasyonla gayret için peşpeşe faiz artırımına gidilecek bir ortama yer hazırlamasından kaygı duyuyorlar.
Fed yetkililerinin birden fazla enflasyonda son aylarda görülen artışın çözülmesi vakit alacak tedarik ve istihdam piyasalarındaki dar boğazdan kaynaklandığı için süreksiz olduğuna inanıyor.
Fed’in yakından takip ettiği enflasyon göstergesi olan şahsî tüketim harcamaları verisi Cuma günü açıklanacak. Besin ve güç dışındaki ferdî tüketim harcamaları endeksinin Nisan ayında yüzde 2.9 düzeyinde açıklanarak Fed’in yüzde 2 olan maksadının üzerinde açıklanması bekleniyor. Şayet data beklentiler düzeyinde gelirse 1993 yılı Haziran ayından bu yana en yüksek düzeye çıkmış olacak.
Fed’in bir sonraki para siyaseti toplantısı 15-16 Haziran tarihinde yapılacak.
