İktisat Servisi
Tam kapanma ilan edilmesiyle ibraz mühletinin son günü 30 Nisan ile 31 Mayıs ortasına denk gelen çeklerin ödemesi 1 Haziran’a ertelendi. Bu karar piyasalarda kaos tesiri yarattı. Yaşanan kaos üzerine Ticaret Bakanlığı, ibraz mühletinin son günü 30 Nisan 2021 ila 31 Mayıs 2021 tarihleri ortasına denk gelen çeklerin bu tarihler ortasında bankaya ibrazı halinde, hesapta karşılığının bulunması kaydıyla ödenmesi gerektiğini duyurdu.
Çekte yaşanan kaos iş insanlarının ve ekonomistlerin yansısını çekti. Toplumsal medyada şu yorumlar yapıldı:
TOBB Lideri Rifat Hicarcıklıoğlu: Dün yapılan çek düzenlemesi ile ilgili karşılığı olan çeklerin de tahsil edilemediği şikayetleri geliyor. Karşılığı olan çeklerin ödenmemesi bütün sistemi kilitliyor. Bu sorunun hemen çözülmesini, tüm iş dünyamız ismine talep ediyoruz.
Ekonomist Uğur Gürses: Popülizm yapalım derken çek skandalı yarattılar. Gece yarısı 10 milletvekili sonuçlarını düşünmeden teklif verip yasa unsuru geçirdi. Mali sistemi-ödemeleri bloke ettiler. Çeki keşide eden bile ödeyemez durumda.
İş insanı Nasrullah Ayan: Bütün bu hengamede size bir şey hatırlatayım.. “Çekte tarih olmaz”. “Çeki ibraz edemezsin” diye hiç bir genelge de olmaz..
Hukukçu Atasoy Zer: Çekte vade yoktur, zira çek bir ödeme aracıdır, borçlanma aracı değildir.” kuralını aksine çeviren birinci ülke Türkiye’dir ve Türkiye’de çek bir borçlanma aracı olarak kullanılır. ABD ve kıta Avrupasında, çeki alan bankaya ibraz eder ve karşılığını tahsil eder.
Bloomberg Genel Yayın Direktörü Gökhan Şen: Çek ibraz yasağı ile ticaret durmuş durumda. Derhal geri alınması gerekiyor. Yeterli niyetle, bu periyotta kimse iflas etmesin diye gelen düzenleme ticareti durdurdu…
Bankacı ve Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri Kerim Rota: Bugüne kadar tek beceremedikleri finansal sistemin ödeme zincirini kırmaktı, onu da başardılar. Devletin alacaklarını ertelemek yerine milletin çeklerini ertelediler. Çekini tahsil edip maaş vergi ödeyecek olan kara kara düşünsün. Çekini ödeyemeyecekler de 1 ay uykusuz kalsın.
Ekonomist Arda Tunca:
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası İdare Şurası Lideri Davut Çetin: Akaryakıt dalıyla ilgili Vergi Yordam Kanunu değişikliğine ek yapılarak icra-iflas, haciz süreçleri ve çek ibrazı 31 Mayıs’a kadar durduruldu. Çekte ibraz süreci değil, karşılıksız süreci durdurulmalı ve çek kredisi sağlanmalıdır, aksi halde ödeme sistemi zincirleme aksar.
Ekonomistlerin reaksiyonlarının akabinde Ticaret Bakanlığından açıklama geldi. Açıklamaya nazaran 30 Nisan-31 Mayıs 2021 tarihi ortasına denk gelen çeklerin, bu tarihler ortasında bankaya ibrazı halinde, çek hesap sahibinin hesabında karşılığının bulunması kaydıyla ödenmesi gerektiği belirtildi.
Açıklamanın akabinde reaksiyon gösteren ekonomistlerden yeni açıklamalar geldi. Açıklamalarda şöyle:
Ekonomist Arda Tunca: Takas sistemi tekrar açıldı. Dün gece yok edilen çek takası az evvel yeniden açıldı. Neden? Vizyonsuz, çok taraflı düşünülmeden, analitik tahlil yapılmadan alınan kararlar nedeniyle. Dış siyaset, sıhhat, iktisat, v.s. her cephede daima zigzag çiziliyor. Nitelikli idare kural. Takas sistemi açılmasaydı ne olacaktı? Mayıs ayında ödeme yapmak isteyenlerin ve tahsilat yapacakların nakit akışları ağır hasar alacaktı. Hammadde tedariki, maaş ödemesi, kredi geri ödemesi performansı düşecekti. Satış/tedarik gerçekleşmesi düşerken cirolar düşecek, banka kredileri devam ettiği için devam eden finansman maliyetleriyle yeterli yönetilen kurumlar bile ziyan yazacaktı.
Kerim Rota: Hayatı boyunca çek yazdığını yahut tahsile vermediğini düşündüğüm 10 Milletvekilinin teklifi ile kanunlaşan uygulamaya, yaşanan kaos sonrasında Ticaret Bakanlığının “basın duyurusu” ile pardon denmiş oldu. Siz ortaya girmeseniz ticaret dünyası sorunu kendi ortasında zati çözerdi.
TIKLAYIN: Çek ödemelerindeki kaosla ilgili Ticaret Bakanlığı’ndan açıklama: Hesapta para varsa çabucak ödenebilir
TIKLAYIN: Çek kaosu: İbraz mühletinin ertelenmesi piyasada kaos yarattı
