Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun’da 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile için yaş çay hasat dönemi açıldı. Üreticiler de bahçelere girerek, hasat olgunluğuna erişen çaylarını toplamaya başladı. Hasadını kendisi yapamayan üreticiler için de Türkiye’de oturma müsaadesi bulunan Gambiya, Senegal, Sudan ve Zambiya uyruklu işçiler devreye girdi. Afrikalı personeller, günlük 300-400 TL yevmiye ile çay topluyor. Emekçiler, sabah erken saatlerde girdikleri bahçelerde gün uzunluğu hasat yapıyor, topladıkları çayları ise alım yerlerine ulaştırıyor.
”1 MİLYAR TL ÇAY ÇALIŞANINA GİDİYOR”
Çay Üreticileri Dayanışma Derneği (ÇAYÜDAD) Lideri Mustafa Mavi, bölgede 1,5 milyon ton yaş çay hasadının yapıldığını belirterek, “Bunun yarısını bahçe sahibi, öbür yarısını ise personeller topluyor. 750 bin ton çayı vilayet dışından gelenler ve yabancı personeller hasat ediyor. Hesaplamalara nazaran yaklaşık 1 milyar TL üzere bir sayı, çay emekçileri aracılığı ile bölgemizden gidiyor. Bu sayının bölgemizde kalması için çayımızı biz toplamalıyız” dedi.
”KENDİ ÇAYIMIZI KENDİMİZ TOPLAYALIM”
Çaykur Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim de pandemi devrinde hudut kapılarının kapalı olması nedeniyle yabancı emekçilerin bölgeye gelemediğini hatırlatarak, üreticilerin ailece çay topladıklarını söyledi. Alim, “Bu yıl da üreticilerimizin kendi çaylarını ailece hasat etmelerini istiyoruz. Kendi çayımızı, kendimiz toplayalım. Böylelikle emekçiye verilecek paralarda kendi aile ekonomilerine kalacaktır” diye konuştu.
Afrikalı personellere artık alıştıklarını söyleyen çay üreticisi Fatih Aydın Hacıahmetoğlu da “Pandemi hasebiyle geçen yıllarda Gürcistan’dan personeller gelemeyince Afrikalı gençler çay hasadına başladı. Artık de işleri öğrenince çay işçiliğine devam ediyorlar. Birinci başlarda bahçede Afrikalıları görünce farklı geliyordu, artık alıştık. 300-400 TL günlük gelirleri oluyor. Bu yüzden de çay vakti artık Afrikalıları bahçelerde görebiliyoruz” dedi.
”KENDİ ÇAYIMIZI KENDİMİZ HASAT EDİYORUZ”
Emekçi almayanların imece ile kendi hasadını yaptığını belirten Bülent Dinç ise “Eskiden çayda personellik yoktu. Herkes birbirine yardım ediyordu sonra emekçiler gelmeye başladı. Gürcistanlı, Azeri, artık de Afrikalı emekçiler var. Emekçiye para verince ulusal servetimiz ülke dışına gidiyor. Çayımızı sahip çıkalım” diye konuştu.
Çay işçiliğinin sıkıntı olduğunu kaydeden Serpil Kukul, “Sabah 6’da işbaşı yapıyoruz, gün batana kadar devam ediyoruz. Yağmurda, güneşte hasat devam ediyor. 20 gün içinde taze yaprağı toplamamız gerekiyor. Biz emekçi almıyoruz. Kendi çayımızı, kendimiz hasat ediyoruz. Komşuya, akrabalarımıza yardıma gidiyorum, onlar da bana geliyor ve çayımızı çalışana gerek olmadan topluyoruz” dedi.
Çayını imece ile toplayan Hatun Karabela da “İmece tarzı ile çayımızı topluyoruz. Çalışana gerek olmadan, personellik parası da cebimizde kalarak, hasadı tamamlıyoruz. Çayımıza sahip çıkıyoruz” diye konuştu.
