Şebnem TURHAN
Pandemiyle birlikte tüm dünyadaki genişleyici para siyasetlerinin da tesiriyle borsalara gerçek bir akın yaşandı. Türkiye’de geride bıraktığımız iki yılın en değerli öyküsü şirketlerin halka arz iştahı ve ferdi yatırımcıların bu halka arzlara gösterdiği harika ilgiydi. Yapılan halka arzlara kişisel yatırımcılardan 30- 60 ve hatta 136 kat talep geldi. Bu ağır talep halka arzların muvaffakiyetle sonuçlanmasını sağladı ve yeni şirketler de bu rüzgardan yararlanmak için halka arz furyasına dahil oldu. 2022 birinci çeyreği de gelen talep katları 2021’e nazaran azalsa da tekrar 1,5-12 kat ortası değişen taleplerle geçti. Lakin piyasaların sert dalgalanmaların yaşandığı geçen hafta halka arzlarda ferdi yatırımcının talebi planlanan tahsilatın hayli altında kaldı.
Şirketlerin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yaptıkları açıklamalara nazaran iki halka arz da muvaffakiyetle tamamlansa da Yayla Agro Gıda’da 21.3 milyon lot ayrılan kişisel yatırımcı 14.9 milyon lot talep verdi ve yüzde 30 olarak planlanan tahsisata karşılık ferdi yatırımcıya yüzde 20,69 dağıtım yapıldı. Yeniden Sun Dokuma’da 7 milyon lot planlanan tahsisata karşılık 3.4 milyon talep geldi kişisel yatırımcıdan ve yüzde 30 planlanan tahsisata karşılık yüzde 12,24 dağıtım yapıldı. Pekala neden bu türlü oldu, ferdi yatırımcının halka arz aşkı sona mı eriyor?
YRCG Danışmanlık Kurucu Ortağı Şeniz Yarcan, olağan şartlarda halka arz sonuçları duyurularında ferdi yatırımcıdan katbekat talep geldiğini belirterek kişisel yatırımcıda son iki halka arza inanılmaz bir keskin duruş yaşandığını lisana getirdi. Yarcan, bunun yalnızca büyük halka arzlara iştirak zorluğu ile açıklanamayacağına dikkat çekerek bunun yatırımcının paylara eğiliminin de bir göstergesi olduğunu vurguladı.
Yarcan, Sun Tekstil’de 0,49, Yayla Agro Gıda’da 0,70 oranlarına ulaşıldığını lisana getirerek talebin düşüklüğüne işaret etti. Aracı kurumların bu farkı öbür tahsisat kümelerine dağıtarak iki halka arzı tamamladığını belirten Yarcan, yabancı yatırımcı kalmadığı için son yıllardaki tüm halka arzları kişisel yatırımcıların sırtladığını tabir etti.
Yabancı yatırımcı eksikliği
Şirketlere ferdî yatırımcıya güvenerek halka arza gelmenin riskini gösterdiğine işaret eden Yarcan, “Yabancı yatırımcı artık yor. Halka arzlarda yabancı yatırımcı taşıyıcı güçtür alır ve taşırlar. Ortalama hisseyi tutma vadeleri yüksektir. Keza kurumsal yatırımcılar da o denli. Trade etmezler hisseyi alıp taşırlar. Fakat ferdi yatırımcılar al satçıdır. Hisseyi ellerinde tutma müddeti çok az ve bu istikamette borsamız dünyada da en düşük orana sahip” diye konuştu. Yarcan, talep toplama günlerinde piyasanın epey dalgalı ve gelişen ülkelere çok satış geldiği günler olmasının da ferdi yatırımcının talebinde epeyce tesirli olduğuna vurgu yaparak, “Bireysel yatırımcı halka arza girmek için elindeki hisseyi satıyor. Zira halka arza paranın tamamını yatırarak girmek zorundasınız. Geçen hafta pay satmak için de sıkıntı günlerdi. Düşen borsa pay satmak için caydırıcı bir durum oluşturdu” diye konuştu. Pekala bundan sonra bu türlü mi devam edecek? Yarcan, ihraççılar açısından son iki halka arzın çok kıymetli dersler içerdiğine dikkat çekerek ferdî yatırımcıya güvenerek halka arza girişmenin artık riskli olduğuna işaret etti. Bunun yanı sıra halka arza çıkacak şirketlerin aracı kurum seçiminin de artık çok daha kıymetli olduğunu söyleyen Yarcan, kişisel yatırımcı talebindeki düşüşü öteki tahsisat kümelerine dağıtma marifetine sahip aracı kurumların tercih edilmesi gerektiğini lisana getirdi.
2022 sermayeyi müdafaanın yılı
YRCG Danışmanlık Kurucu Ortağı Şeniz Yarcan, pandemi sonrası genişleyici para siyasetleri sayesinde kolay para kazanılan ne alsanız kar getiren günlerin yaşandığını ve bunun da sonuna gelindiğini belirterek şöyle konuştu: “2021’de aşılar falan derken ticari hayat çok yükseldi, büyüme şirket bilançolarına da yansıdı, Bu yıla geldiğimizde müthiş enfl asyonla gerçek faiz verecek tek enstrüman borsa olarak ortayla çıktı. Bu birinci çeyrek için çok doğruydu hatta birinci yarı için de. Ancak artık yüksek enfl asyon, resesyon meçhullüğü ve dünyadaki büyük öngörüsüzlük ile 2022 yılının sermayeyi muhafazanın yılı olacak, para kazanmanın değil. Borsalar artık eskisi üzere prim vermeyecek riskli olmaya başladı. 500 bin bilinmeyenli denklem üzere global iktisat. Pay senedi esasen riskli bir enstrüman. Ve son yıllarda enfl asyona karşı koruyormuş diye önüne gelen borsaya geldi, yatırımcı sayısı artıyor. Birileri üzülecek artık pay senedi yatırımı yaparken 5 kez düşünmek gereken devirdeyiz. Payları seçerken hoş kıssası olan, hoş finansalları olan şirketler seçilmeli. Lakin çok dikkat edilmeli. Çıkış için kar düzeyi belirlenmeli.”
