Tarım ve Orman Bakanlığı Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğü (TAGEM) Bitki Sıhhati Araştırmaları Daire Başkanlığınca Trakya Bölgesi’nde, bilhassa ayçiçeği ekili alanlarda, görülen çayır tırtılı ile uğraş gayesiyle “Ayçiçeğinde Çayır Tırtılı Zirai Uğraş Teknik Talimatı” hazırlanarak paydaşlara gönderildi.
Bakanlık, son günlerde ayçiçek tarlalarını istila eden çayır tırtıllarına yönelik çaba başlattı.
Bakanlıkça hazırlanan “Ayçiçeğinde Çayır Tırtılı Zirai Uğraş Teknik Talimatı”nda yer alan bilgilere nazaran, ergin kelebekler göç eden böcekler olup topluca hareket ediyor. Canlı, yumurtalarını bilhassa sirken ve öteki yabancı ot yapraklarının alt yüzüne bırakıyor. Larvalar, bitkilerin yaprak, tomurcuk ve çiçeklerini yiyerek besleniyor. Hasebiyle, çayır tırtılı ile uğraşta kültürel tedbirler büyük kıymet taşıyor. Pupa kokonlarının bir kısmının derine düşmesi ve kelebeklerin toprak yüzüne çıkamaması için sonbaharda tarlaların derin sürülmesi gerekiyor.
Öte yandan bir kısım kokonlar toprak yüzünde kalarak kuşlara yem oluyor yahut kış soğuklarından olumsuz etkileniyor. Ziyanlı ile gayrette ilkbaharda yabancı ot gayreti de büyük ehemmiyet taşıyor.
İlk olarak yumurtalar yabancı otlara bırakıldığı için yumurta ve larvaların yok edilerek, kültür bitkilerinde ziyan oluşturmasının önlenmesi gerekiyor.
Ayrıca kültür bitkilerinde yabancı ot çabasının sürdürülmesi tıpkı faydayı sağlıyor. Yonca, tirfil, üçgül üzere yem bitkilerinin erken biçilmesi popülasyonun azaltılması bakımından kıymetli bir usul olarak öne çıkıyor.
İlk baharda diskaro ile toprak işlemesi yapılması, ekimin de erken olması gerekiyor.
Talimatlar ortasında, kimyasal uğraş için ise tarlada köşegenler doğrultusunda zikzak yürünmesi, her 25-30 metrede bir olmak üzere metrekarede 10 larva saptandığında uğraşa başlanması da yer alıyor.
Mücadelenin en geç üçüncü devir larvalara karşı yapılması gerekiyor.
Trakya’daki çalışmalar
Türkiye’de yağlık ayçiçeği ekim alanı 8 milyon 113 bin dekar ve üretim 2 milyon 215 bin civarında bulunuyor.
Trakya Bölgesi’nde ayçiçeğinde çayır tırtılı ziyanı ile ilgili TAGEM’e bağlı Trakya Ziraî Araştırma Enstitü Müdürlüğü ile vilayet tarım ve orman müdürlükleri koordineli çalışmalar yürütüyor.
Bu çerçevede temmuz başında çayır tırtılı erginleri, geçmiş yıllara oranla hiç olmadığı kadar ağır halde görülmeye başlandı. Öte yandan ergin bireylerin ağır olduğu her yerde ziyan tespit edilmedi.
Edirne’de toplam ekili alan 1 milyon 73 bin 508 dekar ve üretimi yaklaşık 285 bin ton düzeyinde bulunuyor. İlin, ekim alanının yaklaşık 700 bin dekarına karşılık gelen Uzunköprü, Meriç, Keşan, Enez ve İpsala ilçelerinde çayır tırtılı ziyanı görüldü.
Söz konusu alanın yüzde 10-15’inde ziyanlı tespit edildi ve buralar yer aletleri ve dronlar ile ilaçlandı. Ziyan durumu bilhassa geç ekilişlerde daha ağır fark edildi.
Kırklareli’nde yüzde 50’lik alan ilaçlandı
Kırklareli’nde de ayçiçeği ekiliş alanı 911 bin 619 dekar olup üretim yaklaşık 226 bin ton civarında bulunuyor.
Merkez, Lüleburgaz, Babaeski, Pınarhisar, Kofçaz, Vize, Pehlivanköy ilçelerinde geç ekilen ve yabancı ot gayretinde başarılı olamayan köylerde, yüklü ayçiçeği olmak üzere, mısır yonca üzere eserlerde toplam 900 bin dekar alanda, yaklaşık 200 bin dekarlık bir kesitin 150 bin dekarlık kısmında ekonomik ziyan eşiğinin üzerinde ziyan oldu.
Zararlıyla gayret çalışmaları sonrasında hala toplam alanın yüzde 50’si ilaçlanırken kalan alanda ilaçlama çalışmaları devam ediyor.
Dronlar iş başında
İstanbul’da ise toplam ekili alan 181 bin dekar olup 49 bin ton civarında üretim gerçekleştiriliyor.
Zararlı, ağır olarak Çatalca başta olmak üzere Silivri, Arnavutköy ve Büyükçekmece ilçelerinde yaklaşık 20 bin dekar alanda görülürken, (toplam ekilişin yaklaşık yüzde 10’u) yer aletleri ve dronlar uğraş ediliyor. İstanbul vilayetinde 3 dron faal olarak çalışıyor.
Tekirdağ’da da ayçiçeği ekili toplam alanı yaklaşık 1 milyon 663 bin dekar iken üretim yaklaşık 399 bin ton civarında belirlendi. Yer aletleri ve drone’larla uğraş devam ediyor.
Zararlı, ağır olarak Süleymanpaşa Bıyıkali, Banarlı, Karacaklavuz, Ortaca, Karahalil beldelerinde yaklaşık 40 bin dekar alanda tespit edildi.
Genellikle sirken yabancı otunun (hıştır) çabasının yapılmadığı tarlalarda yahut bu otun bulunduğu tarla hudutlarında ağır bulaşıklık görüldü. Çaba kapsamında 18 dron çalışıyor.
Sakarya Mısır Araştırma Enstitüsü de kelam konusu vilayette ziyanlı tespit edildiğini bildirdi.
