Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Nezareti Genel Müdürlüğünce 26 vilayette 18 yaş üstü 1952 tüketicinin iştirakiyle “Tüketici Profili ve Şuur Seviyesi Araştırma Raporu” hazırlandı.
Kelam konusu rapor, Türkiye genelinde tüketicilerin hakları ve korunması konusunda şuur ve bilgi seviyelerini belirlemek, toplumda değişen tüketim eğilimlerini, tavır ve davranışlarını saptamak, alışveriş ve tüketim davranışlarına nazaran genel bir tüketici profili ortaya koymak hedefiyle yapıldı.
Raporda elde edilen bulgularla tüketicilerin şuur, bilgi seviyelerinin artırılmasına yönelik gerçekleştirilecek eğitim, bilinçlendirme ve araştırma faaliyetlerine, yasal düzenlemelere taraf verilmesi amaçlanıyor.
İştirakçilerin yüzde 47,5’i bayan, yüzde 52,5’i erkek
AA muhabirinin rapordan derlediği bilgilere nazaran, araştırmaya katılan tüketicilerin yüzde 38’i 25-34, yüzde 22,7’si 35-44, yüzde 14,9’u 18-24, yüzde 14,3’ü 45-54, yüzde 10,1’i 55 ve üzeri yaş kümesinde yer aldı.
İştirakçilerin yüzde 47,5’i bayan, yüzde 52,5’inin erkek olduğu araştırmada, tüketiciler ortasında üniversite seviyesinde (yüzde 59,6) eğitim görenlerin çoğunlukta bulunduğu yüzde 59,6’sının da evli olduğu belirlendi.
Tüketicilerin yüzde 42,3’ü memur, idari işçi, asker, polis, akademisyen, yüzde 11,1’i maaşlı personel, yüzde 7,8’i öğrenci, yüzde 6,7’si ise konut hanımlarından oluştu.
Gelir kaynaklarının maaş olduğunu belirten tüketiciler yüzde 74 ile epeyce yüksek bir oranda temsil edildi.
Aylık toplam hane geliri ortalama 2022-4000 lira ortasında olanlar yüzde 34 ile birinci sırada yer aldı. Tüketicilerin yüzde 25,9’unun 4001-6000 lira, yüzde 16’sının 6001-8000 lira, yüzde 6,6’sının da 10 bin lira ve üzeri gelir kümesinde olduğu görüldü.
Yüksek şuur seviyesinde en yüksek oran 4001-6000 lira gelir kümesinde
Tüketicilerin, yüzde 55,8’inin yüksek şuur seviyesinde, yüzde 44,2’sinin orta şuur seviyesinde olduğu tespit edildi. Düşük şuur seviyesindeki tüketicilerin oranı çok az olduğu için kelam konusu gruplamada yer almadı.
Yüksek şuur seviyesinde en yüksek oranın (yüzde 30,3) 4001-6000 lira gelir kümesinde olduğu görüldü. Düşük ve orta şuur seviyesinde 2022-4000 lira aylık hane gelirine sahip olanların oranının, yüksek şuur seviyesindeki tüketicilerin oranından daha yüksek olduğu tespit edildi.
Tüketiciler en çok “Alo 175 Tüketici Müracaat Hattı”ndan haberdar
İştirakçilerin 3’te 1’inin Tüketicinin Korunması ve Piyasa Nezareti Genel Müdürlüğünün vatandaşa yönelik hizmetleri hakkında bilgi sahibi olduğu görüldü. Yüzde 84,6’sının bu hizmetlerden mutlu ve “Alo 175 Tüketici İstişare Hattının” yüzde 66,2 ile tüketiciler tarafından en fazla bilinen hizmet olduğu ortaya çıktı.
Tüketicilerin yüzde 98’inin ise tüketiciyi koruyan hiçbir sivil toplum kuruluşuna üye olmadığı belirlendi.
İştirakçiler, tüketicinin korunması maksadıyla akıllarına birinci gelen kamu kuruluşunun “Tüketici Hakem Heyeti” olduğunu belirtirken, Ticaret Bakanlığı da ikinci sırada yer aldı.
Tüketicilerin aldatıcı ve aldatıcı reklam ile ilanlarla ilgili şikayetleri için başvuracağını söz ettiği kurumlar ortasında birinci sırada yüzde 20,6 ile “Ticaret Bakanlığı ve Reklam Kurulu” geldi.
Tüketicilerin yüzde 68,6’sının problemleri çözüldü
Tüketicilerin yaklaşık yarısı yaşadıkları meseleyle ilgili “Tüketici Hakem Heyeti”ne en az bir müracaat yaptığını aktarırken, tüketicilerin çoğunluğu müracaatının süratli sonuçlandığını, adil tahlil üretildiğini ve müracaat sürecinde faal tekniklerin kullanıldığını düşündüğünü tabir etti.
Sorunun tahliline yönelik tüketici mahkemelerine müracaatta bulunanların oranının yüzde 9,3 olduğu görüldü.
Ticaret Bakanlığınca hazırlanan Tüketici Profili ve Şuur Seviyesi Araştırma Raporu’na nazaran, tüketicilerin yüzde 29,6’sı son bir yılda satın aldığı mal yahut hizmetle ilgili sorun yaşadı. En fazla sorun yaşanan eser kümesi yüzde 36,4 ile “giyim” oldu.
Son bir yılda satın aldığı esere ait sorun yaşayan tüketicilerin yüzde 57,9’u tahlil için satın aldığı firma yahut mağazaya, yüzde 43’ü “Tüketici Hakem Heyeti”ne başvurdu. Bu müracaatları yapan tüketicilerin yüzde 68,6’sının da problemleri çözümlendi.
