Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, en süratli geri dönüşü olan sabit sermaye yatırımının verimlilik olduğunu belirterek, “2021, güç verimliliğinde en yüksek yatırımın ve en yüksek tasarrufun sağlandığı yıl oldu. Tekrar geçtiğimiz yıl güç verimliliği uygulamalarıyla 15,61 milyon ton karbon emisyonunu da engellemiş olduk.” dedi.
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneğince (MÜSİAD) düzenlenen, MÜSİAD Memleketler arası Güç Doruğu’nun açılışında bir konuşma yapan Dönmez, güçte üç temel eğilimin orta vadeli devri şekillendireceğini söyledi.
Bunlardan birincisinin emtialardaki üst istikametli eğilim olduğunu lisana getiren Dönmez, “Bu sene değişik olaylarla global resesyon olsa da birtakım uzmanlara nazaran resesyonlar değil finansal krizler güç açığını kesebiliyor. Hasebiyle yeni bir yüksek fiyatlı emtialar devri görünüyor. Bunun kolay bir sebebi var. Talep daha süratli ve daha canlı. Tek bir tahlili var, daha fazla yatırım.” dedi.
Dönmez, Türkiye’nin uzun müddettir canlı bir yatırım ortamına sahip olduğunu söz ederek, şöyle devam etti:
“Bugün artık heyeti gücü 100 bin megavatı geçen bir Türkiye var. Bugün artık yenilenebilir güçte, güç verimliliğinde, güç teknolojilerinde, nükleer güçte attığı adımlarla kendi güç dönüşümünü sürdüren bir Türkiye var. Güçte öz yeterliliğimizi sağladıkça Türkiye üretim, dağıtım ve piyasalarda merkez olma gayesine daha somut bir formda yaklaşacak. İkinci eğilim ise iklim değişikliğiyle gayret ve güç güvenliği istikrarı. Son olarak tesirini son periyotta tesirini uygunca hissettiğimiz jeopolitik eğilimler. Yakın coğrafyamız daima kriz üretmeye yatkın bir yapıya sahip. Lakin son devirde Rusya-Ukrayna savaşı ile jeopolitik daha da sert geri döndü. Jeopolitiğin tek bir panzehiri var. Kendi insanınız ve teknolojinizle kendi kaynaklarınızı azamî oranda kullanmak. Bir devletin vazifesi yer altı ve yer üstü kaynaklarını sonuna kadar değerlendirmektir. Bugün kendi kaynaklarını daha çok kullanan ülkeler daha avantajlı oldu. ABD kendi gaz kaynaklarıyla Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gönderiyor. İsrail, Avrupa’nın güç jeopolitiğinde yer almak için adımlar atıyor.”
Türkiye güneş paneli üretiminde Avrupa’da birinci sırada
Türkiye’nin elektrik üretiminde yerli kaynak kullanımının yüzde 65 düzeyinde olduğunu anımsatan Dönmez, yenilenebilir kaynakların hissesinin ise yüzde 50 olduğunu aktardı.
Dönmez, Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları (YEKA) RES-3 müsabakalarına ait müracaatların 31 Mayıs’ta, YEKA GES-4’e ise 21 Haziran’da alınacağı ve müracaatlardan kısa müddet sonra yarışların yapılacağı bilgisini paylaştı.
Karadeniz gazının devreye girmesiyle Türkiye’nin yerli kaynak kullanımında kıymetli artış olacağını lisana getiren Dönmez, “Filyos’ta kara ve denizde çalışmalarımız son hız devam ediyor. Dördüncü sondaj gemimiz de Taşucu Limanı’na ulaştı dün. Burada 2 aylık bir bakım süreci olacak. Akabinde belirleyeceğimiz lokasyonda birinci sondajına başlayacak. Yedinci kuşak ve birinci sefer bizim kullanacağımız bir gemi. Yeni gemimizle yeni muştular almayı ümit ediyoruz.” diye konuştu.
Dönmez, madende de son periyotta Cumhuriyet tarihinin en yüksek üretim ve ihracat sayılarına ulaşıldığını söyledi.
Türkiye’nin güç bağımsızlığını teminat altına alacak adımları atmaya devam ettiklerini aktaran Dönmez, “2053 net karbon sıfır vaatlerimiz çerçevesinde daha yapacaklarımız var. Türkiye, güneş paneli üretiminde bugün yıllık 7 bin 960 megavat üretimle dünyada dördüncü, Avrupa’da ise birinci. İnşallah birkaç yıl içinde dünyada birinci üç ortasına gireceğiz.” dedi.
Dönmez, güç bölümündeki dinamiklerle birlikte tüketici davranışlarının da değiştiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Geçtiğimiz yıla kadar sanayicileri kendi elektriklerini üretme konusunda ikna edemezken, global güç fiyatlarından ötürü şu anda güneş projelerinde büyük bir artış var. Lisanssız güneş gücü kapasitesinde bu sene 3 bin megavata yakın artış öngörüyoruz. Sanayicilerimiz bu atılımlarıyla güç maliyetlerinin bir kısmını 15-20 yıl sabitlemiş oldu. Birebirini verimlilikte tüketiciyle yapmamız lazım. Bu sene tekrar artan fiyatlardan ötürü verimlilik projelerine de büyük bir ilgi oldu. En süratli geri dönüşü olan sabit sermaye yatırımı verimliliktir. Güç verimliliğini bilhassa hanelerde yaygınlaştırma dileğindeyiz. Bugün konut stokumuzun neredeyse yarısı yalıtımsız.”
Son 5 yılda güç verimliliğine 6,45 milyar dolarlık yatırım
Türkiye’nin Ulusal Güç Verimliliği Hareket Planı kapsamında 2021’de 1,33 milyar dolar yatırım yaptığını ve karşılığında 372 milyon dolarlık tasarruf sağladığını belirten Dönmez, “Bu yıl 1,06 milyon ton muadil petrol (TEP) birincil güç tasarrufuyla birinci kere 1 milyon TEP sonunu aştık. 2021, güç verimliliğinde en yüksek yatırımın ve en yüksek tasarrufun sağlandığı yıl oldu. Tekrar geçtiğimiz yıl güç verimliliği uygulamalarıyla 15,61 milyon ton karbon emisyonunu da engellemiş olduk. Son 5 yıllık periyoda baktığımızda güç verimliliğine toplamda 6,45 milyar dolar yatırım yaptık. Toplamda 1,56 milyar dolarlık bir tasarruf sağladık.” bilgisini paylaştı.
Dönmez, bu tasarruflarla Türkiye’nin 850 bin TEP ham petrol ve 5,4 milyar metreküp gaz ithalatını engellediğini söz etti.
Toplamda 12 bin yeni istihdam oluşturulduğunu söyleyen Dönmez, şunları kaydetti:
“Ekonomimize 3,91 milyar dolarlık brüt katma paha sağladık. Tahminen daha da kıymetlisi son 5 yılda 43 milyon ton karbonun tabiata salınımını engelledik. Çevrecilikse işte çevrecilik. Bu işler icraatla oluyor, lafla değil. Birilerinin çevrecilik ismi altında hükümet yıkma çabalarını Seyahat olaylarında görmüştük. Artık Atatürk Havalimanı’nda yapılacak millet bahçesi için ‘Yaptırmayız’ diyenler sıraya girdi.”
İstanbul’a yeni bir yeşil alan kazandırma uğraşında olanların engellenrmeye çalışıldığını lisana getiren Dönmez, “İçerisinde milletimizin sporunu yapacağı, sevdikleriyle vakit geçireceği, dinleneceği bir yer olacak. Madem bu kadar çevreciydiniz, belediyeniz kentin göbeğindeki asırlık çınarları katlederken neredeydiniz? Millet bahçesinde 135 bin tane ağaç dikilecek fakat 100’ün üzerinde çınar kentin göbeğinde kesildi ve kimsenin sesi çıkmadı. Millet bahçesinin nasıl yapılacağı, hangi rekreasyon alanlarının yer alacağı, ne kadarlık bir alanın yeşillendirileceği kamuoyuyla paylaşıldı.” diye konuştu.