Ali Ekber YILDIRIM
Trakya’da ayçiçeği tarlaları tabir yerindeyse tırtıl istilası altında. Birtakım alanlarda mısırda da görülen çayır tırtılı esere büyük ziyan veriyor. Çiftçi ayçiçeğinde rekor üretim beklerken tarlalarda görülen çayır tırtılı moralleri bozdu. Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, Çanakkale, İstanbul’da ayçiçeği tarlalarında görülen çayır tırtılı çiftçileri, Tarım ve Orman Bakanlığı ve ilgili üniteleri alarma geçirdi.
Çayır tırtılı ayçiçeğinin kökünden başlayarak yapraklara kadar tamamına ziyan veriyor. Vaktinde çaba edilmezse ayçiçeği randımanında büyük kayıplara neden oluyor. Daha evvel 2012 yılında ayçiçeğinde çayır tırtılı görülmüştü. Üreticiler o periyotta tırtılın daha az görüldüğünü, bu yıl ise çok daha yaygın olduğunu tabir ediyor.
Bakanlık 7 vilayet valiliğine genelge gönderdi
Tarım ve Orman Bakanlığı Besin ve Denetim Genel Müdürlüğü 13 Temmuz 2022’de “Ayçiçeğinde Çayır Tırtılı(Loxostege Sticticalis) Gayreti Hakkında” başlığı ile 7 vilayet valiliğine genelge göndererek çayır tırtılı ile uğraşta İnsansız Hava Araçlarının(İHA), zirai drone kullanılmasına müsaade verildiğini bildirdi.
Bakan ismine Besin ve Denetim Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yunus Bayram tarafından gönderilen genelgede şöyle deniliyor:
“Son vakitlerde Trakya bölgesi ve civarında ayçiçeği ve mısır tarlalarında görülen çayır tırtılı (Loxostege sticticalis) zararlısına karşı, zirai uğraş teknik talimatlarında kullanılacak alet ve makineler kısmında belirtilen “Hidrolik tarla pülverizatörü, sırt pülverizatörü yahut sırt atomizörünün” yanında İHA Sistemlerinin de, “İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Zirai Uğraş Kapsamında Bitki Muhafaza Eseri Uygulamalarında Kullanılmasına Ait Yönerge” kararları doğrultusunda kullandırılmasına, Genel Müdürlük Makamının 13.07.2022 tarih ve 6292361 sayılı olurları ile müsaade verilmiştir.
Bilgilerinizi, Ayçiçeğinde Çayır Tırtılı (Loxostege sticticalis) zararlısına karşı ilinizde yapılacak olan BKÜ uygulamalarında kelam konusu Yönerge kararları doğrultusunda İHA Sistemlerinin kullanılmasına müsaade verilmesi konusunda gereğini rica ederim.”
Bu genelge, Düzce, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ Valiliği’ne gönderildi.
Tarım Vilayet Müdürlükleri alarmda
Kurban Bayramı öncesinde görülen çayır tırtılı ile ilgili Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, İstanbul, Çanakkale Tarım Vilayet Müdürlükleri adeta alarma geçti.
Edirne Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü yaptığı açıklamada İpsala, Meriç, Keşan, Uzunköprü ilçelerindeki ayçiçeği tarlalarında çayır tırtılı popülasyonunun arttığına dikkat çekerek üreticilerini uyardı. Çiftçilere tarlalarında çayır tırtılı bulunması halinde ilaçlı gayret yapılmaları gerektiğini bildirildi.
Açıklamada özetle şu bilgilere yer verildi: “İlimizin bilhassa güney kesitindeki ilçelerinde (İpsala, Meriç, Keşan, Uzunköprü) ayçiçeği ekili alanlarda çayır tırtılı popülasyonun arttığı ve ayçiçeği ekili alanlarda ziyanlar oluşturduğu tespit edilmiş olup, ziyanlı ile ilaçlı gayret yapılabilmektedir. İlaçlı çaba konusunda Vilayet ve İlçe Müdürlüklerimizce gerekli bilgilendirme yapılmaktadır.
Ayçiçeği ekili bölgelerimizde teknik personellerimizce denetimlerimiz devam etmekte olup, üreticilerimizin de kendi ayçiçeği tarlalarında denetimlerini yaparak, ziyanlı ile müsabakaları durumunda vakit kaybetmeden ilaçlı uğraş yapmaları gerekmektedir.”
Zaman kaybetmeden gayret edilmeli
Edirne Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Atilla Bayazıt ayçiçeği tarlalarında yaptığı incelemelerde, üreticilerle, ziraat odası liderleri ile görüşmelerinde mevzunun kıymetine dikkat çekti. Bayazıt açıklamalarında: “Yapılan incelemeler sonucunda, zararlının ömür döngüsü dikkate alındığında ziyanlı ile gayrette önümüzdeki birkaç günün üreticilerimizin ziyan görmemesi için kıymet arz ettiğinden, kendi ayçiçeği tarlarında denetimlerini yaparak, ziyanlı ile müsabakaları durumunda en kısa vakit içerisinde yer aletleri ve insansız hava araçları (dron) kullanılarak vakit kaybetmeden ilaçlı uğraş yapmaları gerekmektedir.” bilgisini verdi.
Arılara ziyan verilmemeli
Edirne Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü çayır tırtılı ile ilaçlı çaba yaparken, arıcıların uyarılarak bilgi verilmesi ve ilaçlamaların arıların faal olmadığı saatlerde yapılması gerektiği ihtarında da bulundu.
İstanbul Çatalca’da da tırtıl görüldü
İstanbul Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü, bilhassa Çatalca ilçesinin birtakım mahallelerinde ağır olmak üzere yağlık ayçiçeği ekiliş alanlarında Temmuz başında gözlemlenen ağır kelebek çıkışının akabinde çayır tırtılı istilası ve ziyanı yaşandığının tespit edildiği bilgisini paylaştı. Vilayet Müdürlüğünün internet sayfasında şu bilgiye yer verildi: “ Vilayet Tarım ve Orman Müdürümüz Ahmet Yavuz Karaca’nın da katıldığı, Vilayet ve İlçe Müdürlüğü teknik çalışanlarının çiftçilerimizle birlikte eş vakitli olarak traktörler ve yer aletleri ile devam ettiği zirai çaba çalışmalarına zirai drone da dahil edilerek ilaçlama aktifliği arttırıldı.”
Çanakkale’de 4 ilçede risk var
“Çayır Tırtılı zararlısına karşı dikkatli olalım” ikazında bulunan Çanakkale Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü 4 ilçede çayır tırtılı tespit edildiğini bildirdi. Vilayet Müdürlüğünün internet sayfasında hususa ait şu bilgilere yer verildi: “Son vakitlerde Trakya Bölgesindeki vilayetlerimizde ayçiçeği ve başka tarım alanlarında görülen ayçiçeğinin değerli zararlısı Çayır Tırtılı (Loxostege sticticalis (L.)); Vilayetimizde de Gelibolu, Eceabat başta olmak üzere, Biga, Yenice ilçemizde de tespit edilmiştir.
İl ve İlçe Müdürlüklerimiz teknik grupları tarafından ayçiçeği ekili bulunan alanlarda gerekli inceleme ve tespit çalışmaları yapılarak; zararlının yoğunluğunu ve gayreti konusunda üreticilerimizin bilgilendirme çalışmaları devam etmektedir.
Yapılan tespit ve inceleme sonucunda yaptığımız kıymetlendirme sonucunda; zararlının ömür döngüsü de dikkate alındığında ziyanlı ile çabada önümüzdeki birkaç günün üreticilerimizin ziyan görmemesi ismine çok büyük kıymet arz ettiği, bundan ötürü üreticilerimizin ayçiçeği ekili alanlarını sık sık denetim etmeleri ziyanlı ile müsabakaları durumunda en kısa vakitte yer aletleri ve insansız hava araçları (drone) ile vakit kaybetmeden ilaçlı çaba yapmaları gerekmektedir.
Üreticilerimizin başta ayçiçeği ekili olan tarlalarını her gün denetim ederek, bir bitkide 3 ile 5 adet yahut metrekarede 20 adet larva görüldüğünde ruhsatlı ilaçlarla ilaçlama yapması gerekmektedir. Bilhassa yabancı ot çabası yapılmayan tarla hudutları ve konukçu yabancı ot (Sirken otu) bulunan tarla ve açık alanlarda ilaçlama yapılmalıdır. (Bitki Muhafaza Eserleri teknik talimatında deltamethrin 25 g./l. etken unsurlu ilaçlar 25cc/100 lt su olarak tavsiye edilmektedir.)
Çayır Tırtılı zararlısına karşı ilaçlı çaba yapacak olan üreticilerimizin Ayçiçeklerinin çiçek periyodunda olması nedeni ile ilaçlama yapacakları bölgedeki arıcılarımızı bilgilendirmeleri ve ilaçlamalarını arıların faal olmadığı saatlerde yapmaları büyük kıymet arz etmektedir.”
Tekirdağ’da saha kontrolleri ve ilaçlama sürüyor
Tekirdağ Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Oktay Öcal, Süleymanpaşa ilçesinde ayçiçeği ekili alanlarda görülen çayır tırtılı zararlısı için incelemelerde bulundu. Vilayet Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada: “ İl/İlçe Müdürlüklerimizde misyonlu teknik personellerimizce saha çalışmaları sürdürülmektedir. Kelam konusu ziyanlı ile gayrette üreticilerimizin ziyan görmemesi için üreticilerimize, ayçiçeği tarlalarında denetimlerini yapmaları ve ziyanlı ile müsabakaları durumunda en kısa müddette yer aletleri ya da insansız hava araçları (drone) kullanılarak vakit kaybetmeden ilaçlı uğraş yapmaları konusunda bilgilendirmeler yapılmıştır. Ayçiçeği tarlalarında görülen çayır tırtılı ile uğraş denetimlerine devam edilmektedir.” bilgisine yer verildi.
Çiftçiler ilgisizlikten şikayetçi
Çayır tırtılı nedeniyle eserleri ziyan gören çiftçiler ise ilgisizlikten şikayetçi. Tarım ve Orman Bakanlığının ve vilayet müdürlüklerinin drone kullanımına müsaade verildiğini lakin drone bulamadıklarını belirten üreticiler: “Çiftçide drone yok. Kısa vakitte herkes tarlasını ilaçlamak istiyor fakat hem drone yok. Hem de çok kıymetli. Mescitlerden duyurular yapılıyor, ilaç kullanın, drone kullanın deniliyor. Bizim gücümüz drone almaya, ilaç almaya yetmiyor. Tırtıl çok yaygın. Bölgede afet yaşanıyor. Devlet bölgede faal bir gayret yaparsa fakat bu zararlıyla başa çıkabiliriz.” görüşünü lisana getiriyor.
Mısırda da görüldüğünü bakanlık açıkladı
Tarım ve Orman Bakanlığı 7 vilayet valiliğine gönderdiği genelgede çayır tırtılının ayçiçeği ve mısırda görüldüğü bilgisine yer verdi. Lakin daha çok ayçiçeğinde ağır görüldüğü için şimdilik çalışmalar ve zirai çaba ayçiçeğinde ağırlaştırıldı. Mısır ile ilgili ayrıntılı bir bilgi yok.
